Φάρμακα και δαπάνες... στον Τύπο

1. Από την Ελευθεροτυπία (18/9/2011, της Δήμητρας Ευθυμιάδου)

Χοντρό παιχνίδι με τα φάρμακα

Τα τελευταία 24ωρα είναι σε εξέλιξη ένα θρίλερ που τα έχει όλα: επιχειρηματικά συμφέροντα, κόντρες, έμμεσες πιέσεις και συνδιαλλαγές κάτω από το τραπέζι. Τελικό αποτέλεσμα: η απόλυτη σύγχυση για το ποια φάρμακα θα παίρνουν στο μέλλον οι ασθενείς και πόσα θα πληρώνουν από την τσέπη τους.

Όλα ξεκίνησαν από μια «μαύρη τρύπα» ύψους 250 εκατ. ευρώ που εντοπίσθηκε στη φαρμακευτική δαπάνη. «Τα νούμερα δεν βγαίνουν» ακούστηκαν να λένε τρομοκρατημένα τα υψηλόβαθμα στελέχη των δύο συναρμόδιων υπουργείων Υγείας και Εργασίας. Και πώς να βγουν όταν η κυβέρνηση δεν έχει κατορθώσει ακόμη να καταμετρήσει τη φαρμακευτική δαπάνη, αφού η περιβόητη ηλεκτρονική συνταγογράφηση μόνο... e-μπάχαλο δημιουργεί.

Το σύστημα δεν έχει τη δυνατότητα να διασταυρώσει εάν μια ασφαλισμένη κοντά στα 35 έτη ζωής, λαμβάνει φάρμακα για τον... προστάτη. Η πολυδιαφημισμένη ηλεκτρονική συνταγογράφηση απλώς καταγράφει τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χορηγούνται. Μέχρι σήμερα μάλιστα η καταγραφή αυτή έχει γίνει μόλις στο 10% των συνολικά διακινούμενων φαρμάκων. Ίσως γι' αυτό η κυβέρνηση σκοπεύει να διαθέσει άλλα 25 εκατ. ευρώ για την επέκταση του συστήματος, το οποίο θα βγει σε διαγωνισμό τις επόμενες ημέρες.

Αφού έπεσαν διάφορα σενάρια στο τραπέζι για την εξεύρεση των 250 εκατ. ευρώ, ακόμη και αυτό της επίπεδης μείωσης τιμών κατά 15%, η κυβέρνηση είχε τη φαεινή ιδέα να καταθέσει τροπολογία που προέβλεπε ότι η συνταγογράφηση δεν θα γίνεται πλέον με βάση την εμπορική ονομασία των φαρμάκων αλλά με βάση τη δραστική τους ουσία. Οι γιατροί θα έχαναν δηλαδή τις συνδιαλλαγές τους με τις φαρμακευτικές εταιρείες και το παιχνίδι θα περνούσε πια στα χέρια των φαρμακοποιών.

Εκείνοι που διέθεταν μόνο πρωτότυπα φάρμακα αντέδρασαν ψύχραιμα, καθότι θα συνέχιζαν να έχουν το μονοπώλιο της αγοράς. Οι υπόλοιποι άρχισαν να φέρνουν τα πάνω κάτω για να ανατρέψουν τα σχέδια των υπουργείων. Το ενδεχόμενο να γεμίσει η αγορά από φθηνά αντίγραφα φάρμακα αμφιβόλου ποιότητας από Ινδία, Κίνα και Ισραήλ προφανώς ουδείς το σκέφτηκε στην κυβέρνηση.

Κάποιοι πάντως χαρακτήρισαν την επίμαχη τροπολογία μοχλό πίεσης προς τις φαρμακοβιομηχανίες ώστε να αυξήσουν το ποσοστό έκπτωσης προς τα Ταμεία. Η κυβέρνηση επιδίωκε να αυξηθεί η έκπτωση (rebate) από τις εταιρείες, και εκείνες στύλωναν τα πόδια με το επιχείρημα ότι τα φάρμακα θα γίνουν πολύ φθηνά και θα αντικατασταθούν από νέα και ακριβότερα.

Τελικώς ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης απέσυρε την τροπολογία, καθότι εξασφάλισε -όπως είπε- 262 εκατ. ευρώ από τις φαρμακευτικές εταιρείες, μέσω του rebate, έπειτα από συμφωνία που έκανε μαζί τους. Τώρα, αν η καθεμία εταιρεία δώσει τελικώς τις πολυπόθητες εκπτώσεις, είναι άλλη υπόθεση.

Προηγήθηκαν πάντως συνομιλίες ωρών όπου δεν έλειψαν οι εντάσεις μεταξύ ελληνικών εταιρειών και ξένων.

Το «παζάρι» με τα φάρμακα συνεχίστηκε και σε ό,τι αφορά τις λίστες φαρμάκων, που θα αποζημιώνονται ή όχι από τα ασφαλιστικά ταμεία.

Η Ελλάδα είναι μία από τις ελάχιστες χώρες στον κόσμο που διαθέτει τέσσερις λίστες: την αρνητική, για όσα φάρμακα δεν αποζημιώνονται αλλά χρειάζονται ιατρική συνταγή. Τη θετική, με τα φάρμακα που αποζημιώνονται από τα Ταμεία (θα εφαρμοστεί σε λίγες μέρες), τη λίστα με τα φάρμακα υψηλού κόστους και μία νέα ονόματι «λίστα καινοτόμων φαρμάκων». Πρόκειται για έναν κατάλογο με 216 φάρμακα που θεωρούνται πρωτοποριακά και δεν υπόκεινται σε καθεστώς εκπτώσεων.

Πολλές φαρμακευτικές εταιρείες ετοιμάζονται να καταθέσουν πάντως ενστάσεις επειδή το δικό τους σκεύασμα δεν ενσωματώθηκε στη λίστα των... προνομιακών. Πάντως, αν αυτά τα 216 φάρμακα ήταν στη θετική λίστα με τα αποζημιούμενα, θα έπρεπε οι εταιρείες να επιστρέφουν, ως έκπτωση, το 70% με 80% της αξίας τους, αφού είναι ακριβά και ξεπερνούν την τιμή αναφοράς που έχει ορισθεί. Αυτό όμως δεν θα γινόταν αποδεκτό και ενδεχομένως τα φάρμακα αυτά να αποσύρονταν από την αγορά.

Όμως το ζήτημα είναι ότι από τα περιβόητα καινοτόμα φάρμακα η κυβέρνηση χάνει τουλάχιστον 100 με 150 εκατ. ευρώ από την εξοικονόμηση που θα μπορούσε να είχε κάνει. Ίσως από εκεί να δημιουργήθηκε ένα μέρος της μαύρης «τρύπας» στη φαρμακευτική δαπάνη.

2. Από την Ημερησία (19/9/2011, του Λεωνίδα Λιάμη)

«Ηλεκτρονικό» ψαλίδι 200 εκατ. στις δαπάνες για φάρμακα

Εξοικονόμηση πόρων της τάξης των 150-200 εκατ. ευρώ έχει επιφέρει στο ελληνικό δημόσιο, κατά το πρώτο επτάμηνο του 2011, η εφαρμογή του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης για την παροχή φαρμάκων, ενώ ο στόχος είναι σε μεταγενέστερο στάδιο να φθάσει τουλάχιστον στα 700 εκατ. ευρώ.

«Τα περιθώρια είναι τεράστια. Η χώρα μας έχει διπλάσιο κόστος φαρμακευτικής δαπάνης, σε σύγκριση με τον πληθυσμό της», εξήγησε στην «Η» ο πρόεδρος της ΗΔΙΚΑ ΑΕ, καθηγητής Δρ Γ. Πάγκαλος, και τόνισε ότι στο διανυθέν διάστημα του 2011, ο αριθμός των συνταγών φαρμάκων, συνεπεία της ηλεκτρονικής τους πλέον μορφής, μειώθηκε μεσοσταθμικά 40%. Συμπλήρωσε δε, ότι η φαρμακευτική δαπάνη στη χώρα αντιπροσωπεύει το 20% του συνολικού ιατροφαρμακευτικού κόστους και πως η ηλεκτρονική εφαρμογή μπορεί να βοηθήσει στο «νοικοκύρεμα» και άλλων «γειτονικών» χώρων, όπως οι προμήθειες υλικών κ.λπ.

Από τη Θεσσαλονίκη όπου και μίλησε σε σχετική ημερίδα του ΤΕΕ/ΤΚΜ με θέμα «Ηλεκτρονική συνταγογράφηση και ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς: προοπτικές μετά το πρώτο βήμα», ο κ. Πάγκαλος εξήγησε ότι με τη σημερινή του μορφή το σύστημα, παρά τα αποτελέσματα που έφερε, μπορεί να «σηκώσει» τις ανάγκες που προκύπτουν για το πολύ 1-2 ακόμη έτη, με την προϋπόθεση ότι θα γίνουν κάποιες απαραίτητες συμπληρωματικές προσθήκες.

Μακροπρόθεσμη λύση αναμένεται να δοθεί μέσα από το διαγωνισμό που προωθεί η ΗΔΙΚΑ ΑΕ, για την περαιτέρω τεχνολογική ανάπτυξη του συστήματος. Ήδη από τις 7 Σεπτεμβρίου η διακομματική επιτροπή της Βουλής ενέκρινε πρόταση για την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για έργο συνολικού προϋπολογισμού 25 εκατ. ευρώ. «Μπορεί το προωθούμενο έργο να έχει συμβατική χρονική ισχύ τρία χρόνια, όμως πρακτικά η διάρκειά του θα είναι διαχρονική», εξήγησε ο κ. Πάγκαλος και διευκρίνισε πως ο διαγωνισμός θα διεξαχθεί σε δύο φάσεις και αναμένεται να βγει στον «αέρα» έως τον Ιανουάριο.

Προς το παρόν, πάντως, το πρόγραμμα είναι στη φάση επέκτασής του στα τέσσερα βασικά ασφαλιστικά ταμεία και θα καλύψει το περίπου 90% των ασφαλισμένων. «Έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση του εξοπλισμού που θα επιτρέπει ηλεκτρονική συνταγογράφηση στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων και θα συντελεστεί και η πιστοποίηση των χρηστών της, ενώ έως την εκπνοή του 2011 στο σύστημα θα ενταχθούν σταδιακά όλοι οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ», επιβεβαίωσε και ο γ.γ. του υπουργείου Υγείας.

Στη διάρκεια της ημερίδας παρουσιάστηκαν, επίσης, στοιχεία βάσει των οποίων σήμερα στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης έχουν ενταχθεί 15.067 γιατροί και 10.023 (ή το 90% του συνόλου) φαρμακεία. Από την 1η Φεβρουαρίου έως και τις 28 Αυγούστου 2011 καταχωρίστηκαν από γιατρούς 2.114.435 συνταγές συνολικής αξίας 153.167.028 ευρώ. Κατά μέσο ημερήσιο όρο καταχωρίζονται στο σύστημα 28.000 συνταγές και εκτελούνται περί τις 24.000 συνταγές.

Ο αριθμός των πιστοποιημένων γιατρών του ΕΣΥ ανέρχεται στους 2.556 (1.601 νοσοκομειακοί και 955 γιατροί Κέντρων Υγείας). Τα ποσοστά συνταγογράφησης ανά ειδικότητα έχουν ως εξής: 33% παθολόγοι, 14% καρδιολόγοι, 8% παιδίατροι, 6% γενικής ιατρικής, 5% ορθοπεδικοί, 4% γυναικολόγοι και 3% πνευμονολόγοι.