Συντακτική ομάδα ΦΚ

Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Φαρμακοοικονομίας

17/6/2009

Συνέντευξη με την Πρόεδρο Μαίρη Γείτονα, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Σήμερα η ορθή πρακτική στις φαρμακοθεραπευτικές επιλογές της δημόσιας υγείας είναι περισσότερο από κάθε άλλη φορά απαραίτητη. Την επιβάλλει η ανάγκη για έλεγχο των διαρκώς αυξανόμενων δαπανών υγείας, η σχέση τους με την οικονομική δυσανεξία των ασφαλιστικών ταμείων.

Έτσι, γεννιέται η «φαρμακοοικονομία», το αντικείμενο της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακοοικονομίας (Ε.Ε.Φ.), της οποίας είναι πρόεδρος η επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Μαίρη Γείτονα.

Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα και οι επιστημονικές δημοσιεύσεις της καλύπτουν τα πεδία των οικονομικών και της πολιτικής υγείας, της οικονομικής ανάλυσης της κοινωνικής πολιτικής και της αξιολόγησης της ιατρικής τεχνολογίας.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί η Μαίρη Γείτονα μας μιλά για την ίδια την Ε.Ε.Φ. ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και οι τοποθετήσεις της για επίκαιρα και σοβαρά ζητήματα, όπως η ανάγκη μηχανοργάνωσης των ασφαλιστικών ταμείων, η πολυφαρμακία, το δικαίωμα υποκατάστασης με αντίγραφα φάρμακα, το παράλληλο εμπόριο κ.ά.

Η Εταιρεία

Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Φαρμακοοικονομίας: από ποιους και πότε ιδρύθηκε;

Η Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Φαρμακοοικονομίας (ΕΕΕΦ) ιδρύθηκε το 1998 και αποτελεί σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Πώς αποφασίσατε τη σύσταση της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακοοικονομίας;

Ήταν το επιστέγασμα προβληματισμών και αναζητήσεων που κυοφορούνταν στο πλαίσιο των οικονομικών και της πολιτικής της υγείας και του φαρμάκου.

Ποιοι είναι οι σκοποί της Εταιρείας;

Η ΕΕΕΦ έχει ως σκοπό τη μελέτη και την έρευνα θεμάτων που αφορούν την οικονομία και την πολιτική του φαρμάκου και της φαρμακευτικής περίθαλψης, σε συνάρτηση με την ορθολογική χρήση των πόρων υγείας, την οργάνωση και την προαγωγή των υπηρεσιών της υγείας, ώστε να εξασφαλίζονται από πλευράς υγείας, περίθαλψης και οικονομίας οι καλύτερες προϋποθέσεις για συνεχή αναβάθμιση των κανόνων και των συνθηκών εφαρμογής τους στο πλαίσιο του υγειονομικού τομέα γενικότερα.

Η διάρθρωσή της ποια είναι; Πώς παίρνονται οι αποφάσεις για την πορεία της;

Η ΕΕΕΦ διοικείται από 9μελές Διοικητικό Συμβούλιο το οποίο αναδεικνύεται μέσα από εκλογές. Οι αποφάσεις λαμβάνονται στις τακτικές συνεδριάσεις του Δ.Σ.

Ποια είναι η δράση της Εταιρείας στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό;

Η Εταιρεία διοργανώνει εκπαιδευτικά σεμινάρια, ενημερωτικές ημερίδες και στρογγυλά τραπέζια σε συνέδρια, τα μέλη της συμμετέχουν με παρουσιάσεις και αναρτημένες ανακοινώσεις σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια και επίσης εκδίδει το περιοδικό «Φαρμακοοικονομία» (www.helspor.gr). Ακόμη, στο πλαίσιο της ΕΕΕΦ έχουμε δημιουργήσει το ISPOR Greek Chapter, που είναι μέλος της διεθνούς οργάνωσης International Society for Pharmacoeconomics and Outcomes Research (ISPOR). Τέλος, η ΕΕΕΦ προβαίνει στην έκδοση ή χρηματοδότηση ενημερωτικών εντύπων ή βιβλίων και δρομολογεί συστάσεις και ακαδημαϊκού χαρακτήρα παρεμβάσεις οι οποίες συμβάλλουν καθοριστικά στη λήψη αποφάσεων σε θέματα που σχετίζονται με τη φαρμακευτική πολιτική στη χώρα.

Ποιες είναι οι βασικότερες εκδηλώσεις που έχετε οργανώσει; Τι σχεδιάζετε για το μέλλον;

Έχουμε διοργανώσει στρογγυλά τραπέζια και workshops σε όλα σχεδόν τα διεθνή συνέδρια του ISPOR και σε πολλές άλλες συναντήσεις. Επίσης, συμμετέχουμε επί σειρά ετών σε εκπαιδευτικά σεμινάρια με το London School of Economics (LSE), τα Πανεπιστήμια του York, Αθηνών, Θεσσαλίας, Πελοποννήσου και με τις Εθνικές Σχολές Δημόσιας Υγείας και Δημόσιας Διοίκησης. Πρόσφατα μάλιστα έγινε δεκτή εργασία μας στο διεθνές συνέδριο του ISPOR στο Ρίο ντε Τζανέιρο και προγραμματίζουμε τη συμμετοχή μας. Επιπρόσθετα, σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε ένα peer review journal (περιοδικό ανασκόπησης της έρευνας) στο χώρο των οικονομικών της υγείας στην Ελλάδα.

Η σύνθεση του νέου Διοικητικού Συμβουλίου ποια είναι;

Πρόεδρος είμαι εγώ, αντιπρόεδρος είναι ο Βασίλης ο Κοντοζαμάνης, ο πρόεδρος του ΕΟΦ, γενικός γραμματέας είναι ο Αντώνης Καρόκης από την εταιρεία Wyeth, ταμίας είναι η Μάγδα Χατζίκου από τη Novartis και μέλη οι: Αγγελική Αγγέλη (Sanofi-Aventis), Χαρά Κουσουλάκου (ΙΟΒΕ), Νίκος Μανιαδάκης (Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας), Σωτηρία Παπανικολάου (PRMA Consulting) και Αλεξάνδρα Χριστοδουλοπούλου (Amgen).

Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να γίνει κάποιος μέλος σας;

Αρκεί να ασχολείται με τα οικονομικά και την πολιτική της υγείας, είτε σε ακαδημαϊκό είτε σε επαγγελματικό επίπεδο.

Το περιοδικό «Φαρμακοοικονομία» τι περιέχει, κάθε πότε εκδίδεται και σε ποιους απευθύνεται;

Το περιοδικό «Φαρμακοοικονομία» δημοσιεύει μελέτες που γίνονται στην Ελλάδα στο χώρο των οικονομικών της υγείας, τα νέα του κλάδου καθώς και τα προσεχή συνέδρια. Εκδίδεται 4 φορές το χρόνο και απευθύνεται σε όλους όσους ασχολούνται με το χώρο της υγείας (επαγγελματίες υγείας και κυρίως σε οικονομολόγους υγείας).

Η άποψη για τη φαρμακοοικονομία στην Ελλάδα

Πιστεύετε ότι αυτή τη στιγμή είναι αποδεκτή στην Ελλάδα η αξία-χρησιμότητα της φαρμακοοικονομίας;

Πιστεύω ότι η φαρμακοοικονομία εδραιώνει τη θέση της ολοένα και περισσότερο στην Ελλάδα ως ένα παρακλάδι των οικονομικών της υγείας, τόσο ακαδημαϊκά όσο και στο επίπεδο της απασχόλησης στον κλάδο αυτό.

Πιστεύετε πως η λίστα όπως εφαρμόστηκε στην Ελλάδα ήταν φαρμακοοικονομικά ορθή; Συνέβαλε στον έλεγχο των δαπανών;

Η λίστα δεν περιλάμβανε καθόλου φαρμακοοικονομικά κριτήρια, το οποίο αποτέλεσε και μία από τις αιτίες αποτυχίας της.

Ποια η γνώμη σας για τα θεραπευτικά πρωτόκολλα και την evidence based medicine (τεκμηριωμένη ιατρική); Θεωρείτε οτι εμποδίζουν την εξατομικευμένη και ελεύθερη άσκηση της ιατρικής πρακτικής;

Το αντίθετο, τα κλινικά πρωτόκολλα και η τεκμηριωμένη ιατρική βοηθούν τους γιατρούς στη λήψη αποφάσεων ως προς τη θεραπεία και τη διαχείριση της νόσου.

Ποιος κατά τη γνώμη σας θα ήταν ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος για τον εξορθολογισμό των φαρμακευτικών δαπανών;

Να δημιουργηθεί ένα σύστημα αποζημίωσης το οποίο θα λαμβάνει υπόψη του φαρμακοοικονομικά κριτήρια.

Ποια είναι η συμβολή σας στην έρευνα και ιδίως προς την κατεύθυνση της «ορθής πρακτικής» στις φαρμακοθεραπευτικές επιλογές της δημόσιας υγείας;

Η επί σειρά ετών ενεργός συμμετοχή μου στα εκπαιδευτικά δρώμενα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε όλα σχεδόν τα Οικονομικά και Ιατρικά Τμήματα της χώρας και το πλούσιο ερευνητικό και συγγραφικό έργο μου.

Τοποθετηθείτε συνοπτικά στα παρακάτω ζητήματα: μηχανοργάνωση ασφαλιστικών ταμείων, πολυφαρμακία, generics-δικαίωμα υποκατάστασης, αυτοθεραπεία-Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ., lifestyle φάρμακα, παράλληλο εμπόριο, έρευνα και ανάπτυξη νέων φαρμάκων.

• Η μηχανοργάνωση των ασφαλιστικών ταμείων κρίνω πως είναι απαραίτητη. Χωρίς αξιόπιστα στοιχεία, ούτε έλεγχος της συνταγογραφίας μπορεί να πραγματοποιηθεί, ούτε ορθολογικές αποφάσεις μπορούν να ληφθούν.

• Δυστυχώς η έλλειψη στοιχείων στην Ελλάδα δεν μας επιτρέπει να τοποθετηθούμε ως προς το φαινόμενο της πολυφαρμακίας. Όλοι μιλούν για υπερκατανάλωση, όμως ποια είναι η πραγματική ανάγκη; Αυτή δεν έχει καταγραφεί.

• Το δικαίωμα υποκατάστασης είναι κάτι που πρέπει να δουλευτεί σιγά-σιγά και στην Ελλάδα με εστίαση στην ισοδύναμη αποτελεσματικότητα των generics εφόσον είναι βέβαιο ότι εξοικονομούν πόρους.

• Πιστεύω πως η αγορά των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. πρέπει να απελευθερωθεί και ως προς τα σημεία πώλησης των Μ.Υ.ΣΥ.ΦΑ. και ως προς τις τιμές.

• Ορθώς δεν αποζημιώνονται τα lifestyle φάρμακα παρά μόνο για ορισμένες ενδείξεις.

• To παράλληλο εμπόριο είναι ένα πρόβλημα το οποίο όμως δύσκολα θα αντιμετωπιστεί, όσο υπάρχουν τόσο μεγάλες αποκλίσεις τιμών στην Ελλάδα και τις χώρες της Ε.Ε.

• Πρέπει να ενθαρρυνθεί με κίνητρα η έρευνα και ανάπτυξη φαρμάκων στην Ελλάδα, δεδομένου ότι συμβάλλει καθοριστικά στη μείωση της ανεργίας, την αύξηση της απασχόλησης και, κατά συνέπεια, στην ενίσχυση της εθνικής οικονομίας.

Ποιος είναι ο ρόλος του φαρμακοποιού, κατά τη γνώμη σας, στη μείωση των φαρμακευτικών δαπανών;

Με το σημερινό σύστημα, δεν είναι πολύ εύκολο να συμβάλει ο φαρμακοποιός στη μείωση των δαπανών. Εάν στο μέλλον του δοθεί η δυνατότητα να υποκαθιστά το πρωτότυπο φάρμακο με το αντίστοιχο φθηνότερο γενόσημο, τότε θα ενδυναμωθεί ο ρόλος του στην προσπάθεια για συγκράτηση των φαρμακευτικών δαπανών.

Πώς βλέπετε το φαρμακοποιό ως επιστήμονα και ως επιχειρηματία;

Ο ρόλος του φαρμακοποιού είναι πολύ σημαντικός. Ο φαρμακοποιός θεωρώ ότι είναι ένας από τους κύριους παράγοντες της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και αποτελεί το συνδετικό κρίκο μεταξύ φαρμάκου και ασθενή.