Νέες συστάσεις για τη χρήση των στατίνων από την Αμερικανική Καρδιολογική Ένωση

Οι στατίνες, τα γνωστότερα σε όλο τον κόσμο φάρμακα για τη μείωση της «κακής» χοληστερίνης (LDL), έχουν σημαντικά οφέλη για τη μείωση του κινδύνου εμφράγματος και ισχαιμικού εγκεφαλικού λόγω θρόμβωσης, ενώ ο κίνδυνος παρενεργειών τους είναι μικρός.

Τα δυνητικά τους οφέλη δηλαδή είναι μεγαλύτερα από τους πιθανούς κινδύνους, σύμφωνα με τις νέες επιστημονικές συστάσεις της Αμερικανικής Καρδιολογικής Ένωσης, η οποία αξιολόγησε την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των εν λόγω φαρμάκων, αναλύοντας όλες τις έως τώρα κλινικές μελέτες για τη δράση τους.

Σύμφωνα με την Ένωση το 10% των Αμερικανών ασθενών που λαμβάνει στατίνες, τις σταματά λόγω διαφόρων συμπτωμάτων. Οι Αμερικανοί καρδιολόγοι υποστηρίζουν ότι «στις περισσότερες περιπτώσεις δεν πρέπει να σταματά κανείς να παίρνει στατίνη, γιατί μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού λόγω μιας φραγμένης αρτηρίας».

Η μόνη βέβαιη περίπτωση που πρέπει να διακοπεί η χρήση του φαρμάκου είναι η υποψία οξείας νεφρικής ανεπάρκειας (πρώτη ένδειξη είναι το πολύ σκούρο χρώμα στα ούρα), κάτι όμως που συμβαίνει σε λιγότερους από 1 στους 1000 που παίρνουν στατίνες. 

Οι παρενέργειες σύμφωνα με τη νέα μελέτη & πώς αντιμετωπίζονται

Οι συχνότερες παρενέργειες των στατινών είναι μυϊκοί πόνοι σε περίπου 1% των ασθενών, σύμφωνα με τη νέα μελέτη. Από την άλλη, τέτοιοι πόνοι είναι συχνοί σε μεσήλικες και τρίτης ηλικίας ανθρώπους εξαιτίας άλλων αιτιών.

Όχι σπάνια, ο ασθενής λανθασμένα πιστεύει ότι οι μυϊκοί πόνοι του οφείλονται στις στατίνες και τις σταματά, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο καρδιαγγειακού επεισοδίου. Ωστόσο ένας βιοδείκτης του αίματος, η κρεατινίνη, δείχνει αν υπάρχει πραγματική μυϊκή ζημιά λόγω των στατινών.

Σημειώνουν εδώ οι Αμερικανοί καρδιολόγοι ότι μπορεί να λειτουργεί το φαινόμενο αυθυποβολής («νοσίμπο» - αρνητικό πλασίμπο), δηλαδή οι ασθενείς περιμένουν ότι θα έχουν κάποια παρενέργεια, όπως μυϊκούς πόνους, επειδή έχουν ακούσει ότι αυτό μπορεί να συμβεί και τελικά ο νους τους το κάνει να συμβεί. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνιστάται η μείωση της δόσης ή μπορεί να αλλάξει η αγωγή με άλλη στατίνη.

Η θεραπεία με στατίνες μπορεί να αυξήσει ελαφρά τον κίνδυνο διαβήτη, ιδίως σε όσους κάνουν καθιστική ζωή και είναι παχύσαρκοι. Όμως ο απόλυτος κίνδυνος να διαγνωσθεί κανείς με διαβήτη για πρώτη φορά εξαιτίας της λήψης στατινών είναι μόνο 0,2% ετησίως. Για όσους ήδη είναι διαβητικοί, η μέση αύξηση του επιπέδου του σακχάρου στο αίμα λόγω των στατινών είναι μικρή και δεν δικαιολογεί την αποφυγή συνταγογράφησής τους.

Οι στατίνες αυξάνουν ελαφρά και τον κίνδυνο αιμορραγικού εγκεφαλικού σε όσους έχουν ιστορικό τέτοιου επεισοδίου στο παρελθόν. Όμως και πάλι ο απόλυτος κίνδυνος να συμβεί κάτι τέτοιο είναι πολύ μικρός.

Τέλος, δεν φαίνεται οι στατίνες να αυξάνουν τον κίνδυνο για βλάβη στο ήπαρ, στο νευρικό σύστημα, στα μάτια (καταρράκτη) ή στους τένοντες.

Ποιοι πρέπει να λαμβάνουν στατίνες

• 'Ατομα 40-75 ετών με «κακή» χοληστερίνη (LDL) 70-189mg/dL και κίνδυνο άνω του 7,5% για έμφραγμα ή εγκεφαλικό μέσα στην επόμενη δεκαετία.
• 'Ατομα με ιστορικό καρδιαγγειακού επεισοδίου (εμφράγματος, εγκεφαλικού, στηθάγχης, περιφερικής αρτηριοπάθειας κ.ά.)
• 'Ατομα άνω των 21 ετών με LDL άνω του 190mg/dL.
• 'Ατομα 40-75 ετών με διαβήτη και LDL 70-189mg/dL.

Η σχετική δημοσίευση έγινε στο περιοδικό της Ένωσης "Circulation: Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology".

ΑΠΕ-ΜΠΕ