Ιάσμη Μαντζουράνη

Μπορεί οι οικογενειακές επιρροές να την οδήγησαν στο επάγγελµα του φαρµακοποιού που άρχισε να την ενδιαφέρει µόνο από το τρίτο έτος των σπουδών της, ωστόσο η µαγεία της θεατρικής σκηνής είναι αυτό που αγαπούσε από τότε που θυµάται τον εαυτό της. Ο λόγος για την Ιάσµη Μαντζουράνη, τη νεαρή και ιδιαίτερα δραστήρια φαρµακοποιό από την Καβάλα που κατόρθωσε τελικά να τα συνδυάσει όλα και να κάνει µόλις πρόσφατα την αγάπη της για το θέατρο πραγµατικότητα, συνεχίζοντας παράλληλα την παράδοση του επίσης φαρµακοποιού πατέρα της.

Ως γνήσια καλλιτεχνική φύση η Ιάσµη, παρουσιάζει ασφαλώς και τις συνηθισµένες σε κάθε καλλιτέχνη αντιφάσεις: αν και επιµένει να πρωτοπορεί στο φαρµακείο της, εφαρµόζοντας µε τόλµη «προχωρηµένες» για τη χώρα µας µεθόδους φαρµακευτικής συµβουλευτικής που έµαθε κατά τη διάρκεια των σπουδών της αλλά και της πρακτικής της στη Μεγάλη Βρετανία, δε διστάζει την ίδια στιγµή να δηλώνει την επιφυλακτικότητά της απέναντι στις νέες τεχνολογίες, αλλά και την άρνησή της να παρακολουθεί στενά την όποια τεχνολογική εξέλιξη επειδή «έτσι πρέπει».

Η ίδια ωστόσο εξελίσσεται καλλιτεχνικά, καθώς πριν προλάβει καλά – καλά να αποτιµήσει τον απόηχο της πρώτης συµµετοχής της σε θεατρικό έργο της οµάδας «Τέχνης Έρευνα» όπου έχει ενταχθεί, ετοιµάζεται για τον επόµενο ρόλο της σε παράσταση της ίδιας οµάδας, ενώ διευρύνει σταδιακά τον κοινωνικό της κύκλο µε πνευµατικά ανήσυχους σαν εκείνη Καβαλιώτες.

Στη συνέντευξη που ακολουθεί, καλλιτεχνικό πάθος και φαρµακευτική φροντίδα συνδέονται αρµονικά στο πρόσωπο

της πολυάσχολης φαρµακοποιού, ο λόγος της οποίας αποπνέει νεανική φρεσκάδα και ένα – νοερό έστω – άρωµα γιασεµιού, όπως µας προδιαθέτει εξάλλου και το µικρό της όνοµα…

Λοιπόν, Ιάσµη τι θα έπρεπε να ξέρουµε για να σε γνωρίσουµε καλύτερα;

Γεννήθηκα στην Καβάλα το 1982. Όταν τελείωσα το σχολείο πήγα για σπουδές φαρµακευτικής στην Αγγλία και συγκεκριµένα στο Bradford. Εκεί έµεινα πέντε χρόνια, ενώ έζησα και ένα χρόνο στο Λονδίνο, όπου και έκανα την πρακτική µου σε ένα νοσοκοµείο της βρετανικής πρωτεύουσας.

Εργάστηκα και σε φαρµακείο για έξι µήνες στο πλαίσιο της πρακτικής µου. Για την ακρίβεια, η πρακτική περιλαµβάνει εργασία έξι µηνών σε φαρµακείο και άλλων έξι µηνών σε νοσοκοµείο, ωστόσο εγώ παρέµεινα στο νοσοκοµείο για άλλους έξι µήνες, καθώς η εργασία εκεί παρουσίαζε µεγάλο ενδιαφέρον.

Και µετά το πτυχίο και την άδεια εξάσκησης επαγγέλµατος, επέστρεψες κατευθείαν εδώ;

Ναι, όταν ολοκλήρωσα και την πρακτική µου, αποφάσισα να γυρίσω εδώ. Αν και η Αγγλία είναι πολύ ωραία, έλειπα πλέον πέντε χρόνια και δεν άντεχα άλλο το βροχερό καιρό. Βεβαίως, όταν επέστρεψα µου πήρε τρία µε τέσσερα χρόνια για να προσαρµόσω και πάλι τη ζωή µου στους ρυθµούς της Καβάλας.

Θα έλεγα πως εδώ και δύο χρόνια περίπου, έχω αρχίσει να περνάω καλά και στην Καβάλα.

Γιατί δυσκολεύτηκες τόσο να προσαρµοστείς;

Επρόκειτο για µια διαδικασία αλλαγής που τη βίωσα ως συγκλονιστική εµπειρία. Προφανώς συµβαίνει επειδή όταν πας στο εξωτερικό για να σπουδάσεις, ουσιαστικά εκεί περνάς και στη φάση της ενηλικίωσης, ωριµάζεις δηλαδή και µετά γυρνάς εδώ και τα βλέπεις «όλα ανάποδα». Για να µη µιλήσουµε και για τον τοµέα της εργασίας που είναι εντελώς διαφορετική εκεί.

Η αντίθεση που βίωσες θα ήταν πολύ µεγάλη, υποθέτω.

Πραγµατικά, η προσαρµογή µου εδώ ήταν δύσκολη. Στην αρχή µου φαινόντουσαν όλα πολύ περίεργα, από τη δουλειά στο φαρµακείο έως τον κόσµο έξω. Δεν ήθελα να βγαίνω πολύ, καθώς έχοντας συνηθίσει στον άνετο και «χαλαρό» τρόπο της ζωή µου εκεί, είχα την αίσθηση ότι οι άνθρωποι είναι περίεργοι και σχολιάζουν τα πάντα. Στο εξωτερικό κανείς δεν ασχολείται µε τον άλλο, ενώ στη χώρα µας ισχύει το εντελώς αντίθετο. Μέχρι να το συνηθίσω αυτό…

Αυτή η «προσαρµογή» µήπως ήταν και υποχώρηση, ειδικά σε θέµατα αρχών;

Όχι. Ουσιαστικά «προσαρµογή» σηµαίνει ότι πρέπει εσύ να τα βρεις µε τον εαυτό σου και µετά να είσαι καλά και µε τους άλλους στο περιβάλλον σου, χωρίς να σε νοιάζει για τα όποια σχόλια. Σε θέµατα αρχών πάντως είµαι ανυποχώρητη και γενικά θα έλεγα ότι έχω έναν πολύ ασυµβίβαστο χαρακτήρα. Μόνο στο ζήτηµα των σπουδών µου στη φαρµακευτική συµβιβάστηκα, αλλά κι αυτό «παλεύω» τώρα να το εντάξω στην υπόλοιπη ζωή µου.

Πώς βρέθηκες στη φαρµακευτική λοιπόν εφόσον δε σε ενδιέφερε; Σε «έσπρωξε» προς τα εκεί η επιρροή της οικογένειας;

Όχι, δε µπορώ να πω ότι µε πίεσαν. Απλά όταν ήµουν δεκαεπτά χρονών και µε ρώτησαν οι δικοί µου τι θα ήθελα να κάνω, εγώ τους είπα ότι θα ήθελα να ασχοληθώ µε το θέατρο. Βεβαίως, η απάντηση αυτή δεν τους άρεσε πολύ και έχοντας ως δεδοµένο ότι δεν ήµουν ο τύπος του παιδιού που θα πίεζε, αποφασίστηκε να σπουδάσω στη φαρµακευτική. Για να είµαι ειλικρινής, η φαρµακευτική άρχισε να µου αρέσει στο τρίτο µε τέταρτο έτος των σπουδών. Εκεί άρχισαν να «συνδέονται» όλες οι γνώσεις και να αποκτούν νόηµα.

Ωστόσο εσύ άρχισες τελικά να ασχολείσαι µε το θέατρο, επαληθεύοντας τη ρήση «εάν θέλεις κάτι πολύ, τελικά θα το πετύχεις», σωστά;

Ναι αν και η πρώτη µου επαφή µε το θέατρο ήταν στην τρίτη τάξη του Λυκείου, σε µια παράσταση κατά τη διάρκεια της οποίας είχαµε περάσει πολύ ωραία. Όταν βρέθηκα στην Αγγλία, προσέγγισα τη θεατρική οµάδα του πανεπιστηµίου, αλλά δυστυχώς εκεί δε δεχόντουσαν ξένους λόγω προφοράς. Αφού επέστρεψα λοιπόν στην Ελλάδα και µου πήρε τρία χρόνια για να προσαρµοστώ, αποφάσισα να ασχοληθώ ξανά µε το θέατρο κι αυτό έγινε φέτος!

Πώς ακριβώς έγινε η επανασύνδεσή σου µε το θέατρο;

Έγινε µέσω µιας πελάτισσας που ήταν ήδη στην οµάδα «Τέχνης Έρευνα», οµάδα στην οποία ανήκω πλέον κι εγώ. Γνωρίζοντας την αγάπη µου για το θέατρο µου έλεγε, εδώ και δύο χρόνια, «αφού σου αρέσει, έλα στην οµάδα µας». Εγώ ωστόσο αρχικά ντρεπόµουν.

Πες µας δυο λόγια για τη θεατρική οµάδα σας.

Η οµάδα µας δηµιουργήθηκε περίπου στις αρχές του 1980, όταν σταµάτησε µια ερασιτεχνική οµάδα που λειτουργούσε στο πλαίσιο του ΔΗΠΕΘΕ και ο βασικός πυρήνας της δηµιούργησε την «Τέχνης Έρευνα», µια οµάδα εντελώς ερασιτεχνική στην οποία κάθε χρόνο προσθέτονταν νέα άτοµα. Πρόκειται για µια οµάδα πολύ «ωραίων» και ξεχωριστών ανθρώπων. Είναι όλοι τους πολύ ισορροπηµένοι, µε τις οικογένειές τους και τα παιδιά τους, που «τρέχουν» όλη την ηµέρα για τις δουλειές τους. Παρά το ότι είναι τόσο πολυάσχολοι, κάθε βράδυ από τις 20:00 µέχρι και τις 23:00 που είναι οι πρόβες µας, ασχολούνται εντατικά µε αυτό που αγαπούν. Όσο για µένα, αισθάνοµαι επιτέλους ότι βρήκα ανθρώπους που σκέφτονται όπως εγώ. Όχι ότι δεν είχα συναντήσει τέτοιους ανθρώπους µέχρι τώρα, ωστόσο είναι η πρώτη φορά που τους συναντώ όλους µαζί. Γενικά, είναι ωραίο να αισθάνεσαι ότι είσαι µέλος µιας οµάδας.

Και η πρώτη σου συµµετοχή στην οµάδα;

Ανεβάσαµε το έργο «Αυτός, αυτή κι αυτοί» της Καβαλιώτισσας Γιούλης Αποκατανίδου, η οποία σηµειωτέον είναι µέλος της οµάδας. Το έργο είναι µια κωµωδία χαρακτήρων και καταστάσεων που ασχολείται µε τις ανθρώπινες σχέσεις. Συγκεκριµένα, κεντρικά πρόσωπα είναι ο Μιχάλης και η Αιµιλία, ένα ζευγάρι που συναντάµε από την αρχή της γνωριµίας του και ακολουθούµε µέχρι και τη στιγµή που εκείνος τη ζητάει σε γάµο. Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του έργου εµφανίζονται προσωποποιηµένοι και οι εαυτοί τους πάνω στη σκηνή, επιτρέποντάς µας έτσι να µάθουµε τι πραγµατικά σκέφτονται.

Ωραίο εύρηµα αυτό. Και ο δικός σου ρόλος;

Εγώ είχα το ρόλο ενός «rapper». Για το συγκεκριµένο ρόλο κάναµε casting, αλλά βλέπαµε ότι δοκίµαζαν µόνο άντρες. Τότε τους ρώτησα «µπορώ να δοκιµάσω κι εγώ»; Εκείνοι δέχτηκαν και αφού δοκίµασα, τελικά µου έδωσαν το ρόλο. Ουσιαστικά, ο δικός µου «χαρακτήρας» - και όχι µόνο ο δικός µου – είχε ως αποστολή να προλογίζει κάθε σκηνή, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους άλλους ηθοποιούς αλλά και τους συντελεστές της παράστασης να κάνουν τις απαραίτητες σκηνογραφικές αλλαγές από σκηνή σε σκηνή.

Ήσασταν όλοι ερασιτέχνες ηθοποιοί;

Ναι, όλοι µας. Το έργο ανέβηκε στο διάστηµα 16 - 25 Απριλίου, κατά το οποίο δώσαµε εννιά παραστάσεις στο µικρό θεατράκι της αίθουσας «Παπαϊωάννου» του Ωδείου, απέναντι από τη σχολή του Αϊ Γιάννη. Μπορώ να πω ότι η παράσταση πήγε πολύ καλά. Κάθε µέρα η αίθουσα ήταν γεµάτη. Είχαµε προετοιµαστεί και καλά, µια και ξεκινήσαµε πρόβες τον Ιανουάριο, µετά την Πρωτοχρονιά.

Κάθε πότε κάνατε πρόβες;

Κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και σαββατοκύριακο, εκτός βεβαίως από τον τελευταίο µήνα, κατά τον οποίο κάναµε πρόβες σχεδόν κάθε µέρα. Ειδικά ο τελευταίος µήνας ήταν λίγο «εξοντωτικός», µια και την ηµέρα ήµουν στο φαρµακείο, όπως και όλοι οι άλλοι στις δουλειές τους, ενώ το βράδυ από τις 20:00 µέχρι τις 23:00 κάναµε πρόβες. Εξάλλου, αναλόγως κουραστικές ήταν και οι ίδιες οι παραστάσεις.

Παρά την κούραση, θα το συνεχίσεις;

Ελπίζω πως ναι. Μάλιστα, πριν λίγες ηµέρες ενηµερώθηκα ότι ο Μικρασιατικός Σύλλογος της πόλης οργανώνει µια µουσικοχορευτική παράσταση µε αφορµή την επέτειο της καταστροφής της Σµύρνης, παράσταση στην οποία θα υποδυθώ τη «νύφη Αναστασία», µια γυναίκα που λόγω της καταστροφής αποχωρίστηκε βίαια από τον άντρα της, για να σµίξει ξανά µαζί του πολύ αργότερα. Ακόµη δεν γνωρίζω πολλές λεπτοµέρειες, αλλά θα ξεκινήσουµε πολύ άµεσα τις πρόβες.

Σε προσωπικό επίπεδο, τι σηµαίνουν οι έννοιες «θέατρο» και «ηθοποιία» για σένα;

Το θέατρο είναι µαγεία. Είναι ο µόνος τρόπος µε τον οποίο µπορείς να είσαι χίλια διαφορετικά άτοµα σε µια ζωή. Επίσης είναι µια πάρα πολύ ωραία διαφυγή, ειδικά για επαγγελµατίες όπως εµείς που περνάµε όλη την υπόλοιπη µέρα µας ανάµεσα σε τέσσερις τοίχους, ακούγοντας προβλήµατα και αντιµετωπίζοντας αρρώστιες. Τη µια φορά µπορεί να είσαι ένας «rapper», την άλλη µια νύφη στην καταστροφή της Σµύρνης. Πραγµατικά, µε το θέατρο µπορείς να ξεφεύγεις, να γίνεσαι ό,τι έχεις µέσα στο µυαλό σου τις υπόλοιπες ώρες της ηµέρας.

Προφανώς, σου αρέσει και ο τρόπος ζωής που σχετίζεται µε το θέατρο και θέλεις να τον ακολουθήσεις, σωστά;

Ναι, θα το ήθελα πολύ. Το θέατρο είναι η µεγάλη µου αγάπη από τότε που θυµάµαι τον εαυτό µου. Κι αυτό δε σηµαίνει ότι µε αφορά µόνο το να παίζω. Όταν µπήκα στη θεατρική οµάδα τους είπα «ακόµη και υπεύθυνη φωτισµού να µε βάλετε, δεν έχω κανένα πρόβληµα. Αρκεί µόνο να είµαι µέσα στη µαγική ατµόσφαιρα του θεάτρου».

Οι πελάτες σου και ο περίγυρός σου πώς αντιµετωπίζουν αυτή σου την ενασχόληση µε το θέατρο;

Οι κοντινοί µου άνθρωποι το γνωρίζουν, εξάλλου τους κάλεσα και στην παράσταση και αρκετοί ήρθαν και πέρασαν καλά. Εξάλλου, όλοι γνωρίζουν ότι είµαι «µέσα σε πολλά», µια και είχα ασχοληθεί µε την κεραµική τα πρώτα δύο χρόνια της επιστροφής µου, ενώ κάποια πράγµατα µε διαφοροποιούν από την κλασική εικόνα της φαρµακοποιού, όπως το ότι έχω δηµιουργήσει δανειστική βιβλιοθήκη, αλλά και το ότι µοιράζω ενηµερωτικά φυλλάδια µε τα οποία καθοδηγώ τους πελάτες µου σχετικά µε ζητήµατα που αφορούν στη χρήση φαρµάκων. Θα έλεγε κανείς ότι «δεν τους αφήνω σε ησυχία»!

Προφανώς εφαρµόζεις στην πράξη αυτό που τα φαρµακεία στο εξωτερικό εφαρµόζουν πολλά χρόνια, χρησιµοποιώντας τον όρο «pharmaceutical care» (φαρµακευτική φροντίδα).

Σαφώς. Μάλιστα πρόκειται για κάτι που ολοφάνερα δεν το κάνεις για το κέρδος, µια και κέρδος δεν έχεις καν σε αυτή την περίπτωση. Απλά θέλεις να αξιοποιείς τις γνώσεις σου, ειδικά όταν αντιλαµβάνεσαι ότι πολλοί πελάτες σου λαµβάνουν τη φαρµακευτική αγωγή τους µε τέτοιο τρόπο που είναι σα να µην τη λαµβάνουν καθόλου. Αλλά και σε ό,τι αφορά στα καινούργια φάρµακα προσπαθώ να τους εξηγώ αναλυτικά τα σχετικά µε τις παρενέργειες, παρόλο που οι παλαιότεροι φαρµακοποιοί θεωρούν πως αυτό είναι µια λάθος τακτική, επειδή όταν κάνεις λόγο για παρενέργειες πολλοί ασθενείς νιώθουν πως τις βιώνουν, κάτι που ωστόσο συµβαίνει µόνο στη φαντασία τους. Εγώ ωστόσο δε µπορώ να αδιαφορήσω, θέλω να καθοδηγώ σωστά τους πελάτες µου.

Λογικά σε αυτές τις δραστηριότητές σου αξιοποιείς και τις νέες τεχνολογίες όπως το internet, σωστά;

Σωστά, αλλά πρέπει να παραδεχτώ ότι η σχέση µου µε τις νέες τεχνολογίες δεν είναι και η καλύτερη. Για κάποιο λόγο, δε µου αρέσουν οι υπολογιστές. Ποτέ δε µου άρεσαν. Ωστόσο, επειδή εδώ και ένα χρόνο περίπου δηµιουργώ αυτά τα φυλλάδια, µάλλον αναγκαστικά προσπαθώ να έχω µια καλή σχέση µε τους υπολογιστές και το internet, ενώ έχω πια και δική µου ηλεκτρονική σελίδα, στη διεύθυνση http://www.mantzourani.com/. Εννοείται ότι µου την έχουν φτιάξει ειδικοί κι εγώ δεν έχω ασχοληθεί ακόµη µαζί της.

Γιατί έχεις αυτή την επιφύλαξη απέναντι στην τεχνολογία;

Μάλλον η σωστή λέξη είναι άρνηση. Αισθάνοµαι ότι την αρνούµαι πεισµατικά, ίσως επειδή δε µου αρέσει η νοοτροπία του ότι πρέπει, για παράδειγµα, να αγοράσω οπωσδήποτε νέα τηλεόραση 42 ιντσών, επειδή όποιος µπαίνει σπίτι µου ρωτάει «µα γιατί έχεις αυτή την παλιά τηλεόραση;». Δεν τη µπορώ αυτή τη νοοτροπία.

Ωστόσο, δεν είσαι καθόλου πίσω σε ό,τι αφορά στην οργάνωση του φαρµακείου σου, µια και έχεις δηµιουργήσει έναν πολύ ωραίο χώρο συµβουλευτικών υπηρεσιών µέσα σ’ αυτό.

Ναι. Τώρα φτιάξαµε αυτό το χώρο κι αυτή ακριβώς ήταν η πρόθεσή µας, να παρέχουµε συµβουλευτικές υπηρεσίες. Βρίσκεται στον πρώτο όροφο του φαρµακείου, µια και στο ισόγειο όπου διαθέτουµε τα φάρµακα στους πελάτες δεν υπήρχε χώρος για ένα τέτοιο δωµάτιο. Το µόνο που µας προβληµατίζει είναι το ότι ίσως δηµιουργούν κάποιες δυσκολίες στα ηλικιωµένα άτοµα οι σκάλες που οδηγούν στο συγκεκριµένο χώρο, ωστόσο αυτός ήταν ο µοναδικός χώρος που µπορούσαµε να αξιοποιήσουµε.

Θα σκεφτόσουν ποτέ να ασχοληθείς και επαγγελµατικά µε την τέχνη του θεάτρου;

Όχι, δεν το σκέφτοµαι πια αυτό, ίσως επειδή κατάλαβα ότι στην πραγµατικότητα είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο. Προϋποθέτει πάρα πολύ κούραση το να «βγάλεις» µια παράσταση, ενώ και κατά τη διάρκεια των παραστάσεων κουράζεσαι πάρα πολύ. Επίσης, για να είµαι ειλικρινής, δεν πιστεύω ότι έχω τόσο πολύ ταλέντο ώστε να µπορώ να ασχοληθώ µε το θέατρο και επαγγελµατικά. Για µένα είναι πια µια ενασχόληση από εκείνες που όσο γίνονται σε ερασιτεχνική βάση, τις αγαπάς. Όταν ωστόσο αρχίζουν να γίνονται µέσο βιοπορισµού και προσπαθείς να κερδίσεις τα προς το ζην απ’ αυτές, τότε χάνεται η µαγεία. Επιπλέον, έχω καταλάβει πως υπάρχει πολύ έντονος ανταγωνισµός στο χώρο του επαγγελµατικού θεάτρου, σε αντίθεση µε εµάς που είµαστε µια οµάδα χαρούµενων ανθρώπων. Εµένα ο χαρακτήρας µου δε µου επιτρέπει να λειτουργώ τόσο ανταγωνιστικά. Δεν είµαι για τέτοια πράγµατα.

Σε ό,τι αφορά τέλος στην πόλη της Καβάλας και στα χαρακτηριστικά της, πώς τα βλέπεις τα πράγµατα;

Η Καβάλα είναι σίγουρα µια πολύ όµορφη και ταυτόχρονα ήρεµη πόλη. Αυτό βέβαια ίσως και να σηµαίνει ότι δεν έχει πολλή ζωντάνια. Είναι τελικά µια επαρχιακή πόλη µε κάποια από τα προβλήµατα που παρουσιάζουν αυτές οι πόλεις. Έχει ωστόσο ανθρώπους µε τους οποίους µπορείς να κάνεις ενδιαφέροντα πράγµατα όπως εκδροµές, αρκεί να ψάξεις λίγο για να τους βρεις. Υπάρχουν δηλαδή και άνθρωποι µε «εναλλακτικά» ενδιαφέροντα, για να το θέσω έτσι. Υπάρχουν ασφαλώς και τα γνώριµα φαινόµενα των ανθρώπων που προσπαθούν να ελέγξουν σε κάποιο βαθµό τη ζωή σου ωστόσο έχω αποφασίσει ότι η πίεση αυτού του τύπου δε µε αφορά καν. Έχω επιλέξει να ζήσω σε αυτή την πόλη και ξέρω πια πως δε θα µπορούσα να ζήσω σε µεγαλύτερες πόλεις όπως η Θεσσαλονίκη ή η Αθήνα.