Ποια είναι η "νόσος των μουσικών";

Τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα παρουσιάζεται μια ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων της «νόσου των μουσικών». Οι επιστήμονες αναφέρουν πως τόσο η απουσία ενημέρωσης όσο και η ελλιπής διάγνωση και η έλλειψη κέντρων αποθεραπείας ευθύνονται για αυτήν.

Η «νόσος των μουσικών» είναι η αιτία που στο παρελθόν πολλοί διάσημοι μουσικοί, όπως o Robert Schumann ή o Garry Graffman υπέφεραν για πολλά χρόνια από παθήσεις των άνω άκρων. 'Αλλαζαν γιατρούς και θεραπείες χωρίς τελικά να βρίσκουν λύση στο πρόβλημά τους. Δεν είναι φυσικά λίγοι, οι μουσικοί που αναγκάστηκαν να διακόψουν για πάντα την καριέρα τους.

Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες η «νοσολογία των μουσικών» περιλαμβάνει κυρίως τέσσερις παθήσεις, οι οποίες πλήττουν το χέρι και μπορεί να συνυπάρχουν ή να εμφανίζονται χωριστά.

Συγκεκριμένα, η νόσος αφορά:

• Τo σύνδρομο υπέρχρησης (τενοντομυίτιδες), είναι η πιο συχνή πάθηση,
• το σύνδρομο πίεσης (παγίδευσης) νεύρων,
• τις λειτουργικές δυστονίες ή «κράμπες» των μουσικών,
• την οστεοαρθρίτιδα αντίχειρα.

«Το χέρι είναι για τους μουσικούς το πλέον άμεσα εμπλεκόμενο μέλος του σώματος στη δουλειά τους, με συχνά να παρατηρούνται σοβαρά βλαπτικές συνέπειες από τη χρήση του», τονίζει ο Δρ Ιωάννης Ιγνατιάδης, Χειρουργός Ορθοπαιδικός, τέως αντιπρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Χεριού, μιλώντας στο Διεθνές Σεμινάριο της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Φυσικοθεραπευτών.

«Η ανάλυση του παιξίματος ενός οργάνου περιλαμβάνει περί τις 500 συνθετικές κινήσεις. Για παράδειγμα, ο βιολιστής για να παίξει μία παρτιτούρα του Bach για σόλο βιολί, κάνει πλέον των 1.200 κινήσεων ανά λεπτό ή 25 νότες ανά δευτερόλεπτο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καταπόνηση του χεριού σε μεγάλο βαθμό».

Σύμφωνα με τον κ. Ιγνατιάδη, η σχεδόν βασική αιτία της βλάβης (κοινή για όλη την ομάδα των 4-5 ασθενειών), είναι τόσο o μεγάλος αριθμός επαναλαμβανόμενων κινήσεων ανά λεπτό, που προκαλούν «χρόνιο μηχανικό τραυματισμό», όσο και η συνεχής πίεση από το στατικό φορτίο σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος, από ορισμένα όργανα (βιολί, τρομπέτα, άλλα έγχορδα). Τα σημεία εντοπισμού της νόσου είναι o καρπός, τo αντιβράχιο, o ώμος και o αυχένας. Oι βιολιστές και οι βιολοντσελίστες συνήθως υποφέρουν στην αριστερό βραχίονα, ενώ οι πιανίστες στο δεξί βραχίονα και χέρι. O δεξιός αντίχειρας προσβάλλεται στους παίκτες αυλού και κλαρινέτου.

Υπάρχουν βέβαια και άλλοι παράγοντες που επιδεινώνουν ή και ίσως προκαλούν τις εν λόγω παθήσεις, όπως είναι το βάρος του οργάνου, η κακή στάση του σώματος, η απότομη αύξηση των ωρών μελέτης, η αλλαγή οργάνου και διάφορες προϋπάρχουσες ανατομικές ανωμαλίες ή ιδιομορφίες.

Βασική προϋπόθεση για τη σωστή αντιμετώπιση της νόσου και για να αποφύγει ο μουσικός τις υποτροπές είναι η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση, κάτι που απαιτεί ιατρική εξειδίκευση στο αντικείμενο.