Αλλάζει το περιεχόμενο των σπουδών Φαρμακευτικής

Ένα χρόνο πριν από την υιοθέτηση της ευρωπαϊκής οδηγίας που θέλει τις φαρμακευτικές πανεπιστημιακές σχολές να ανανεώνουν το πρόγραμμα σπουδών τους, θα πρέπει και στην Ελλάδα να ανοίξει ο διάλογος για την αναθεώρηση των προσφερόμενων μαθημάτων. Ειδικότερα, με την Οδηγία 2024/782 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που εκδόθηκε στις 4 Μαρτίου 2024, η ελάχιστη εκπαίδευση για τους φαρμακοποιούς εκσυγχρονίζεται και εμπλουτίζεται με νέα γνωστικά αντικείμενα, σε πλήρη εναρμόνιση με την τεχνολογική και επιστημονική πρόοδο των τελευταίων ετών. Η εν λόγω τροποποίηση της Οδηγίας 2005/36/ΕΚ δεν αποτελεί απλώς μια γραφειοκρατική ανανέωση. Αντιθέτως, συνιστά μια σημαντική μεταρρύθμιση που φέρνει τη φαρμακευτική πιο κοντά στις επιστήμες υγείας και πιο μακριά από τη στενά τεχνική προσέγγιση των φυσικών επιστημών.

Οι αλλαγές που προβλέπονται περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα νέων θεματικών, όμως ιδιαίτερη σημασία αποκτά η ανάγκη θεσμοθέτησης ξεχωριστού γνωστικού αντικειμένου με τίτλο «Φαρμακευτική Πρακτική». Το αντικείμενο αυτό οφείλει να αποτελέσει τον κορμό της εφαρμοσμένης φαρμακευτικής εκπαίδευσης, ενσωματώνοντας:

• τις προηγμένες υπηρεσίες φαρμακείου, όπως ο εμβολιασμός, η διακοπή καπνίσματος, η παρακολούθηση της φαρμακευτικής αγωγής και οι υπηρεσίες πρόληψης
• τη φαρμακευτική φροντίδα με επίκεντρο τον ασθενή και την υπεύθυνη χρήση των φαρμάκων
• την κοινωνική φαρμακευτική που συνδέει την πρακτική με κοινωνικο-οικονομικούς και πολιτισμικούς παράγοντες
• τη δημόσια υγεία με έμφαση στη συμμετοχή του φαρμακοποιού σε δράσεις πληθυσμιακής κλίμακας
• τη διεπιστημονική συνεργασία που αποτελεί πλέον βασικό πυλώνα της σύγχρονης φαρμακευτικής πρακτικής
• την κλινική φαρμακευτική.

«Η συγκρότηση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου φαρμακευτικής πρακτικής δεν είναι απλώς αναγκαία για τη συμμόρφωση με την Οδηγία, αλλά και κρίσιμη για τη μετάβαση του επαγγέλματος στον 21ο αιώνα», όπως σχολιάζουν στελέχη της φαρμακευτικής αγοράς.

Πέραν αυτών, η νέα οδηγία προβλέπει επίσης την ενσωμάτωση στα προγράμματα σπουδών θεματικών όπως η κλινική φαρμακευτική, η επιδημιολογία και η φαρμακοεπιδημιολογία, η φαρμακοοικονομία και η οικονομική αξιολόγηση φαρμάκων, η τεχνολογία πληροφοριών και η ψηφιακή υγεία, καθώς και η γενετική και η φαρμακογονιδιωματική. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάποια από τα παραπάνω αντικείμενα, όπως η φαρμακογονιδιωματική, διδάσκονται ήδη σε ελληνικά προγράμματα φαρμακευτικών σχολών, ωστόσο η οδηγία τα καθιστά πλέον υποχρεωτικά και ενθαρρύνει τη συστηματική ενσωμάτωσή τους με εφαρμοσμένο χαρακτήρα. Έτσι, δίνεται η ευκαιρία για περαιτέρω ενίσχυση της διασύνδεσης θεωρίας και πράξης στο ελληνικό φαρμακευτικό πανεπιστημιακό περιβάλλον.

Όλα τα παραπάνω αναμένεται να ενσωματωθούν υποχρεωτικά στα προγράμματα σπουδών των φαρμακευτικών σχολών στα κράτη-μέλη μέχρι τον Μάρτιο του 2026, αλλάζοντας ριζικά τον χαρακτήρα της φαρμακευτικής εκπαίδευσης στην Ευρώπη.

«Η εξέλιξη αυτή ανοίγει τον δρόμο για πιο ουσιαστικό ρόλο του φαρμακοποιού στο σύστημα υγείας, αλλά και για αναβάθμιση της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Η κλινική διάσταση αποκτά νομική υπόσταση και παύει να είναι προαιρετική ή περιθωριακή. Πλέον, το ελληνικό φαρμακείο καλείται να διαμορφώσει έναν νέο επαγγελματικό προσανατολισμό, πιο κοντά στον ασθενή και πιο ενεργό στον τομέα της πρόληψης, της συμμόρφωσης και της διαχείρισης της φαρμακευτικής αγωγής. Την ίδια στιγμή, οι φαρμακευτικές σχολές καλούνται να αναθεωρήσουν προγράμματα, μεθόδους διδασκαλίας και αξιολόγησης, ώστε να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της Οδηγίας», σχολιάζουν κύκλοι των πανεπιστημιακών σπουδών στη Φαρμακευτική, καλώντας σε διάλογο τους συναρμόδιους φορείς και τονίζοντας πως το επόμενο βήμα είναι η πολιτεία, τα πανεπιστήμια και οι επαγγελματικοί φορείς να αξιοποιήσουν αυτή τη νομοθετική ευκαιρία για ουσιαστική μεταρρύθμιση.

Δείτε τη νέα οδηγία της Ε.Ε. εδώ.