Η πραγματικότητα και η άρνησή της

«Πιστεύω ότι πρέπει να κοιτάµε την πραγµατικότητα κατάµατα και να την αρνούµαστε» είχε πει ο Αµερικανός συγγραφέας και χιουµορίστας Gary Keillor και είναι ένα απόφθεγµα που θυµάµαι συχνά σ’ αυτό το δύσθυµο φετινό καλοκαίρι.

Μόνο που το να κοιτάξεις κατάµατα το σήµερα δεν είναι απλά δύσκολο, είναι σχεδόν οδυνηρό.

Με ένα κράτος που έχει φτάσει στα πρόθυρα της στάσης πληρωµών από την κακοδιοίκηση και τη σπατάλη, τη διαφθορά και την παραοικονοµία, και υπό την πίεση των «υψηλών» του δανειστών επιχειρεί να µεταφέρει το µεγαλύτερο βάρος των κρατικών δαπανών στους ώµους των πολιτών του. Με µια – εξίσου και για τους ίδιους λόγους – πτωχεύσασα κοινωνική ασφάλιση που τοποθετεί στο κέντρο του κυκλώνα των περικοπών της από όλες τις δαπάνες υγείας την περισσότερο ελεγχόµενη – και συνεπώς ευκολότερα στοχευόµενη – φαρµακευτική περίθαλψη.

Και µε το φαρµακοποιό, τον πιο αδύναµο κρίκο στην αλυσίδα της διανοµής του φαρµάκου, να βάλλεται περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον από αυτήν την πρακτική αντιµετωπίζοντας σοβαρότατη συρρίκνωση του εισοδήµατός του.

Σήµερα:

• Τρέχει µεσοσταθµική κατά 20.78% µείωση των τιµών των φαρµάκων ενώ ανάλογα υποτιµήθηκε το αδιάθετο µέχρι τις 2 του Ιούνη στοκ του φαρµακείου.
• Η αφαίρεση από την επαγγελµατική ύλη των 89 φαρµάκων υψηλού κόστους – νοσοκοµειακών – έχει επιφέρει απώλεια τζίρου κατά 2-5%.
• ’λλα περιοριστικά µέτρα όπως η θεώρηση συνταγών άνω των 150 ευρώ, η έξοδος των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ από την αποζηµίωση της κοινωνικής ασφάλισης και η αρχή της εφαρµογής ηλεκτρονικής παρακολούθησης της συνταγογραφίας κτλ. έχουν µικρές µεν αλλά όχι ευκαταφρόνητες επιπτώσεις στα έσοδα του φαρµακείου.
• Με το νόµο 3846/2010 ιδρύονται φαρµακεία σε ιδιωτικές κλινικές άνω των 60 κλινών, γεγονός που δίνει τέλος σε µια πηγή εσόδων για τα φαρµακεία χαµηλού τζίρου που προµήθευαν τις κλινικές αυτές.
• Η µείωση της αγοραστικής δύναµης των καταναλωτών (που αφορά στα παραφαρµακευτικά προϊόντα) έχει ήδη φτάσει το 15-30%.
• Οι καθυστερήσεις πληρωµών των ασφαλιστικών ταµείων µεταφράζονται σε µια απώλεια 3-5% του κέρδους του φαρµακείου.

Αύριο: 

• Το Σεπτέµβριο η υποτιµολόγηση των φαρµάκων θα φτάσει το 24% σε εφαρµογή της Αγορανοµικής Διάταξης (υπολογισµός τιµής φαρµάκου ως µέσος όρος των τριών χαµηλότερων από τα 22 κράτη-µέλη της Ε.Ε.), ενώ θα υποτιµηθεί ανάλογα το υπάρχον αδιάθετο στοκ.
• Ποσοστό (1%) επί των πωλήσεων προς τα ασφαλιστικά ταµεία θα επιστραφεί σε αυτά (rebate) κάθε χρόνο και για µια τριετία, προς εκπλήρωση της συµφωνίας κυβέρνησης-Π.Φ.Σ., στο πλαίσιο της δέσµευσης για συγκράτηση κατά 1,1 δισ. ευρώ ετησίως της φαρµακευτικής δαπάνης µέχρι το 2013.
• Η εφαρµογή της λίστας συνταγογραφούµενων από τα ασφαλιστικά ταµεία φαρµάκων που τοποθετείται χρονικά στο τέλος του έτους και µια σειρά άλλων περιοριστικών µέτρων της συνταγογράφησης θα οδηγήσουν σε νέα µείωση τζίρου και εσόδων.
• Η κατανάλωση θα µειωθεί ακόµα περισσότερο, καθώς τα προϊόντα θα ακριβύνουν µε το νέο αυξηµένο (23%) ΦΠΑ ενώ θα γίνει πλέον αισθητή η επίπτωση στα νοικοκυριά από τα ληφθέντα µέτρα περικοπής µισθών και συντάξεων.

Ενώ διαχρονικά: 

• Eλλοχεύει ο κίνδυνος για σοβαρή µείωση του ποσοστού κέρδους (πάγια µείωση 3-5% ή κλιµακωτό ποσοστό κέρδους αντιστρόφως ανάλογο της αξίας της συνταγής) σε εφαρµογή του κυβερνητικού µνηµονίου προς το Δ.Ν.Τ.
• Εκφράζονται φόβοι για παραπέρα καθυστερήσεις πληρωµών από τα ασφαλιστικά ταµεία.
• Παραµένει πάντα ανοιχτό από την κυβέρνηση το θέµα της απελευθέρωσης του επαγγέλµατος. 

Οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες: το 2010 θα κλείσει για το ελληνικό φαρµακείο µε µια µέση απώλεια τζίρου της τάξης του 12-15%, η οποία το 2011 µπορεί και να φτάσει το 40%!

Δύσκολο να κοιτάξεις κατάµατα την πραγµατικότητα, δύσκολο και να την αρνηθείς. Για να αρνηθείς µια πραγµατικότητα, πρέπει να δηµιουργήσεις µιαν άλλη. Για να δηµιουργήσεις µιαν άλλη, πρέπει πρώτα να την ονειρευτείς, να τη φανταστείς. Για να φανταστείς µια νέα πραγµατικότητα, πρέπει να χρησιµοποιήσεις υλικό από αυτήν που ήδη ζεις. Το υλικό των ονείρων, το σπέρµα της νέας κατάστασης, είναι εδώ που ζεις, δίπλα σου, αδιόρατο πολλές φορές κι αναξιοποίητο.

Τα φύτρα των ιδεών βρίσκονται δίπλα µας. Συσπειρώσεις διαφόρων µορφών, ενωτικά µορφώµατα (π.χ. συνενώσεις φαρµακείων, νέες µορφές συνεταιριστικών δράσεων), ανανέωση επιχειρηµατικών συνηθειών και πρακτικών (π.χ. νέες µέθοδοι αύξησης της απόδοσης κεφαλαίων, επαφή µε την πλατειά κατανάλωση, αξιοποίηση της τεχνολογίας), διαφοροποίηση από στείρες εµµονές και προκαταλήψεις στην εµπορικότητα (π.χ. άνοιγµα της συζήτησης στο θέµα του ωραρίου, της κατ’ οίκον θεραπείας κτλ.), αξιοποίηση της επιστηµοσύνης (π.χ. φαρµακευτική φροντίδα) και άλλα πολλά που περιµένουν τις δικές µας δράσεις, τη δηµιουργικότητα, τη φαντασία µας.

Όταν διερωτηθείς πόσο και µε ποιο δραµατικό τρόπο θα αλλάξει µέχρι το 2013 το τοπίο της φαρµακευτικής περίθαλψης και – µη γελιόµαστε – η ζωή µας, τότε θα συνειδητοποιήσεις πως τελικά η φαντασία είναι αυτό που µας αποµένει, το µοναδικό µας όπλο.

Δε συµπαθώ ιδιαίτερα τα θρίλερ τεχνολογίας, όµως σε αυτούς τους ζοφερούς καιρούς «βγάζω το καπέλο» στο µετρ του είδους Thomas Leo Clancy µόνο και µόνο για µια του κουβέντα: «Η διαφορά πραγµατικότητας και φαντασίας; Η φαντασία πρέπει να βγάζει νόηµα».