Νέα και υγιή ωοθυλάκια μετά από χημειοθεραπεία;

Έκπληκτοι έμειναν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου όταν ανακάλυψαν τις δυνατότητες ενός συνδυασμού 4 χημειοθεραπευτικών φαρμάκων σε σχέση με την υγεία των ωοθηκών.

Αν και είναι ακόμα νωρίς για να οριστεί με ακρίβεια ποια είναι η σημασία του ευρήματός τους για τη γυναικεία γονιμότητα, η μελέτη τους έρχεται να αντικρούσει τη μέχρι σήμερα πεποίθηση πως όταν εξαντληθεί η ωοθηκική εφεδρεία μιας γυναίκας, δηλαδή ο αριθμός των ωοθυλακίων που διαθέτει εκ φύσεως, τίποτα δεν μπορεί να την αναπληρώσει.

Νέα ωοθυλάκια, υγιής ωοθηκικός ιστός

Η συνδυασμένη χημειοθεραπεία, που είναι γνωστή με το ακρωνύμιο ABVD (περιλαμβάνει τις ουσίες δοξορουβικίνη, μπλεομυκίνη, βιμπλαστίνη και ντακαρβαζίνη) και που χορηγείται για την αντιμετώπιση μιας μορφής αιματολογικού καρκίνου, ουσιαστικά ξανανιώνει τις ωοθήκες!

Έναυσμα της μελέτης, που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Human Reproduction, αποτέλεσε το γεγονός ότι η ABVD δεν πλήττει τη γονιμότητα των ασθενών, σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα χημειοθεραπευτικά σχήματα. Θέλοντας να εξετάσουν αυτή την ιδιότητα της θεραπείας, οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου έλαβαν δείγματα ωοθηκικού ιστού από 14 κορίτσια και γυναίκες ηλικίας 16-29 ετών, οι οποίες είχαν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία εξαιτίας λεμφώματος Χότζκιν και 12 συνομήλικές τους υγιείς εθελόντριες.

Όπως διαπίστωσαν, στις οκτώ ασθενείς που είχαν υποβληθεί στην ABVD ο ωοθηκικός ιστός περιείχε πολύ περισσότερα ανώριμα ωοθυλάκια απ’ ό,τι ο ιστός των υγιών εθελοντριών, αλλά και των ασθενών οι οποίες είχαν υποβληθεί σε ένα άλλο είδος χημειοθεραπείας.

Επιπλέον, ο ωοθηκικός ιστός των ασθενών που είχαν υποβληθεί στην αγωγή με ABVD φαινόταν εξίσου υγιής με τα ωοθηκικά δείγματα που είχαν λάβει οι επιστήμονες από τις υγιείς νεαρές γυναίκες.

«Το αποτέλεσμα αυτό πραγματικά μας εξέπληξε, δεν το περιμέναμε καθόλου», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Έβελιν Τέλφερ, καθηγήτρια στη Σχολή Βιολογικών Επιστημών του πανεπιστημίου. «Ο ιστός τους έμοιαζε περισσότερο με αυτόν που θα περιμέναμε σε ένα κορίτσι στην προεφηβεία παρά σε μια ενήλικη ή σχεδόν ενήλικη γυναίκα. Δεν είναι μόνο ότι υπήρχαν πολλά ωοθυλάκια, αλλά ήταν οργανωμένα και σε ομάδες, δηλαδή είχαν χαρακτηριστικά που βλέπουμε μόνο στις νεαρές ωοθήκες».

Η δρ Τέλφερ πρόσθεσε πως δεν είναι γνωστό με ποιον ακριβώς μηχανισμό οδηγεί η χημειοθεραπεία σε αυτή την εξέλιξη, αλλά δεν αποκλείεται αρχικά να σκοτώνει τα ώριμα ωοθυλάκια και στη συνέχεια να ενεργοποιεί τους κυτταρικούς πληθυσμούς για να δημιουργήσουν νέα.

Οι ερευνητές συνεχίζουν την έρευνά τους για να διαπιστώσουν εάν τα νέα ωοθυλάκια μπορεί να οδηγήσουν στην παραγωγή υγιών ωαρίων που θα μπορούν να γονιμοποιηθούν.

Τα ωοθυλάκια μιας γυναίκας

Υπολογίζεται πως ένα κορίτσι, όταν γεννιέται, διαθέτει περίπου 1-2 εκατομμύρια ωοθυλάκια, αλλά καθώς μεγαλώνει ωριμάζουν με εκπληκτική ταχύτητα και έτσι στην εφηβεία έχουν απομείνει περίπου 400.000.

Δεδομένου ότι σε κάθε έμμηνο κύκλο ωριμάζουν περίπου 1.000, αλλά μονάχα το ένα παράγει ώριμο ωάριο, μέχρι να φτάσει η γυναίκα στην ηλικία της εμμηνόπαυσης (γύρω στα 45-55 χρόνια) έχουν απομείνει πια ελάχιστα και η ωοθηκική εφεδρεία της έχει εξαντληθεί.