Παγκόσμια Ημέρα Υγείας Πεπτικού Συστήματος

Μία έξοδος που περιλαμβάνει κατανάλωση περισσότερου ή πιο ανθυγιεινού φαγητού από το φυσιολογικό συχνά έχει ως αποτέλεσμα τον αποσυντονισμό του γαστρεντερικού συστήματος. Έτσι, συχνά εκδηλώνεται διόγκωση στην περιοχή της κοιλιάς και έντονο αίσθημα φουσκώματος. Κοινός παρονομαστής σε αυτές τις δύο καταστάσεις, που συχνά η μία διαδέχεται την άλλη, είναι η συσσώρευση αερίων στο στομάχι και το έντερο, τα οποία ο οργανισμός προσπαθεί να απομακρύνει είτε με ερυγές είτε με αέρια. 

«Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα αυτά, αν και άκρως ενοχλητικά, είναι παροδικά, συνεπώς θεωρούνται φυσιολογικά και ακίνδυνα. Ωστόσο, εάν επιμένουν και το άτομο νιώθει δυσφορία για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, τότε το ζήτημα είναι πιο περίπλοκο και χρήζει διερεύνησης, καθώς μπορεί να υποβόσκει κάποια γαστρεντερική διαταραχή», επισημαίνει η Νίνα Μαρκουτσάκη Γαστρεντερολόγος, Διευθύντρια Ε΄ Γαστρεντερολογικής Κλινικής Επεμβατικής Ενδοσκόπησης Metropolitan General.

Μετεωρισμός και «φούσκωμα»

Ο μετεωρισμός αναφέρεται στη συσσώρευση αερίων στο στομάχι και στο έντερο, γεγονός που προκαλεί κοιλιακή διάταση και αίσθημα πίεσης. Οι κύριες αιτίες του μετεωρισμού περιλαμβάνουν: · Κατάποση αέρα λόγω γρήγορης κατανάλωσης φαγητού ή ανθρακούχων ποτών, μασήματος τσίχλας ή ομιλίας κατά τη διάρκεια του φαγητού. · Κατανάλωση ορισμένων τροφών που προκαλούν αυξημένη παραγωγή αερίων, όπως όσπρια (φακές, φασόλια), σταυρανθή λαχανικά (λάχανο, μπρόκολο, κουνουπίδι, λαχανάκια Βρυξελλών), τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, προϊόντα που περιέχουν λακτόζη σε άτομα με δυσανεξία ή τρόφιμα με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες (σορβιτόλη, μαννιτόλη). · Εντερικές ευαισθησίες και παθήσεις όπως η δυσανεξία στη λακτόζη, η βακτηριακή υπερανάπτυξη στο λεπτό έντερο (SIBO), η κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη), το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (σπαστική κολίτιδα), η νόσος του Crohn ή η δυσκοιλιότητα.

Πού οφείλεται και τι προκαλεί η δυσπεψία

Η δυσπεψία μπορεί να οφείλεται σε διάφορες και ετερογενείς μεταξύ τους αιτίες. Η πιο κοινή αιτία εμφάνισης δυσπεψίας είναι οι διατροφικές συνήθειες του ατόμου, όπως: · υπερκατανάλωση λιπαρών και τηγανητών τροφών · υπερβολική κατανάλωση καφέ, αλκοόλ και ανθρακούχων ποτών · τρόφιμα που αυξάνουν την παραγωγή οξέος στο στομάχι (π.χ. πικάντικα, ξινά) · ακανόνιστα ή πολύ μεγάλα γεύματα. Συχνά επίσης η δυσπεψία οφείλεται σε παθολογικές καταστάσεις και νοσήματα στα οποία συγκαταλέγονται: γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ), λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, έλκος στομάχου, δυσανεξία σε τροφές (π.χ. λακτόζη, γλουτένη), σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, διαβήτης (λόγω μειωμένης κινητικότητας του στομάχου), ψυχολογικά αίτια όπως το άγχος, η κατάθλιψη, η συναισθηματική φόρτιση ή η ψυχοσωματική ευαισθησία.

Μέτρα αντιμετώπισης

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο μετεωρισμός, το «φούσκωμα» και η δυσπεψία θα πρέπει να εφαρμοστούν τα κατάλληλα μέτρα ανάλογα με την υποκείμενη αιτία. Ορισμένες γενικές οδηγίες περιλαμβάνουν αρχικά αλλαγές στη διατροφή, όπως: · κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων · αποφυγή λιπαρών, τηγανητών και πικάντικων φαγητών · περιορισμός κατανάλωσης γαλακτοκομικών προϊόντων σε άτομα με δυσανεξία · μείωση κατανάλωσης ανθρακούχων ποτών και αλκοόλ · περιορισμός της καφεΐνης και του καπνίσματος. 

Σε ορισμένες περιπτώσεις, έχει ένδειξη η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει: · αντιόξινα και αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs) για τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση · προκινητικά φάρμακα για τη βελτίωση της κινητικότητας του εντέρου · προβιοτικά για τη ρύθμιση της εντερικής χλωρίδας · αντιβιοτικά σε περίπτωση λοίμωξης από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. «Σε εμμένουσες περιπτώσεις, η καθοδήγηση από εξειδικευμένο γαστρεντερολόγο μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την καθημερινότητα και τη συνολική ποιότητα ζωής των ατόμων που υποφέρουν από αυτές τις δυσάρεστες καταστάσεις», καταλήγει η Ν. Μαρκουτσάκη.