Τάσος Βάμβουκας

Ο Τάσος Βάμβουκας δεν στάθηκε ποτέ μακριά από την ενασχόληση με τα κοινά. Από μαθητής στα Χανιά ακόμη, βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τις συλλογικές αναζητήσεις, ενώ είναι γνωστό ότι δραστηριοποιείται τόσο ως πρόεδρος του φαρμακευτικού συλλόγου αλλά και του συνεταιρισμού των Χανίων, όσο και στην τοπική αυτοδιοίκηση, από τη θέση του δημοτικού συμβούλου. Μιλήσαμε με τον Τάσο Βάμβουκα, θέλοντας να μάθουμε για τα όσα έχει να πει —με αυτή την τελευταία, λιγότερο οικεία σε εμάς τους φαρμακοποιούς, ιδιότητά του— σε σχέση με τις προοπτικές αλλά και τα προβλήματα της τοπικής αυτοδιοίκησης, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της τομής που φέρνει στην Κρήτη αλλά και όλη την Ελλάδα η εφαρμογή των ανακατατάξεων του «Καλλικράτη». Στη συζήτηση μαζί ήρθαμε σε επαφή με τις ενδιαφέρουσες απόψεις και προτάσεις του για τα αυτοδιοικητικά ζητήματα, αλλά και γοητευτήκαμε από τη δημιουργική και αισιόδοξη προσέγγισή του στο σημερινό «καλλικράτειο» τοπίο.

Από πότε ασχολείσαι με τα κοινά;

Από μικρή ηλικία, αμέσως μετά την περίοδο της δικτατορίας, ήμουν ήδη πολιτικοποιημένος. Ήμουν από τους πρωτεργάτες, μαζί με την στενή μαθητική μου παρέα στα Χανιά, της πρώτης μαθητικής εβδομάδας στην Ελλάδα. Συνεχίσαμε για άλλα δύο χρόνια, μέχρι που αποφοιτήσαμε, τη διοργάνωση, που σιγά-σιγά έγινε ένας πανελλήνιος πολιτιστικός θεσμός. Στην συνέχεια δραστηριοποιήθηκα και ως φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Καμερίνο, στην Ιταλία, όπου ήμουν πρόεδρος του φοιτητικού συλλόγου.
’νοιξα το φαρμακείο μου το 1986, ακριβώς απέναντι από τα εξωτερικά ιατρεία του παλιού νοσοκομείου Χανίων, το οποίο είχε μια πολύ καλή πορεία. Ταυτόχρονα είχα και άλλες παράλληλες επιχειρηματικές και εμπορικές δραστηριότητες. Εκείνο τον καιρό αναζητούσα κάτι εναλλακτικό, ψαχνόμουν με διάφορα οικολογικά προϊόντα και τελικά βρήκα το «Body Shop», μία επιχείρηση με πρωτόγνωρες για την εποχή ιδέες και δράσεις για το περιβάλλον και τον άνθρωπο, την οποία ανέπτυξα στα Χανιά. Αργότερα η εμπορική εταιρεία που ίδρυσα ανέπτυξε κι άλλες δραστηριότητες, με την δημιουργία καταστημάτων ενδυμάτων σε Χανιά και Ρέθυμνο.
Όλα τα χρόνια της επαγγελματικής μου ενασχόλησης είμαι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του φαρμακευτικού συλλόγου, από διάφορες θέσεις, και τώρα είναι η τρίτη θητεία μου στη θέση του προέδρου.
Eπιπλέον, είμαι μια εικοσαετία πρόεδρος στο Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών Χανίων. Είναι κάτι που το αγαπώ και έχω, νομίζω, συμβάλει πολύ στη δημιουργία της σημερινής του εικόνας.

Είναι πολύ ενδιαφέροντα όλα αυτά. Συμμετέχεις όμως και στην τοπική αυτοδιοίκηση, σαν δημοτικός σύμβουλος. Θα θέλαμε να μας μιλήσεις για τον Καλλικράτη, που για τους περισσότερους από εμάς είναι άγνωστος.

Οι αλλαγές του Καλλικράτη κατά τη γνώμη μου ήταν μια θετική εξέλιξη, υπάρχουν όμως και κάποιες αρνητικές συνέπειες. Θα σταθώ ιδιαίτερα στην εποχή κατά την οποία γίνεται, μια δύσκολη εποχή οικονομικά: φαίνεται να υπάρχουν περιορισμοί στη χρηματοδότηση των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης μετά την υπογραφή του μνημονίου.
Οπωσδήποτε βέβαια πρέπει να πούμε ότι είναι και μια ευκαιρία. Με τη διαχείριση που θα κάνουν οι νέες δημοτικές αρχές, που προέκυψαν, υπάρχει η δυνατότητα να εξοικονομηθούν κάποια χρήματα, όχι για να περικοπούν από την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά για να επενδυθούν σε διαφορετικούς τομείς, να γίνει μια σωστή αξιοποίηση των όποιων χρημάτων.

Πού θα μπορούσαν να πάνε τα χρήματα;

Θα μπορούσαν να πάνε σε τομείς που έχουν κάποια ανάγκη, όπως είναι οι τομείς της πρόνοιας, αλλά και σε υποδομές που λείπουν. Στα Χανιά για παράδειγμα, τα προβλήματα τα οποία προκύπτουν ειδικά κατά τη θερινή περίοδο, που υπάρχει πολύ μεγάλη τουριστική κίνηση, όπως το κυκλοφοριακό, είναι χρονίζοντα εδώ και δεκαετίες. Όλοι συζητούν ότι θα τα λύσουν, αλλά κανείς δεν έχει κάνει τίποτα. Αυτό σίγουρα χρειάζεται κάποια κονδύλια, αλλά δεν απαιτεί μόνο αυτό, απαιτεί και την αποφασιστικότητα, τη θέληση των δημοτικών αρχών.
Έχω τη γνώμη ότι πρέπει να υπάρξει ένας αναπροσανατολισμός. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το τρίπτυχο «αλληλεγγύη - περιβάλλον - πολιτισμός», που ήταν και το κύριο σύνθημα του συνδυασμού του οποίου ηγήθηκα στις περασμένες αυτοδιοικητικές εκλογές.
Η αλληλεγγύη δεν είναι κάτι που βρίσκεται συνήθως στις προτεραιότητες των πολιτικών προγραμμάτων.
Η αλληλεγγύη είναι πολύ σημαντικό ζήτημα, όχι μόνο λόγω της δύσκολης εποχής που περνάμε τώρα, αλλά και επειδή πιστεύω ότι πρέπει να είναι βασικό μέλημα της όποιας Αρχής.
Με τον Καλλικράτη ανοίγονται και κάποιοι καινούριοι δρόμοι σ? αυτό το τομέα. Ανοίγουν, για παράδειγμα, κάποιες ευκαιρίες για την παροχή πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Σε άλλες χώρες, κυρίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή κάποιες βαλκανικές χώρες, υπάρχουν ακόμη και νοσοκομεία που είναι δημοτικά. Μακάρι να μπορούσαμε να φτάσουμε σε ένα τέτοιο σημείο, όμως νομίζω ότι για εμάς είναι λίγο πρόωρο και περισσότερο θα δημιουργηθούν προβλήματα παρά θα λυθούν.

Και όσον αφορά το περιβάλλον;

Θεωρώ ότι δεν πρέπει να υπάρχει σύγχρονος πολιτικός και σύγχρονη πολιτική κίνηση που να μην σκέφτεται το περιβάλλον. Το περιβάλλον είναι ένα στοιχείο πλούτου από κάθε άποψη, και φυσικά οικονομικού πλούτου, πράγμα που σ? αυτή τη χώρα δεν το έχουμε καταλάβει. Έχουμε ένα από τα πιο πλούσια φυσικά περιβάλλοντα στην Ευρώπη, αλλά ελάχιστα το εκμεταλλευόμαστε. Αντιθέτως, το καταστρέφουμε συστηματικά, με τον τρόπο που χτίζουμε, με τον τρόπο που χειριζόμαστε τα απορρίμματα, με τον τρόπο που κατασκευάζουμε τα δημόσια έργα, με το να μην υπάρχουν στα περισσότερα σημεία της χώρας, εν έτει 2011, συγκεκριμένες χρήσεις γης, να μην έχουμε δασολόγιο.
Εδώ στα Χανιά έχουμε συγχώνευση επτά δήμων. Από τα στενά όρια του Δήμου Χανίων, που ήταν συμπιεσμένος σε ένα πολεοδομικό συγκρότημα με πάρα πολύ περιορισμένη έκταση, φτάνουμε μέχρι τις παρυφές των Λευκών Ορέων. Τα Λευκά όρη από μόνα τους αποτελούν έναν απίστευτο πλούτο, τον οποίο επίσης δεν προσέχουμε, όμως ο Δήμος Χανίων έχει «κληρονομήσει» και πολύ μεγάλη αγροτική έκταση. Ο κάμπος των Χανίων, παρόλο που δεν είναι τόσο μεγάλος σε έκταση, είναι ένας από τους πιο παραγωγικούς κάμπους της Ελλάδας. Το κλίμα είναι εξαιρετικό και μπορεί να παραχθεί μια τεράστια ποικιλία προϊόντων. Παρ? όλα αυτά, με το να μην έχουν καθοριστεί οι χρήσεις γης, ο κάμπος των Χανίων εδώ και πάρα πολλά χρόνια συστηματικά καταστρέφεται.

Ο κάμπος καλλιεργείται τώρα;

Καλλιεργείται, όχι όμως στο σύνολό του, γιατί πολλά αγροτικά προϊόντα δεν πουλιούνται. Εδώ υπάρχουν κυρίως μονοκαλλιέργειες, πορτοκαλεώνες και ελαιώνες. Πιστεύω ότι θα πρέπει να αναπτυχθεί ένα διαφορετικό μοντέλο. Οι αγρότες πρέπει να αναπροσαρμόσουν τις καλλιέργειές τους σε προϊόντα τα οποία μπορεί να απορροφήσει η τοπική αγορά των Χανίων και της Κρήτης ευρύτερα. Ο προσανατολισμός θα είναι να καταναλώνονται από την εσωτερική αγορά, παρότι φυσικά το περίσσευμα μπορεί και να εξάγεται σε άλλα σημεία της χώρας. Ο Δήμος θα πρέπει να βοηθήσει τους αγρότες σ? αυτόν τον αναπροσανατολισμό.
Αυτό θα έχει σημαντικά πλεονεκτήματα, διότι οι επιδοτήσεις, παρόλο που μπορεί να βοηθούσαν το εισόδημα των αγροτών πρόσκαιρα, έχουν φέρει τελικά τους αγρότες μας σε πλήρη απραξία και τους έχουν καταντήσει, κατά τη γνώμη μου, ζητιάνους, να περιμένουν την επιδότηση για να ζήσουν, αντί για να τους βοηθήσουν να προσανατολιστούν σε μια δυναμική επιχειρηματικότητα. Υπάρχει και το ρητό που λέει ότι είναι καλύτερα να μάθεις στον άλλο να ψαρεύει, παρά να του δώσεις ένα ψάρι.
Τα προϊόντα που παράγονται θα πρέπει να είναι υψηλής ποιότητας, πράγμα που σημαίνει, εκτός των άλλων, να είναι απαλλαγμένα από χημικές ουσίες, να είναι δηλαδή βιολογικά. Να γνωρίζει και ο επισκέπτης και ο μόνιμος κάτοικος αυτής της πόλης ότι είναι προϊόντα ποιοτικά, ασφαλή, και να τα προτιμάει.

Για τον πολιτισμό τι προτάσεις υπάρχουν;

Νομίζω ότι πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη σημασία στον πολιτισμό σαν τοπική αυτοδιοίκηση αλλά και σαν κρατική συγκρότηση. Πρέπει να ενθαρρύνονται όλες οι πρωτοβουλίες οι οποίες αφορούν τον πολιτισμό.
Ειδικά για τα Χανιά, ο πολιτισμός μπορεί να είναι κατά κάποιο τρόπο και ένας τρόπος έλξης επισκεπτών. Στην πόλη μας υπάρχει μια σοβαρή παράδοση στον καλλιτεχνικό τομέα. Υπάρχουν πανελλήνιας εμβέλειας καλλιτέχνες στα Χανιά, αλλά και άλλοι αξιόλογοι οι οποίοι ενδεχομένως δεν είναι πανελληνίως γνωστοί, όμως δεν παύουν να έχουν την αξία τους. Δεν έχουμε βέβαια μόνο εικαστικούς, έχουμε και ανθρώπους που ασχολούνται επίσης με τη μουσική και το θέατρο. Υπάρχουν θίασοι ερασιτεχνικοί, αλλά και το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης. Η στέγη του βρίσκεται σε έναν ιστορικό χώρο στο κέντρο της πόλης, το Ωδείο Χανίων, που θεμελιώθηκε τη δεκαετία του 1930 και χτίστηκε με έξοδα της Έλενας Βενιζέλου, της συζύγου του Ελευθερίου Βενιζέλου, και παραμένει από τότε ένας χώρος πολιτισμού για τα Χανιά.

Κλείνοντας, πώς βλέπεις την άποψη που υποστηρίζει ότι ο Καλλικράτης οδηγεί ουσιαστικά σε σφιχτότερο εναγκαλισμό της τοπικής αυτοδιοίκησης με την κεντρική εξουσία;

Ένας δήμος με μεγαλύτερο μέγεθος θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με δύο τρόπους. Ο ένας είναι ακριβώς να αυξήσει την ανεξαρτησία του από την κεντρική εξουσία, να διεκδικήσει μεγαλύτερη αυτονομία, και ο άλλος τρόπος είναι οι άνθρωποι που διοικούν το δήμο να γίνουν απλώς μεταφορείς μιας νοοτροπίας συγκεντρωτικής, μιας νοοτροπίας με διαφόρων ειδών εξαρτήσεις, κομματικές και άλλες, και τελικά να μην μπορέσει να παραχθεί το έργο που πρέπει να παραχθεί από την τοπική αυτοδιοίκηση. Δεν πιστεύω ότι το γεγονός απλά της συνένωσης, της δημιουργίας δηλαδή μεγαλύτερων δήμων, μπορεί από μόνο του να δημιουργήσει αυτό το αποτέλεσμα. Αυτό θα δημιουργηθεί από λαθεμένες νοοτροπίες των ανθρώπων που θα καταλαμβάνουν τους δημαρχιακούς και περιφερειακούς θώκους.