Η ακμή στο πρόσωπο

Ελένη Θεολόγη φαρμακοποιός

Προσοχή!

• Οι πούδρες που χρησιμοποιούν άτομα που πάσχουν από ακμή πρέπει να είναι ματ και όχι μεταλλικές ή ιριδίζουσες (perlế), διότι αυτές μπορεί να ερεθίσουν το ακνεϊκό δέρμα.

• Τα sticks τοπικής επικάλυψης που χρησιμοποιούνται κυρίως από νεαρά άτομα για την κάλυψη των βλατίδων και των φλυκταινιδίων της ακμής, εξαιτίας του ελαίου ή της ρεζορκινόλης που περιέχουν, μπορεί να προκαλέσουν θυλακίτιδες ή τοπικό ερεθισμό στα σημεία εφαρμογής τους, γι’ αυτό η χρήση τους πρέπει να είναι περιορισμένη.

• Γενικά τα προϊόντα επικάλυψης (πούδρες, make-up, sticks), έγχρωμα ή άχρωμα, μπορεί να προκαλέσουν φαγέσωρες (μαύρα στίγματα) στις παρειές, λόγω αποκλεισμού του δέρματος και απόφραξης των πόρων.

• Η κατάχρηση αντιβακτηριακών ή αντισηπτικών σαπουνιών για τον καθαρισμό του ακνεϊκού δέρματος μπορεί να προκαλέσει θυλακίτιδα από gram(-) βακτηρίδια.

• Γυναίκες που κάνουν συστηματική αγωγή κατά της ακμής και, λόγω των φαρμάκων, αποκτούν επίκτητη ξηρότητα δέρματος, μετά την αφαίρεση του make-up με γαλάκτωμα καθαρισμού ειδικό για λιπαρές επιδερμίδες, θα πρέπει να ξεπλένουν το πρόσωπό τους με νερό.


•  Η χρήση προϊόντων peeling (απολέπισης) αντενδείκνυται στο ακνεϊκό δέρμα, καθώς μπορεί να επιδεινώσει τους προϋπάρχοντες φαγέσωρες ή να χειροτερεύσει τις φλεγμονώδεις βλάβες.

Η ανάγκη

Με την εμφάνιση της ακμής, εκτός από τις κλασικές αλλοιώσεις στο πρόσωπο (φαγέσωρες, βλατίδες, φλυκταινίδια, οζίδια, κύστες, ουλές), εμφανίζεται και ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα, η έντονη λιπαρότητα.
Η μη σωστή επιλογή και χρήση των καλλυντικών μπορεί αφενός μεν να επιβαρύνει την κατάσταση του προσώπου που ήδη πάσχει από ακμή, αφετέρου δε να δημιουργήσει έναν ειδικό τύπο ακμής, την ακμή από καλλυντικά.
Τα λιπαρά καλλυντικά, που δημιουργούν συνθήκες αποκλεισμού του δέρματος και έντονη εφίδρωση, επιβαρύνουν την κατάσταση. Επίσης, η έντονη τριβή και η πίεση του δέρματος κατά τον καθαρισμό και την αφαίρεση του μακιγιάζ προκαλεί έξαρση της νόσου, καθώς μπορεί να ερεθίσει τους φαγέσωρες και να μεταβάλει τη φάση της νόσου από μη φλεγμονώδη σε φλεγμονώδη. Χρειάζεται, λοιπόν, ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή των καλλυντικών και στον τρόπο χρήσης τους, γι’ αυτό και είναι απαραίτητη η συμβουλή ειδικού.

Tα προϊόντα

Τα καλλυντικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται κατά της ακμής ταξινομούνται σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες:

Προϊόντα καθαρισμού του δέρματος

• Σαπούνια (δερματολογικά, στερεά, αντισηπτικά).
• Γαλακτώματα καθαρισμού.
• Προϊόντα γαλακτώματος με συμπαγή μορφή (compact foam).
• Τονωτικές λοσιόν (τονωτικές, δροσιστικές, στυπτικές).

Προϊόντα βελτίωσης της εμφάνισης

Έγχρωμα προϊόντα για να καλύπτουν τις αλλοιώσεις του δέρματος λόγω της ακμής:

• Make-up.
• Πούδρες.
• Ραβδία τοπικής επικάλυψης των βλαβών (sticks).

Προϊόντα περιποίησης του δέρματος

• Υδατικά-μαλακτικά προϊόντα (κραγιόν κατά της χειλίτιδας, λεπτόρρευστες κρέμες): χρησιμοποιούνται για να αντιμετωπίσουν την ξηρότητα, την απολέπιση και τους ερεθισμούς που προκαλούνται από τη χρήση τοπικά ή συστηματικά φαρμάκων κατά της ακμής.
• Φωτοπροστατευτικά: παρέχουν προστασία από τον ήλιο. Είναι απαραίτητη η χρήση τους, κυρίως για τα άτομα που κάνουν θεραπεία για την ακμή με τετρακυκλίνες ή ισοτρετινοΐνη, που προκαλούν φωτοευαισθησία.
• Μάσκες: χρησιμοποιούνται για να απορροφούν το σμήγμα. Ανακουφίζουν προσωρινά το δέρμα από τη λιπαρότητα, αλλά δεν έχουν ιδιαίτερη θεραπευτική αξία.

Προϊόντα μεταθεραπευτικά (μεταφλεγμονώδης φάση της νόσου)

• Απολεπιστικά προϊόντα (peeling).
• Εμφυτεύματα κολλαγόνου και υαλουρονικού οξέος, τα οποία χρησιμοποιούν δερματολόγοι για εξειδικευμένες θεραπείες.

Tα συστατικά

Τα συστατικά των καλλυντικών προσώπου κατά της ακμής είναι:

• Ήπια επιφανειοδραστικά (μη ιονικά και ανιονικά) σε μικρές συγκεντρώσεις, πρόσθετα μαλακτικά, π.χ. δεκυλοπολυγλυκερόλες, καθώς και ασθενή οργανικά οξέα / σαπούνια.
• Αλκοόλη / τανίνη, προπυλενογλυκόλη ή νερό αμαμελίδας / τονωτικές λοσιόν.
• Mικροϊονισμένες σκόνες πολυαμιδίων, καολίνη και ταλκ, που τα κάνουν ειδικά για λιπαρό δέρμα (non greasy, oil free) /έγχρωμα make-up και πούδρες.
• Φάρμακα σε μικρές συγκεντρώσεις όπως σαλικυλικό οξύ ή ρεζορκινόλη, αυξημένα ποσά διοξειδίου του τιτανίου, αλλά και μεγάλες ποσότητες ελαίου / έγχρωμα ραβδία (sticks).
• Στυπτικά έλαια σιλικόνης, όπως διμεθικόνη ή κυκλομεθικόνη. Χωρίς ορυκτέλαια, ζωικά ή φυτικά έλαια (oil free) / υδατικά-μαλακτικά προϊόντα.
• Χημικά φίλτρα, διότι αυτά είναι λιγότερο λιπαρά από τα φυσικά / αντηλιακές γέλες και αερολύματα.
• Φυτικά εκχυλίσματα, ταλκ, καολίνη και
• 'Αλλες συναφείς ουσίες που απαλλάσσουν από τη λιπαρότητα και απορροφούν το σμήγμα / μάσκες.

Η επιλογή

Βασικές προϋποθέσεις για να είναι κατάλληλα τα καλλυντικά που εφαρμόζονται στην ακμή είναι:

• Να μην περιέχουν, όσο είναι δυνατόν, ακμογόνα συστατικά, π.χ. βαζελίνη, λανολίνη, βούτυρο κακάο, παράγωγα ορυκτών ελαίων.
• Το pH τους να είναι όσο το δυνατόν πλησιέστερο με αυτό του δέρματος (5-6).
• Να περιέχουν μειωμένη ποσότητα αλλεργιογόνων ουσιών.