Φυτικές στερόλες

Οι φυτικές στερόλες μειώνουν τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα εμποδίζοντας μερικώς την απορρόφηση της χοληστερόλης στο έντερο. Περιέχονται σε μικρές ποσότητες σε φρούτα, ξηρούς καρπούς, φυτικά έλαια και άλλες φυτικές πηγές. Η καθημερινή πρόσληψη 2g οδηγεί σε μείωση κατά 8% της ολικής και κατά 10% της LDL-χοληστερόλης.

Sojae Semen

Βοτανική ονομασία φυτού:
Glycine max (L.) Merril

Κοινή ελληνική ονομασία:
Σπέρματα σόγιας

Περιγραφή και συστατικά:

Η δρόγη αποτελείται από τα σπέρματα του φυτού. Το εκχύλισμα των σπερμάτων δίνει έλαια (2-6%), βιταμίνη Ε (0,2-0,5%) και μείγμα φωσφολιπιδίων.

Τα φωσφολιπίδια αποτελούν το βασικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών και παραλαμβάνονται κυρίως από τη διατροφή (0,5-3 g/ημέρα ανάλογα με τη σύνθεση της διατροφής) και ελάχιστα μέσω ηπατικής σύνθεσης. Ανεπάρκεια σε φωσφολιπίδια παρατηρείται συνήθως μετά τη μακροχρόνια παρεντερική λήψη τροφής.

Ενδείξεις:

Τα φωσφολιπίδια από τα σπέρματα της σόγιας χορηγούνται σε ήπιες μορφές υπερχοληστερολαιμίας, όταν από μόνες τους η δίαιτα και η φυσική άσκηση δε βοηθούν ικανοποιητικά τους ασθενείς. Επίσης ανακουφίζουν από τα συμπτώματα ηπατικής νόσου, όπως ανορεξία, αίσθημα πίεσης στην περιοχή του ήπατος κ.ά.

Αντενδείξεις:

Δεν πρέπει να χορηγείται σε άτομα με αλλεργία στα συστατικά της σόγιας (αλλεργιογόνες πρωτεΐνες).

Ανεπιθύμητες ενέργειες:

Σπάνια εμφανίζονται γαστρεντερικές διαταραχές, όπως γαστρικά άλγη, μαλακά κόπρανα και διάρροια.

Spirulina Sp.

Βοτανική ονομασία φυτού:
Spirulina maxima W.

Περιγραφή και συστατικά:

Η δρόγη αποτελείται από τη μονοκύτταρη μορφή του φύκους spirulina (μπλέ-πράσινο φύκος).

Τα συστατικά της είναι πρωτεΐνες, βιταμίνες, λιπίδια, λιπαρά οξέα και υδατάνθρακες. Επίσης νουκλεϊκά οξέα, μεταλλικά στοιχεία, χρωστικές, καροτενοειδή, χλωροφύλλη α, φυκοκυανίνη κ.ά.

Ιδιότητες:

• Προλαμβάνει και αναστέλλει τις αλλοιώσεις στον καρκίνο του στόματος (β-καροτένιο).

• Διεγείρει την άμυνα του οργανισμού και αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό μερικών ιών (ακρυλικό οξύ).

• Προλαμβάνει τις καρδιακές παθήσεις ελαττώνοντας τα επίπεδα χοληστερόλης (γ-λινολενικό οξύ). Μελέτες έδειξαν ότι η κατανάλωση του φύκους spirulina για 4 εβδομάδες ελαττώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στον άνθρωπο περίπου κατά 4,5% (Henrikson, 1994) χωρίς να επηρεάζονται οι κλινικές παράμετροι, π.χ. αρτηριακή πίεση ή βιοχημικές τιμές όπως ο αιματοκρίτης, αιμοσφαιρίνη κ.ά.

• Έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες.

• Αυξάνει την ενέργεια και βελτιώνει τη διάθεση του ατόμου.

• Συμβάλλει στη μείωση του σωματικού βάρους.

Eνδείξεις:

Η spirulina χρησιμοποιείται από την παραδοσιακή ιατρική ως πλήρης πηγή θρεπτικών ουσιών για παιδιά, αθλητές και ηλικιωμένους. Επίσης συμβάλλει υποστηρικτικά σε δίαιτα αδυνατίσματος.

Αντενδείξεις:

• Ενδεχόμενη τοξικότητα από μολυσμένα νερά με τοξικά μέταλλα (μόλυβδο, κάδμιο, υδράργυρο), τα οποία εναποτίθενται στο φύκος.

• Η βιταμίνη Β₁₂ που περιέχεται στο φύκος spirulina δεν απορροφάται εύκολα από τον οργανισμό· για το λόγο αυτό ο ασθενής που πάσχει από έλλειψη της βιταμίνης αυτής δεν πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά στη λήψη της συγκεκριμένης δρόγης.

• Πρέπει επίσης να χρησιμοποιείται με προσοχή και μετά από συμβουλή του γιατρού από άτομα με πρόβλημα στην πήξη του αίματός τους ή που λαμβάνουν θεραπεία με αντιπηκτικά σκευάσματα, διότι το φύκος έχει ήπιες αντιπηκτικές ιδιότητες.

Ανεπιθύμητες ενέργειες:

Έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις αλλεργικών αντιδράσεων στον άνθρωπο.

Πειράματα σε εγκύους αρουραίους, ακόμα και όταν τους χορηγήθηκε υπερβολική δόση από το φύκος spirulina, δεν παρουσίασαν κανένα φαινόμενο τοξικότητας ή ανωμαλία στο έμβρυο.

Προσοχή!:

Κατά τη διάρκεια δίαιτας που βασίζεται στη spirulina πρέπει να καταναλώνονται άφθονοι χυμοί εσπεριδοειδών για να αναπληρώνεται η βιταμίνη C που δεν υπάρχει στο φύκος.

Plantaginis Ovatae Semen

Βοτανική ονομασία φυτού:
Plantago ovata Forskal

Kοινή ελληνική ονομασία:
Σπέρματα ινδικού ψύλλιου

Περιγραφή και συστατικά:

H δρόγη αποτελείται από τα ώριμα σπέρματα του φυτού. Περιέχει βλέννη έως 30%, πρωτεΐνες, λιπίδια, αουκουβίνη, ιριδοειδή, γλυκοζίτη, φρουκτόζη, γλυκόζη, σουκρόζη, β-σιτοστερόλη, στιγμαστερόλη, λινολεϊκό οξύ, παλμιτικό οξύ, λιπαρά οξέα, ταννίνες.

Iδιότητες:

Καθαρτικές όταν χορηγείται με άφθονα υγρά και αντιδιαρροϊκές όταν λαμβάνεται χωρίς υγρά. Ελαττώνει τα επίπεδα χοληστερόλης και γλυκόζης.

Aντενδείξεις:

Στένωση γαστρεντερικής οδού, απόφραξη ή επικείμενη απόφραξη εντέρου. Δυσκολίες στη ρύθμιση του σακχαρώδους διαβήτη.

Αλληλεπιδράσεις:

Δρόγη/φάρμακο: Ενδεχόμενη καθυστέρηση της απορρόφησης άλλων φαρμάκων σε σύγχρονη λήψη. Διαβητικοί ινσουλινοεξαρτώμενοι ίσως χρειαστεί να ελαττώσουν τη δόση ινσουλίνης τους όταν λαμβάνουν σκευάσματα ψυλλίου.

Africanae Cortex

Βοτανική ονομασία φυτού:
Prunus africana (Hook. F.) Kolkm

Περιγραφή και συστατικά:

Η δρόγη αποτελείται από το φλοιό του κορμού του Prunus Africana. Έχει κόκκινο ή σκούρο καφέ χρώμα και ελαφρά οσμή υδροκυανικού οξέος. Περιέχει κυρίως φυτοστερόλες (όπως η 3-β σιτοστερόλη, καμπεστερόλη), τριτερπενοειδή πεντακυκλικά οξέα και φερουλικούς εστέρες μακράς αλύσου λιπαρών αλκοολών.

Ιδιότητες:

Οι φυτοστερόλες, ιδιαίτερα η β-σιτοστερόλη, έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και αναστέλλουν τη σύνθεση των προσταγλανδινών. Τα πεντακυκλικά τριτερπενοειδή επίσης αναστέλλουν τη φλεγμονή μπλοκάροντας την ενζυμική δραστικότητα. Είναι αντιοιδηματικοί παράγοντες και βοηθούν στην ενίσχυση της ακεραιότητας των φλεβών και των αγγείων. Οι φερουλικοί εστέρες αναστέλλουν το μεταβολισμό και την απορρόφηση της χοληστερόλης.

Ανεπιθύμητες ενέργειες:

Δεν έχουν αναφερθεί σε κλινικές μελέτες σοβαρές ανεπιθύμητες αντιδράσεις πλην μερικών περιστατικών διάρροιας, δυσκοιλιότητας, ζάλης, γαστρικού πόνου και διαταραχής της όρασης.