Ανεπιθύμητες ενέργειες (1)

• Η ζαναμιβίρη είναι ένας αναστολέας της νευραμινιδάσης (INN), που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία και την προφύλαξη από τον ιό της γρίπης Α και Β. Ήταν ο πρώτος αναστολέας νευραμινιδάσης που αναπτύχθηκε εμπορικά. Αυτή τη στιγμή κυκλοφορεί στην αγορά από την GlaxoSmithKline, υπό την εμπορική ονομασία Relenza.
• Ο βρογχοσπασμός οφείλεται σε σύσπαση των λείων μυών των βρόγχων, που περιορίζει την ροή του αέρα προκαλώντας δύσπνοια, συριγμό και θωρακική δυσφορία.

Κλινικό Περιστατικό

’ντρας 63 ετών, με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), αναφέρει στον ιατρό του επιδείνωση των συμπτωμάτων, με δύσπνοια και αλλαγές στη σύσταση των πτυέλων. Παρά την απουσία πυρετού, μυαλγίας ή κεφαλαλγίας, ο ιατρός διαγιγνώσκει ότι ο ασθενής έχει προσβληθεί από τον ιό της γρίπης και του συνταγογραφεί ζαναμιβίρη. Ο ασθενής παρατηρεί ότι λίγο μετά από κάθε δόση της ζαναμιβίρης, η αναπνοή του γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη και πιο βαριά. Την τρίτη ημέρα της θεραπείας, ο ασθενής οδηγείται στα επείγοντα περιστατικά με έντονη αναπνευστική δυσχέρεια και υποξία. Στα επείγοντα του γίνεται ακτινογραφία θώρακος, που αποκαλύπτει αλλαγή της εμφυσηματώδους κατάστασης και ελαφρύ πνευμονικό οίδημα. Ο ασθενής δεν εμφάνιζε πυρετό, αλλά παρουσίαζε λευκοκυττάρωση.
Αποφασίστηκε η εισαγωγή του ασθενούς στο νοσοκομείο και έναρξη θεραπείας που περιελάμβανε κορτικοστεροειδή (βρογχοδιασταλτικά) και αντιβίωση. Με το πέρας τριών ημερών επιτεύχθηκε σαφής βελτίωση της γενικής κατάστασης της υγείας του ασθενούς, οπότε και του δόθηκε εξιτήριο.
(Respiratory distress associated with Zanamivir. Williamson JC, Pegram PS. New Engl J Med 2000; 342: 661-2)

Σχόλιο

Σε κλινική μελέτη της φάσης Ι που πραγματοποιήθηκε σε ασθενείς που έπασχαν από ήπιο έως μέτριο άσθμα, η ζαναμιβίρη προκαλούσε βρογχοσπασμό σε 1 ασθενή για κάθε 13 που συμμετείχαν. Γι’ αυτό και η παραγωγός εταιρεία στο φύλλο οδηγιών του φαρμάκου αναφέρει: «Εάν η ζαναμιβίρη πρόκειται να χορηγηθεί σε ασθενή με άσθμα ή Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, ο ασθενής θα πρέπει να ενημερώνεται για το δυνητικό κίνδυνο βρογχοσπασμού και να έχει διαθέσιμο ένα βρογχοδιασταλτικό άμεσης δράσης. Ασθενείς που κάνουν τακτική βρογχοδιασταλτική αγωγή με εισπνοές πρέπει να ενημερώνονται να λαμβάνουν τα βρογχοδιασταλτικά τους πριν από το Relenza».