Ταξιδεύοντας με τους φαρμακευτικούς συλλόγους

Στο σταυροδρόμι στεριάς και θάλασσας, στο αντάμωμα της Μαύρης θάλασσας με το Αιγαίο, της Ευρώπης με την Ασία, βρίσκεται η Θράκη.

Κομμάτι αυτού του ευλογημένου τόπου η Ξάνθη, καθισμένη στα δασωμένα βουνά της Ροδόπης, βρέχει τα πόδια της στα νερά του Θρακικού Πελάγους.

Δεμένη στον ελληνικό κορμό από το 1919, η Ξάνθη συνεχίζει τη μακραίωνη ιστορική της διαδρομή, από την κλασική αρχαιότητα και τις μαρτυρίες του Στράβωνα στη βυζαντινή Ξάνθη και την Τουρκοκρατία.

Οι μεγάλοι σεισμοί και η πυρκαγιά του 1829 καταστρέφουν την πόλη και στη θέση της χτίζεται η σημερινή Παλιά Πόλη της Ξάνθης.

Επικεφαλής της δημογεροντίας, ο φωτισμένος ιεράρχης Ευγένιος διαχειρίζεται την ανοικοδόμηση των χριστιανικών συνοικιών πέριξ των εκκλησιών με την ισχυροποίηση της ενοριακής δομής της ρωμαίικης κοινότητας.

Δυναμισμός, ακμή, πλούτος, κοσμοπολιτισμός, μορφοποιούνται στα αρχιτεκτονήματα της περιόδου. Ομάδες Ηπειρωτών, Μακεδόνων και Θρακών μαστόρων γεννούν το υβρίδιο της μακεδονικής αρχιτεκτονικής με τον εκλεκτικισμό που μεταφέρεται από τα μεγάλα αστικά κέντρα της Κεντρικής Ευρώπης.

Η πόλη αναδεικνύεται σε εμπορικό, βιοτεχνικό και βιομηχανικό κέντρο χάρη στην παραγωγή και το εμπόριο του καπνού.

Το 1976 η Ξάνθη ανακηρύσσεται διατηρητέος οικισμός και προκύπτει ο διφυής χαρακτήρας της πόλης με τη συνύπαρξη του παλιού και του καινούργιου.

Σ’ αυτόν το δαιδαλώδη πολεοδομικό ιστό συνυπάρχουν οι λαϊκές βαλκανικές κατοικίες με τα δυτικότροπα μέγαρα. Η παραδοσιακή δόμηση της καθ’ ημάς Ανατολής με την κεντροευρωπαϊκή
μπελ επόκ. Οι ρωμαίικες εκκλησίες και τα βυζαντινά μοναστήρια με τους
αυθεντικούς μιναρέδες.

Καλώς ήλθατε, στην Ξάνθη, στον τόπο µυστηρίων και µύθων, στην περιοχή της αρµονίας και των αντιθέσεων!

Στην πόλη που ανταμώνουν φυλές, πολιτισμοί, θρησκείες, ιδέες και αντιλήψεις σε ένα δέσιμο ανθρώπινο και δημιουργικό. Αυτή την πόλη να την προσεγγίσεις με την περιέργεια του περιηγητή και να την ανακαλύψεις με το σεβασμό του προσκυνητή.

Σεργιάνισε στα καλντερίμια της Παλιάς Ξάνθης. Ανηφόρισε στα σοκάκια της με τα παλιά αρχοντικά των καπνεμπόρων που εξυπηρετούν πλέον είτε διοικητικές υπηρεσίες του δήμου είτε οικιστικές ανάγκες των σύγχρονων Ξανθιωτών.

Το Δημαρχείο στην οδό Παλαιολόγου, κατοικία του καπνέμπορου Μωυσή, και απέναντι το «Σπίτι Πολιτισμού» της Φιλοπρόοδου Ένωσης Ξάνθης. Ανηφορίζοντας την οδό Παλαιολόγου, οι εντυπώσεις είναι συγκλονιστικές. Η δημοτική πινακοθήκη δείγμα ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής, το «Αρχοντικό Καραδήμογλου» και το «Αρχοντικό Καλούδη» με την αψιδωτή είσοδο. Τα δύο αρχοντικά της οικογένειας καπνεμπόρων Κουγιουμτζόγλου όπου στο βορειότερο στεγάζεται το Λαογραφικό Μουσείο.

Αμέσως μετά στην πλατεία Μητροπόλεως δεσπόζει ο Μητροπολιτικός Ναός του Τιμίου Προδρόμου με το Μητροπολιτικό Μέγαρο αριστερά.

Απέναντι το 1ο Δημοτικό Σχολείο δωρεά του ευεργέτη Μιχαήλ Ματσίνη επί οθωμανικής κυριαρχίας. Στη γύρω περιοχή λειτουργούσαν και άλλα διδακτήρια τα οποία συντηρούσαν Ξανθιώτες ευεργέτες, όπως ο Παναγιώτης Στάλιος, ο Θεόδωρος Ζαλάχας, ο Αθανάσιος Κουγιουμτζόγλου.

Εκτός από τη Μητροπολιτική Εκκλησία διάσπαρτες στον οικισμό πολλές άλλες εκκλησίες, όπως των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, του Ακάθιστου Ύμνου, του Αγίου Βλασίου, του Αγίου Γεωργίου, αλλά και πολλά παρεκκλήσια ακόμη και μέσα σε αυλές.

Πολλά τα κτίσματα ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού κάλλους σε ολόκληρο των ιστό της Παλιάς Πόλης.

Στα όρια της Παλιάς Πόλης, κατηφορίζοντας προς τα νότια, θα βρεθείτε σε ένα πολύβουο νεολαιίστικο μελίσσι. Είστε στην «Παραλία της Ξάνθης», μην ψάχνετε για θάλασσα. Μπορείτε όμως να πνιγείτε στο... ποτό των καφετεριών.

Αμέσως μετά ο χώρος του παζαριού. Σάββατο πρωί οργασμός, κοσμογονία, αφθονία προϊόντων κάθε είδους. Παραγωγοί και μικροπωλητές, πινελιές και αυτοί στον ατελείωτο ανθρώπινο καμβά διαλαλούν την πραμάτεια τους με ένα ιδιότυπο λόγο σε διάφορες γλώσσες.

Διάσπαρτες στον αστικό συνοικισμό οι καπναποθήκες, κατάλοιπα του μεγαλειώδους εμπορικού παρελθόντος της πόλης, με πλέον ενδιαφέρον δείγμα το συγκρότημα καπναποθηκών στην οδό καπνεργατών, δομημένο σε σχήμα Π, πρώην ιδιοκτησίας του Οθωμανικού Μονοπωλίου Καπνού. Στεγάζει σήμερα την «Ακαδημία Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης», υπό την αιγίδα ιδρύματος του οποίου προεδρεύει η Βιργινία Τσουδερού, και παρουσιάζει αξιοθαύμαστη ποιοτική πολιτιστική παραγωγή.

Αξίζει ο επισκέπτης να γνωρίσει τα μοναστήρια του Νομού, την Παναγία Καλάμου, την Παναγία Αρχαγγελιώτισσα και Ταξιαρχών σκαρφαλωμένη στα βουνά της Ξάνθης μέσα στο περιαστικό δάσος.

Στο Νότο στο επίνειο της Ξάνθης, το Πόρτο Λάγος, κτισμένο στη νησίδα των ιχθυοτροφείων της Βιστονίδας, το μετόχι της μονής Βατοπεδίου, ο Αϊ-Νικόλας. Από τη Βιστονίδα ξεκινά το ταξίδι στους βιότοπους του Νομού που προστατεύονται από διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις.

Συνεχίζετε στις λίμνες Λάφρα και Λαφρούδα και με μια παραλιακή διαδρομή αρκετών χιλιομέτρων με ψιλή άμμο και με εποχικούς υγρότοπους φθάνουμε στο άλλο άκρο, στο Δέλτα του Νέστου με την πλούσια βιοποικιλότητα.

Ο Νέστος, ένα ιδιαίτερο ποτάμι μεγάλης οικολογικής αξίας με σπάνιας ομορφιάς οικοσύστημα –χαρακτηρισμένο ως αισθητικό δάσος– κυλάει τα νερά του με τους περίφημους μαιανδρισμούς. Πρόκληση για τους περιπατητές το μονοπάτι που ξεκινά από το χωριό Γαλάνη και καταλήγει στα Κομνηνά της Σταυρούπολης. Στο Νέστο δραστηριοποιούνται γραφεία για την οργάνωση εκδρομών περιπέτειας καθόδων του ποταμού με κανό και καγιάκ, τοξοβολίας, ποδηλασίας βουνού και αναρριχήσεων.

Ο Νομός Ξάνθης στο Βορρά στέφεται από τα καταπράσινα βουνά της Ροδόπης. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η περιοχή της Σταυρούπολης, του Λειβαδίτη με το δασικό χωριό και τον καταρράκτη του.

Τα Πομακοχώρια, διάσπαρτα στον ορεινό όγκο, βόρεια της Ξάνθης, αξίζει να τα επισκεφθεί κάποιος. Να γνωρίσει τους κατοίκους της περιοχής με τον τίμιο και ειρηνικό χαρακτήρα, τη φιλόπονη ιδιοσυγκρασία, τα αυστηρά τους ήθη και τις κλειστές κοινωνικές τους δομές.

Η Ξάνθη είναι κοντά. Με τη Νέα Εγνατία τα διακόσια χιλιόμετρα της απόστασης από Θεσσαλονίκη γίνονται σε δύο ώρες με ασφάλεια. Το αεροδρόμιο της Χρυσούπολης απέχει 35χλμ. Ο σιδηρόδρομος σε αποζημιώνει με την υπέροχη διαδρομή Σταυρούπολη – Τοξότες.

Η Ξάνθη διαθέτει άριστες ξενοδοχειακές υποδομές, ξεχωριστές γεύσεις στα καλά της εστιατόρια και ζαχαροπλαστεία και πολλές ευκαιρίες για να την επισκεφθεί κανείς: Θρακικές Λαογραφικές Γιορτές, Ξανθιώτικο Καρναβάλι, Χατζιδάκειο Χορωδιακό Φεστιβάλ, Γιορτές Νεολαίας, Γιορτές Παλιάς Πόλης.

Νότια της Ξάνθης σε απόσταση 25χλμ. βρίσκονται τα ’βδηρα, ιδιαίτερου κάλλους παραδοσιακός οικισμός με άριστες υποδομές, αγροτουριστικά καταλύματα, επισκέψιμα οινοποιεία, το αξιόλογο Αρχαιολογικό Μουσείο και την Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, έργο και αυτό του επισκόπου Ευγενίου.

Σε απόσταση 3χλμ. ο αρχαιολογικός χώρος των αρχαίων Αβδήρων, πατρίδας του Δημόκριτου, του Λεύκιππου και του Πρωταγόρα.

Σε αυτή την πατρίδα, στην πρώτη μας παρηγοριά και στη στερνή μας ελπίδα, σας καρτερούμε.

Στη μεγάλη Γη του Ορφέα ελάτε!

Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Ξάνθης

Το χθες:

O Φ.Σ. Ξάνθης συγκροτείται ουσιαστικά, μετά το 1970, εφόσον μέχρι τότε τα φαρμακεία του νομού δεν υπερέβαιναν τα δέκα. Στοιχεία για τους φαρμακοποιούς και τα φαρμακεία της Ξάνθης μάς δίνει ο Θεόδωρος Κυρκούδης, προϊστάμενος στη βιβλιοθήκη της Ιατρικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης στο βιβλίο του «Φαρμακεία και Φαρμακοποιοί στη Θράκη του 19ου αιώνα».

Στον «Οδηγό της Ελλάδος» του Ιγλέσση του 1910-11 καταγράφονται τα φαρμακεία των Ιωαννίδη, Μελετσίδη, Μίσιου, Παπαγιαννίδη, Ριφαάτ Εφέντη, Κων/νου Σνωκ και το Δημαρχιακό.

Στον επόμενο Οδηγό αναφέρονται και οι Σωτήριος Κοκμάδης, Πολυχρονιάδης, Ανέστης Τριανταφύλλου και Αθανάσιος Χατζηαναγνώστου. Ακολουθούν το 1925 οι Γούτης, Δαξόφος και Δημήτριος Αγγελίδης και το 1930 αποτυπώνεται η παρουσία της αρμενικής και εβραϊκής κοινότητας με τους Μελαόν Κιρκόρ, Σετράκι Κουλουκιάν, Κεργιάν Τοροσιάν, Γκαραμπέτ Χοσιγικιάν, Βαχέ Σελιάν, Γρηγόριο Γρηγοριάδη, Νικόλαο Τσιτσή.

Σε αναμνηστική φωτογραφία του 1934 που δημοσιεύτηκε στον «Φαρμακευτικό Κόσμο», τεύχος 35/1995, εικονίζεται ο φαρμακοποιός Νικολαΐδης από την Ξάνθη.

Το 1935 αποφοίτησε ο γιος του φαρμακοποιού Σωτήριου Κοκμάδη, ο Δημήτριος, φαρμακοποιός μέχρι τη δεκαετία του 1970 στην Ξάνθη, το φαρμακείο του οποίου διαχειρίζεται ο συνάδελφος Δημήτρης Φωτιάδης.

Ο Σωτήριος Κοκμάδης ήταν στο Διοικητικό Συμβούλιο του αντιστασιακού κινήματος της Ξάνθης στη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα.

Ο φαρμακοποιός Γ. Ιωαννίδης και Κωνσταντίνος Σνωκ (Συνώκας) συνελήφθησαν στις 16 Ιουνίου 1913 από τους Βούλγαρους και φυλακίστηκαν στη Βουλγαρία.

Ο Κωνσταντίνος Σνωκ γεννήθηκε στις Σέρρες, σπούδασε στη Βιέννη και άσκησε τη φαρμακευτική στην Ξάνθη μέχρι το 1912. Ενεπλάκη στον απελευθερωτικό αγώνα της Μακεδονίας-Θράκης, διώχθηκε, φυλακίστηκε και εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου αναπτύσσει έντονη πολιτική δράση στο πλευρό του Ελ. Βενιζέλου. Κατά τη διασυμμαχική κατοχή του 1919-20 διορίστηκε πολιτικός διοικητής της Αλεξανδρούπολης, ύψωσε την ελληνική σημαία και υπέγραψε το πρωτόκολλο απελευθέρωσης της πόλης.

Ο Φ.Σ. Ξάνθης πρότεινε στο Δήμο της Ξάνθης να δοθεί το όνομα του Κωνσταντίνου Σνωκ (Συνώκα) σε οδό της πόλης μας χωρίς μέχρι στιγμής να τελεσφορήσει η πρότασή μας.

Το ιστορικό φορτίο των φαρμακοποιών της Ξάνθης από την οθωμανική κατοχή έως τα νεότερα χρόνια φέρουν επάξια οι σύγχρονοι φαρμακοποιοί με την έντονη δραστηριότητα και συμμετοχή τους στα τοπικά πολιτικά –αυτοδιοικητικά και πολιτιστικά– δρώμενα της περιοχής.

Το σήμερα:

Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Ξάνθης με τη συνδρομή του Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών Ξάνθης στεγάζεται σε μισθωμένα γραφεία στην οδό Πρωταγόρα 27 & Μπρωκούμη.