
Η εξέλιξη στην αγορά των συμπληρωμάτων διατροφής τα τελευταία χρόνια είναι αξιοσημείωτη προς κάθε τομέα, καθώς υπάρχουν αρκετά προϊόντα με εντυπωσιακό χαρτοφυλάκιο και καλά τεκμηριωμένα δεδομένα. Με στόχο την ανάδειξη και την επιβράβευση της καινοτομίας σε αυτήν την αγορά δημιουργήθηκαν τα Supplement Awards, τα οποία πραγματοποιούνται για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά. Ο πρόεδρος της επιτροπής αξιολόγησης Δρ. Σταύρος Λαλάς, Καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας, μας απαντά σε επτά θέματα που θα θέλατε να ξέρατε για τα συμπληρώματα διατροφής και το βραβείο.
Πώς ορίζεται η έννοια «καινοτομία» στα συμπληρώματα διατροφής;
Η καινοτομία αφορά νέες ή βελτιωμένες ιδέες, προϊόντα ή διαδικασίες που ενισχύουν την υγεία και την εμπειρία του χρήστη. Περιλαμβάνει νέες δραστικές ουσίες και τεχνολογίες απορρόφησης (π.χ. νανοσωματίδια, λιποσώματα), νέες μορφές χρήσης, όπως σκόνες που διαλύονται στο στόμα ή βιώσιμες μέθοδοι παραγωγής αυτών. Επίσης, μπορεί να περιλαμβάνει εξατομικευμένα συμπληρώματα και εξειδικευμένα claims για στοχευμένες ομάδες αλλά και καινοτόμο marketing, όπως apps και άλλες στρατηγικές διάθεσης. Θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η καινοτομία πρέπει να συνοδεύεται από επιστημονική τεκμηρίωση, ασφάλεια και συμμόρφωση με τους ισχύοντες κανονισμούς και νομοθεσίες.
Σε ποιο σημείο βρίσκεται η έρευνα για αυτήν την αγορά στη χώρα μας;
Η έρευνα έχει εντατικοποιηθεί ακολουθώντας προγενέστερες μελέτες που έδειξαν ότι τουλάχιστον το 31% των Ελλήνων και Ελληνίδων καταναλώνουν συμπληρώματα. Τα Πανεπιστήμια και οι ερευνητικοί φορείς εστιάζουν την έρευνα στην πρόληψη χρόνιων παθήσεων και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού καθώς και στην ανάπτυξη νέων προϊόντων για εξατομικευμένες ανάγκες. Εθνικές μελέτες (π.χ. η HYDRIA και των ΠΑ.ΜΕ.Δ.Υ. και ΕΜΕΝΟ) προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία για τη διατροφική συμπεριφορά. Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαιτολόγων-Διατροφολόγων συμμετέχει σε ερευνητικές μελέτες για την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας σχετικά με τη χρήση των συμπληρωμάτων διατροφής.
Ποιες είναι οι διαστάσεις της αγοράς και ποια η αναμενόμενη εξέλιξη;
Η αγορά στην Ελλάδα ξεπέρασε τα 125 εκατ. ευρώ το 2023 και αναπτύσσεται με διψήφιους ρυθμούς από το 2018. Κύρια κανάλια αποτελούν τα φαρμακεία, εξειδικευμένα καταστήματα και ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Οι καταναλωτές στρέφονται σε προϊόντα ανοσοενίσχυσης και γενικής ευεξίας, με αυξανόμενο ενδιαφέρον για τεκμηριωμένα και ποιοτικά συμπληρώματα. Οι προοπτικές είναι θετικές, με επενδύσεις και έμφαση στην καινοτομία.
Πώς βλέπει ο Έλληνας καταναλωτής τα συμπληρώματα διατροφής; Πιστεύετε ότι έχει εξοικειωθεί με την ένταξή τους στη ζωή του;
Οι Έλληνες έχουν ενσωματώσει τα συμπληρώματα διατροφής στην καθημερινότητά τους, ειδικά μετά την πανδημία. Δείχνουν εμπιστοσύνη σε προϊόντα από φαρμακεία και τα εντάσσουν ως μέρος ενός υγιούς τρόπου ζωής. Δείχνουν ενδιαφέρον για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, ενέργεια, πέψη και ομορφιά και επιλέγουν προϊόντα με καθαρά συστατικά, επιστημονική τεκμηρίωση και καλή τιμή.
Κατά διαστήματα ακούγονται και κάποιες επιφυλάξεις. Τι πρέπει να προσέχει ο καταναλωτής σε ένα προϊόν αλλά και ποιες είναι οι δικλίδες ασφαλείας που χρειάζεται να λαμβάνει;
Παρά τη δημοφιλία τους, υπάρχουν σοβαρές προϋποθέσεις για την ασφαλή χρήση τους. Η ετικέτα του προϊόντος πρέπει να είναι πλήρης, στα ελληνικά, με σαφείς οδηγίες και προειδοποιήσεις. Ο καταναλωτής πρέπει να δίνει προσοχή σε υπερδοσολογίες και πιθανές αλληλεπιδράσεις με φάρμακα και να προτιμά προϊόντα με ρεαλιστικούς ισχυρισμούς – όχι υποσχέσεις «θαύματος». Δικλίδες ασφαλείας αποτελούν η νομοθεσία, οι έλεγχοι του ΕΟΦ και η δυνατότητα καταγγελίας. Ο καταναλωτής μπορεί να ελέγξει τη νομιμότητα κυκλοφορίας των προϊόντων στην ιστοσελίδα του ΕΟΦ (eof.gr). Η ενημέρωση και η κριτική σκέψη είναι το ισχυρότερο «συμπλήρωμα» για τον καταναλωτή.
Υπόσχονται όσα υποστηρίζουν; Πώς μπορούμε να αποδείξουμε την αξία τους στην ποιότητα της ζωής μας;
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, τα συμπληρώματα διατροφής δεν επιτρέπεται να ισχυρίζονται θεραπευτική δράση. Επιτρέπεται μόνο να συμβάλλουν στη φυσιολογική λειτουργία των συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού (π.χ. η βιταμίνη C συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος) ή να καλύπτουν διατροφικές ανάγκες. Πολλές διαφημίσεις ξεπερνούν αυτό το όριο και υπονοούν αποτελέσματα χωρίς τεκμηρίωση.
Η αξία τους αποδεικνύεται στην πράξη με κλινικές μελέτες, όπως οι διπλά τυφλές, τυχαιοποιημένες, ελεγχόμενες δοκιμές (RCTs), με αξιολόγηση από την EFSA (Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων) που αξιολογεί επίσημους ισχυρισμούς υγείας και απορρίπτει όσους δεν τεκμηριώνονται επαρκώς αλλά και από την υποκειμενική εμπειρία, καθώς πολλοί καταναλωτές νιώθουν διαφορά στην ενέργεια, στον ύπνο ή στη διάθεση. Αυτό όμως δεν είναι απόδειξη αποτελεσματικότητας, καθώς μπορεί να οφείλεται σε φαινόμενο placebo, αλλαγές στη διατροφή/ύπνο/άσκηση και σε εποχικούς παράγοντες.
Ως καταναλωτές οφείλουμε να αναζητούμε προϊόντα με επιστημονική υποστήριξη, όχι απλά «θετικές κριτικές» και να συμβουλευόμαστε επαγγελματίες υγείας πριν από την χρήση, ειδικά για μακροχρόνια λήψη. Συμπερασματικά, τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να συμβάλουν στην υγεία και την ποιότητα ζωής, αλλά όχι όλα και όχι πάντα όπως διαφημίζονται. Η πραγματική τους αξία αποδεικνύεται μέσα από τεκμηριωμένη έρευνα, αυστηρή νομοθεσία και υπεύθυνη χρήση.
Από τη θέση του Προέδρου της επιτροπής Αξιολόγησης των Supplement Awards τι περιμένετε από τις φετινές υποψηφιότητες; Τι θα προτείνατε στους συμμετέχοντες;
Από τη θέση του Προέδρου της Επιτροπής Αξιολόγησης των Supplement Awards 2025, προσδοκώ να δούμε φέτος υποψηφιότητες που δεν ακολουθούν απλώς τις τάσεις της αγοράς, αλλά τις διαμορφώνουν, προϊόντα που συνδυάζουν επιστημονική τεκμηρίωση, καινοτομία, ποιότητα και υπευθυνότητα προς τον καταναλωτή. Η κατηγορία των συμπληρωμάτων διατροφής εξελίσσεται ραγδαία και είναι σημαντικό να αναδεικνύονται προσπάθειες που θέτουν υψηλά στάνταρντ, όχι μόνο σε επίπεδο σύστασης, αλλά και στην επικοινωνία, τη διαφάνεια και την εμπειρία χρήσης.
Προς τους φετινούς συμμετέχοντες θα ήθελα να προτείνω να παρουσιάσουν ξεκάθαρα το «γιατί» πίσω από το προϊόν τους: σε ποιο πρόβλημα απαντά, σε ποιον απευθύνεται, με ποιον τρόπο είναι διαφοροποιημένο και –το σημαντικότερο – πώς αποδεικνύεται η αποτελεσματικότητά του. Σκοπός μας είναι να επιβραβεύσουμε όχι απλώς τα εμπορικά επιτυχημένα, αλλά τα ουσιαστικά και υπεύθυνα προϊόντα που συμβάλλουν πραγματικά στη βελτίωση της ζωής του καταναλωτή. Η πλατφόρμα υποδοχής των υποψηφιοτήτων θα παραμείνει ανοικτή μέχρι τις 16 Μαΐου 2025 για να δεχθεί όσους επιθυμούν να διαγωνιστούν και να αναδείξουν τις καινοτομίες τους στις κατηγορίες: Προϊόντα, Πρακτικές, Υπηρεσίες, Marketing https://supplementawards.boussiasevents.gr/