Ελευθέριος Τσινταράκης

Δεδέαγατς στα τούρκικα σημαίνει «το δέντρο του ερημίτη». Δεδέαγατς λεγόταν στις αρχές του αιώνα η Αλεξανδρούπολη, η πόλη που ανάθρεψε έναν… «κοσμοπολίτη», τον Ελευθέριο Τσινταράκη.

Στην Αλεξανδρούπολη, στο σπίτι του, μαζί με τη σύζυγό του, πολύτιμη βοηθό για χρόνια στο φαρμακείο του, τον συναντήσαμε κι εμείς με στόχο να γνωρίσουμε ένα φαρμακοποιό που έχει για χόμπι του το φιλοτελισμό.

Μας υποδέχτηκε ένας άνθρωπος γεμάτος ευγένεια, αρχοντικός, φιλόξενος, με άνεση στην κουβέντα, πρόθυμος να μας διηγηθεί την ιστορία της Θράκης μέσα από τα ταχυδρομεία της.

Αμέσως καταλάβαμε ότι δεν επρόκειτο απλά για έναν φιλοτελιστή αλλά για ένα πραγματικό «συλλέκτη» της ιστορίας της Θράκης, την οποία αφηγείται σε ένα ιστορικό φιλοτελικό λεύκωμα που αποτελείται από συλλογή γραμματοσήμων, καρτ ποστάλ και άλλων ντοκουμέντων, όλο φτιαγμένο στο χέρι από τον ίδιο με υπομονή και μεράκι, το οποίο σύντομα αναμένεται να εκδοθεί.

Μάθαμε για την έντονη πολιτική και συνδικαλιστική δράση του, από τα φοιτητικά του ακόμη χρόνια ως ηγετικό στέλεχος στο κίνημα του 114, για τις άλλες του καλλιτεχνικές ανησυχίες, για την επαφή του με τη φύση, για τη ζωγραφική και τα αμπέλια του.

Ευτυχία να δοκιμάσει κανείς το «Πάτα-τράβα», το κρασί που ο ίδιος φτιάχνει και εμφιαλώνει.

Γνωρίσαμε, με λίγα λόγια, έναν άνθρωπο ευχαριστημένο από μια ζωή γεμάτη δημιουργία και δράση.

Ο Ελευθέριος Τσινταράκης πρόσφατα «αποστρατεύτηκε» από το φαρμακείο του, στο οποίο υπηρέτησε με συνέπεια για σαράντα ολόκληρα χρόνια το φαρμακευτικό επάγγελμα. Δεν «αποστρατεύτηκε» όμως σε καμία περίπτωση από τη δράση.

Για τα έργα του παρελθόντος και τα σχέδια του μέλλοντος μας μιλά στη συνέντευξη που ακολουθεί ο Ελευθέριος Τσινταράκης ξεδιπλώνοντας ταυτόχρονα την ιστορία μια πολύ ενδιαφέρουσας ζωής.

Ας πάρουμε την ιστορία σας από την αρχή. Καταρχήν πού γεννηθήκατε;

Κοιτάξτε, είμαι γνήσιος Έλληνας. Και τι εννοώ γνήσιος Έλληνας; Γνήσιος Έλληνας είναι αυτός που έχει μικτή καταγωγή, δεν είναι, π.χ., απλώς Πόντιος. Όταν προέρχεσαι από γονείς οι οποίοι κατάγονται από διαφορετικό μέρος της Ελλάδας, αυτομάτως είσαι Έλληνας. Η μητέρα μου είναι Θρακιώτισσα, από το Διδυμότειχο, και ο πατέρας μου είναι Κρητικός, από τα Σφακιά, κι εγώ γεννήθηκα στη Φούστενη Πέλλης, στα σύνορα με τα Σκόπια, το 1943, στην Κατοχή.

Ο πατέρας μου ήταν γιατρός και πριν από τον πόλεμο είχε κλινική στην Ορεστιάδα. Το 1940 που έγινε η επιστράτευση, πήγε στην Αλβανία και μετά κατέβηκε στην Αθήνα. Όταν όμως άρχισε η μεγάλη πείνα στην Κατοχή, ένας συνάδελφός του τού πρότεινε να πάει στη Μακεδονία. Τότε, επειδή δεν υπήρχαν χρήματα, στην επαρχία, οι πληρωμές γίνονταν με προϊόντα, οπότε η επιβίωση ήταν λίγο πιο εύκολη. Μετά την απελευθέρωση της Θράκης πήγαμε στην Αλεξανδρούπολη το 1945.

Βέβαια. Εδώ μεγάλωσα, εδώ γαλουχήθηκα, εδώ έδρασα, εδώ πήγα στο σχολείο, εδώ είναι η οικογένειά μου. Μετά έδωσα εξετάσεις και πέρασα στη Φαρμακευτική Αθηνών και το 1969, που τελείωσα τις σπουδές, υπηρέτησα σαν έφεδρος αξιωματικός στη Θεσσαλονίκη. Το 1971 άνοιξα το έβδομο φαρμακείο -σήμερα είναι πενήντα φαρμακεία και παραπάνω- της Αλεξανδρούπολης, όπου και εργάστηκα σαράντα χρόνια. Αυτή είναι εν συντομία η επαγγελματική πορεία της ζωής μου. Βέβαια μου αρέσει η κοινωνική και η πολιτιστική δράση και μου αρέσει γενικά η πολιτική, στην οποία είχα ενεργό δράση μέχρι το 1994.

Η ενασχόλησή μου με την πολιτική ξεκίνησε από τα φοιτητικά μου χρόνια και υπήρξα ένας εκ των ηγετών του φοιτητικού κινήματος και των αγώνων του 114. Μετά τη μεταπολίτευση υπήρξα ένα από τα ιδρυτικά στελέχη του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑΣΟΚ) και ασχολήθηκα με την τοπική αυτοδιοίκηση, Α΄ και Β΄ Βαθμού.

Συγχρόνως δραστηριοποιήθηκα και στο συνδικαλισμό του κλάδου μας ως αντιπρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Έβρου και το 1981 εκλέχτηκα αντιπρόσωπος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Έβρου στον Πανελλήνιο Φαρμακευτικό Σύλλογο. Την ίδια χρονιά στις εκλογές του Εμποροβιομηχανικού Επιμελητηρίου Έβρου εκλέχτηκα σύμβουλος και, το 1994, για τελευταία φορά συμμετείχα στις εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης Β΄ Βαθμού.

Σ’ αυτά τα πράγματα ή προχωράς ή σταματάς. Κάποια στιγμή, λοιπόν, σταμάτησα. Από τη μια το φαρμακείο δεν μου άφηνε και πολύ ελεύθερο χρόνο, παρότι το δουλεύαμε μαζί με τη σύζυγό μου, από την άλλη είχα πάντα και πολλά χόμπι.

Έχω δύο γιους, ο ένας είναι στο Πυροσβεστικό Σώμα και ο άλλος είναι γιατρός, ο ένας είναι 32 και ο άλλος 28 χρόνων.

Όταν ήμουν νέος, είχα ένα μεγάλο πλεούμενο και γυρνούσα. Ασχολιόμουν πολύ με το ψάρεμα και με το κυνήγι. Εν καιρώ τα άφησα αυτά, αφιερώθηκα σε άλλα. Ζωγραφίζω, είμαι και αμπελουργός. Εμφιαλώνω το δικό μου κρασί. Είναι βιολογικό και το λέμε «Πάτα-τράβα». Πατάς το σταφύλι και τραβάς το γλεύκος. Το πιο μεγάλο μου χόμπι είναι όμως ο φιλοτελισμός. Έχω μια από τις μεγαλύτερες και μεγάλη σε αξία συλλογές γραμματοσήμων στην Ελλάδα.

Από μικρό παιδάκι. Είναι «κληρονομικό». Το είχε ξεκινήσει ο πατέρας μου, το συνέχισα εγώ και τώρα το έχω μεταδώσει και στον έναν από τους γιους μου. Έχω στη συλλογή μου μερικά από τα πρώτα γραμματόσημα της Ελλάδας. Αυτή τη στιγμή είναι υπό έκδοση ένα Ιστορικό Φιλοτελικό λεύκωμα που λέγεται Η «Θράκη και η Απελευθέρωση», το οποίο περιέχει μια συλλογή γραμματοσήμων, καρτ ποστάλ με φιλοτελικό ενδιαφέρον και άλλα ντοκουμέντα για την ιστορία της Θράκης. Ξεφυλλίζοντάς το, σε μισή ώρα μπορεί να μάθει κάποιος όλη την ιστορία της Θράκης από το 1850 μέχρι το 1920 που έγινε η απελευθέρωση. Και ιδιαίτερα για τη δεκαετία 1912-1922, που περιλαμβάνει και τους βαλκανικούς πολέμους, οι πληροφορίες είναι πολύ ενδιαφέρουσες, τότε που η Θράκη ήταν το Κόσσοβο των Βαλκανίων.

Εγώ δεν είμαι συγγραφέας, είμαι συλλέκτης. Όμως αυτό το λεύκωμα το έχω φτιάξει εγώ από την αρχή μέχρι το τέλος. Είναι κάτι σαν διατριβή. Παιδεύομαι τέσσερα χρόνια. Χρειάστηκε να διαβάσω πολύ ιστορία. Αναφέρω από πού πήρα την κάθε πληροφορία. Στη μετάφραση με βοήθησαν η γυναίκα μου, η οποία μου μετάφρασε από τα αγγλικά, ο γιος μου από τα γερμανικά και άλλοι φίλοι από τα βουλγάρικα. Όλοι στον αγώνα. Έχει φτάσει τις τετρακόσιες σελίδες περίπου. Το έκανα με πολύ κόπο. Είναι έργο ζωής.

Το κόστος του είναι πολύ μεγάλο, και φυσικά δεν το καλύπτω εγώ, επιχορηγείται από την υπερνομαρχία Ροδόπης-Έβρου, το δήμο Αλεξανδρούπολης και το Συνεταιρισμό Φαρμακοποιών Έβρου. Οι ίδιοι μου το πρότειναν όταν είδαν την έκθεση που είχα κάνει με όλο αυτό το υλικό για τη Θράκη και μου είπαν ότι μπορεί να βγει και σε βιβλίο.

Τη συλλογή για τη Θράκη την ξεκίνησα εδώ και 15 χρόνια. Γραμματόσημα βρίσκω από διάφορες συλλογές, από τα ταξίδια μου και από δημοπρασίες σε Ελλάδα, Τουρκία και Βουλγαρία. Σε άλλες έχω πάει ο ίδιος και σε άλλες άνθρωποι δικοί μου που με ενημερώνουν όταν γίνεται κάποια.

Τα γραμματόσημα διατηρούνται σε ξηρό περιβάλλον. Εγώ τις συλλογές μου της έχω σε θυρίδα γιατί είναι μεγάλης αξίας.

Το λεύκωμα ξεκινάει με το χάρτη της Θράκης του 1900 με τις ελληνικές ονομασίες. Έχει φωτογραφίες της Αλεξανδρούπολης του 1902, Δεδέαγατς λεγόταν τότε, που σημαίνει στα τούρκικα «το δέντρο του ερημίτη». Θα βρει κανείς τις πρώτες σφραγίδες ταχυδρομείου από 1868 όταν ακόμη το ταχυδρομείο ήταν αυστριακό, αλλά και το πρώτο ελληνικό γραμματόσημο του ’13 που έδειχνε το θωρηκτό Αβέρωφ.

Εντύπωση κάνει και μια ιδιόχειρη κάρτα από ένα νεαρό ζευγάρι της Αδριανούπολης που είχαν επισκεφτεί τη Σαμοθράκη, παρακινημένοι από τη φήμη ότι όσοι πηγαίνουν εκεί και δεν μπορούν να κάνουν παιδιά, καταφέρνουν να αποκτήσουν! Και πάρα πολλά άλλα που πρέπει να τα δει κανείς για να τα καταλάβει.

Θα ξαναπιάσω τη ζωγραφική πάλι και μετά θα δούμε. Σκεφτόμαστε να επισκεφτούμε τα αρχεία της Βουλγαρίας στη Σόφια για να πάρουμε πληροφορίες για τη βουλγάρικη κατοχή στην Αλεξανδρούπολη. Έχουμε βρει τρόπο να πάμε εκεί και να σκανάρουμε πολλά έγγραφα πιο επιστημονικά και πιο ιστορικά και μετά θα αποφασίσουμε πώς θα τα αξιοποιήσουμε.

Ναι, ακόμα πιο διεξοδικά!