Σάββας Αλγιαννάκης

Από τη Θεσσαλονίκη στην Τεργέστη και από κει στους Μεταξάδες και ύστερα στην Ορεστιάδα και στο Διδυμότειχο. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, σπούδασε Φαρμακευτική στην Τεργέστη, παρότι είχε περάσει το 1975 στην Ιατρική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων, γνώρισε τη γυναίκα του στην Τεργέστη -φαρμακοποιός και κείνη, με καταγωγή από τον Έβρο- και μαζί είπαν να φύγουν μακριά από την πόλη και να ανοίξουν το φαρμακείο τους σε ένα γραφικό χωριό του Έβρου, τους Μεταξάδες. Αργότερα εκείνος ανοίγει ένα δικό του φαρμακείο στην Ορεστιάδα αλλά μαζί με την οικογένειά του -τη γυναίκα και τους δυο γιους του- ζουν στο Διδυμότειχο.

Με μια πρώτη ματιά θα ‘λεγε κανείς πως αυτή η πορεία δεν έχει κάτι ασυνήθιστο για ένα φαρμακοποιό του πάγκου.

Ο Σάββας Αλγιαννάκης ωστόσο δεν ασχολείται μόνο με το φαρμακευτικό επάγγελμα. Ο άνθρωπος, εξάλλου, ζητάει και κάτι άλλο εκτός από τη δουλειά, λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά. Γι’ αυτό και τον ελεύθερό του χρόνο, όποτε καταφέρνει να ξεφύγει από τα καθημερινά καθήκοντα και τη γραφειοκρατία του φαρμακείου, τον αφιερώνει στη ζωγραφική. Και όχι μόνο. Αγαπάει όλες τις εικαστικές τέχνες και καταπιάνεται με αυτές: ψηφιδωτό, ξυλογλυπτική, αγιογραφία, κατασκευές με διάφορα υλικά. Τον ενθουσιάζει οτιδήποτε μπορεί να υλοποιήσει με τα χέρια του, με έμφαση στο χρώμα και στην πιστή απεικόνιση της πραγματικότητας.

Καράβια πάντα σε τρικυμία, ποτέ σε γαλήνη, η Βενετία μιας άλλης εποχής, ένα στιγμιότυπο από την εξοχή, ο άγιος Δημήτριος είναι μόνο μερικές από τις εικόνες του Σάββα Αλγιαννάκη.

Aθεράπευτος οπαδός του ρεαλισμού. Γιατί; Σκέφτεται να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη ζωγραφική; Κάποιες μόνο από τις ερωτήσεις μας που βρήκαν απάντηση στη συνέντευξη που ακολουθεί, με το Σάββα Αλγιαννάκη να μας απαντά με ευγένεια και διάθεση να μοιραστεί μαζί μας τις ιδέες του για τη ζωγραφική και την τέχνη.

Φαρμακευτικές σπουδές στην Τεργέστη και ενασχόληση με τις εικαστικές τέχνες. Να υποθέσουμε ότι ο τόπος αυτός υπήρξε ερέθισμα για να ασχοληθείς με τη ζωγραφική;

Η αγάπη μου για τη ζωγραφική ξεκίνησε πολύ νωρίτερα. Στο σχολείο, θυμάμαι, ό,τι είχε να κάνει με σχέδιο, χάρτες κτλ. το έφτιαχνα εγώ. Τα πρώτα μαθήματα σχεδίου τα είχα παρακολουθήσει όταν ήμουν ακόμη μαθητής με αλληλογραφία στη Γαλλική Σχολή.

Στην Ιταλία τα πάντα ήταν υπέροχα. Το πανεπιστήμιο, η ζωή, όλα. Στην Τεργέστη υπήρχαν πολλά σεμινάρια ζωγραφικής. Αυτό που θέλω να σημειώσω όμως είναι το εξής: η τέχνη της ζωγραφικής είναι ταλέντο. Το επιπλέον που μαθαίνεις είναι τεχνικές. Για το πώς θα κάνεις κάτι που σε δυσκολεύει. Ποτέ όμως δεν ζωγραφίζεις κάτι ίδιο με τον άλλο γιατί βάζεις και το προσωπικό σου στοιχείο. Πιστεύω ότι η ζωγραφική, όπως και όλες οι τέχνες, είναι τέχνες που υπάρχουν μέσα σου. Αν κάποιος έχει το ταλέντο, και να μην παρακολουθήσει τις τεχνικές, πάλι θα δημιουργήσει.

Ασχολούμαι με ψηφιδωτό, με ξυλογλυπτική, με αγιογραφία, με ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Έχω φτιάξει μια πολύ ωραία αγιογραφία που την έχω κάνει δώρο στη γυναίκα μου -και εκείνη φαρμακοποιός-, η οποία απεικονίζει το βοτανολόγο να συλλέγει τις δρόγες και να πηγαίνει στο εργαστήριο, να παρασκευάζει το φάρμακο και μετά να το δίνει στον άρρωστο.

Θεωρώ ότι η καθεαυτό ζωγραφική είναι η αναγεννησιακή. Τα περιλαμβάνει όλα. Προσωπογραφίες, τοιχογραφίες, θρησκευτικές παραστάσεις… Η ζωγραφική τι ήταν; Η ζωγραφική ήταν στην αρχή ό,τι είναι σήμερα η φωτογραφία. Όλα ξεκίνησαν από την αναπαράσταση. Συν τω χρόνω δημιουργήθηκαν και οι άλλες τεχνοτροπίες. Μου αρέσει ο ζωγράφος να βλέπει κάτι και να το φτιάχνει. Ο κυβισμός, για παράδειγμα, προσωπικά δεν με συγκινεί.

Δεν λέω ότι η μοντέρνα τέχνη δεν είναι αξιόλογη, εμένα δεν εκφράζει. Έχω ζωγραφίσει και κάποια τέτοια κομμάτια, αλλά μου βγήκαν πολύ εύκολα και αυτό δεν με ικανοποιούσε. Μου αρέσει το δύσκολο, αυτό που δεν μπορώ να κάνω.

Ακριβώς. Να αναπαραστήσω μια εικόνα ή ένα αντικείμενο έτσι όπως είναι.

Οτιδήποτε, γραφικά σπίτια στο χωριό, ένα τοπίο που μου αρέσει, ανθρώπους σε κάποια τοποθεσία. Φωτογραφίζω τα θέματά μου, μετά διαλέγω κάποιο και το ζωγραφίζω. Δεν ζωγραφίζω, δηλαδή, μια ιδέα που μου ήρθε ή κάτι που να πηγάζει από τον εαυτό μου. Το ενδιαφέρον για μένα είναι η ίδια η υλοποίηση του θέματος: πώς το δημιουργείς, πώς το χτίζεις. Το σκίτσο που θα κάνεις και μετά θα το γεμίσεις με χρώμα. Αυτή είναι η ευχαρίστηση για μένα.

Είχαμε κάνει μια έκθεση πριν από μερικά χρόνια στην Αλεξανδρούπολη με κάποιο συνάδελφο γιατρό από τη Θεσσαλονίκη, που ήταν παλιός συμμαθητής μου. Αργότερα στο πολιτιστικό κέντρο της Ορεστιάδας παρουσίασα δύο τρία έργα μαζί με κάποιους άλλους, και εισέπραξα πολύ καλά σχόλια.

Ασχολούμαι όποτε μπορώ. Το μεσημέρι, το βράδυ, τις Κυριακές. Τα τελευταία χρόνια οι υποχρεώσεις έχουν αυξηθεί και δεν προλαβαίνω. Η διάθεση πάντα υπάρχει, αλλά μας έχουν φορτώσει με τόση γραφειοκρατία στο φαρμακείο, οπότε τα πράγματα είναι λίγο δύσκολα.

Υπάρχουν μερικά χωριά στον Έβρο, όπως οι Μεταξάδες, που είναι παλιά και γραφικά, όπως και άλλα μέρη, αλλά δεν θα έλεγα ότι με εμπνέει ο τόπος.

Τα θέματά σου από πού προκύπτουν;

Από τα ταξίδια μου. Δεν με εμπνέει τόσο ο ελλαδικός χώρος, εκτός από κάποιες περιοχές. Με εμπνέει η φύση. Τα αστικά κέντρα όμως όχι. Στην Ευρώπη πας σε μια πόλη και θες να τη ζωγραφίσεις ολόκληρη. Τις προάλλες πήγα στη Θεσσαλονίκη και απογοητεύτηκα. Έχει γίνει άσχημη, δεν υπάρχει χρώμα, είναι βρώμικη, απεριποίητη. Αντίθετα, πήγα στη Ρώμη και ήταν πολύ όμορφη.

Χρησιμοποιώ συνήθως λάδι, με τέμπερα έχω δουλέψει, το κάρβουνο μου αρέσει πολύ σαν υλικό. Επίσης μου αρέσουν πολύ οι κατασκευές με διάφορα υλικά. Έχω φτιάξει, π.χ., ένα βιολί από δέρμα. Παίρνεις το δέρμα, το βρέχεις, το διαποτίζεις με νερό, το αφήνεις να μαλακώσει και μετά το βάζεις πάνω στον καμβά και αρχίζει σιγά-σιγά καθώς στεγνώνει να γίνεται λιγότερο εύπλαστο και να παίρνει τη μορφή που θέλεις. Γίνεται γερό και σταθερό σαν κόντρα πλακέ οπότε μετά το βάφεις και το διακοσμείς.

Τα κρατώ. Έχω δώσει και σε κάποιους φίλους, αλλά γενικά τα κρατώ.

Έχω ένα γραφείο. Αυτό βέβαια με βοηθάει να ξεφεύγω από την καθημερινότητα. Γιατί ο άνθρωπος ζητάει και κάτι άλλο εκτός από τη δουλειά. Όταν είμαι εκεί είναι σαν να έχω φύγει από την πραγματικότητα. Με ξεκουράζει.

Από Έλληνες ζωγράφους μου αρέσει ο Βολονάκης. Θα έλεγα, όμως, ότι η προτίμησή μου είναι πιο πολύ στους ξένους, στους Αναγεννησιακούς και στην Ολλανδική Σχολή. Οι αγαπημένοι μου είναι ο Ραφαήλ, ο Μιχαήλ ’γγελος, ο Καραβάτζιο κ.ά. Βλέποντας στη Ρώμη την «Παναγία» του Μιχαήλ ’γγελου, που κρατάει στα γόνατά της τον Χριστό ξαπλωμένο, νομίζεις ότι είναι αλήθεια η μαρμάρωση των ανθρώπων. Δεν υπάρχει καμία ατέλεια. Μπορείς να διακρίνεις τις λεπτομέρειες των σωμάτων και μέσα από το ρούχο. Λες και είναι ζωντανό. Τέτοια γλυπτική δεν υπάρχει πια. Είναι η αποκορύφωση. Γι’ αυτό και είμαι αθεράπευτος... οπαδός του ρεαλισμού.