Ελληνική Φαρμακευτική Εταιρεία (Ε.Φ.Ε.)

Συνυφασμένη με την ιστορική διαδρομή της φαρμακευτικής στην Ελλάδα, η Ελληνική Φαρμακευτική Εταιρεία, η οποία ιδρύθηκε για πρώτη φορά το 1932, και καταξιώθηκε με τη συμμετοχή των μεγάλων ονομάτων της επιστήμης μας, όπως οι Κ. Α. Δαμβέργης, Εμμανουήλ και άλλοι, αναβιώνει σήμερα για να συμβάλει με τις δραστηριότητές της στην ανάδειξη του επιστημονικού και κοινωνικού ρόλου του φαρμακοποιού.

Αυτό το εγχείρημα μαζί με άλλους άξιους συναδέλφους έχει αναλάβει ο Κωνσταντίνος Ν. Δεμέτζος, αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Φαρμακευτικής, τομέα Φαρμακευτικής Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, και πρόεδρος της Ε.Φ.Ε.

Ο Κωνσταντίνος Ν. Δεμέτζος έχει μετεκπαιδευτεί σε Γαλλία, ΗΠΑ και Ελβετία, δραστηριοποιείται μεταξύ άλλων στη μελέτη αντικαρκινικών βιοδραστικών μορίων και είναι επιστημονικός υπεύθυνος πολλών ερευνητικών προγραμμάτων με εθνική και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.

«Η Ε.Φ.Ε. είναι η επιστημονική εταιρεία όλων των φαρμακοποιών» τονίζει ο πρόεδρός της και καλεί τους συναδέλφους να τη γνωρίσουν, να γίνουν μέλη της και να συμμετέχουν ενεργά στην προσπάθεια για την προαγωγή της φαρμακευτικής επιστήμης.

Αποφασίσατε να επανιδρύσετε την Ε.Φ.Ε., μια εταιρεία με μεγάλη παράδοση στο χώρο. Θυμίστε μας την ιστορία της.

Θα ήθελα αρχικά να τονίσω ότι η Ε.Φ.Ε., η οποία ιδρύθηκε το 1932, ενεργοποιήθηκε και πάλι ως αποτέλεσμα συζητήσεων τόσο μέσα στον πανεπιστημιακό χώρο όσο και στο χώρο συναδέλφων φαρμακοποιών, κυρίως των παλαιοτέρων, που τη γνώριζαν και κατανοούσαν την αξία της ύπαρξής της. Ουσιαστικά αναφερόμαστε σε επανενεργοποίηση των δραστηριοτήτων της Ε.Φ.Ε., η οποία τα τελευταία 25 περίπου χρόνια βρισκόταν «εν υπνώσει».

Η επανενεργοποίηση των δραστηριοτήτων της Ε.Φ.Ε. ξεκίνησε μετά από εκλογές που έγιναν στις 11-6-2008 για την ανάδειξη του νέου Δ.Σ. με διαδικασίες που ορίζονται από το καταστατικό της, όπως αυτό τυπώθηκε το 1959, ανατυπώθηκε το 1972 και ισχύει μέχρι σήμερα, χωρίς καμία αλλαγή.

Η αναζήτηση των ιστορικών στοιχείων που αφορούν την Ε.Φ.Ε. σχετίζεται με πηγές που φαντάζομαι ότι υπάρχουν στο αρχείο της, ώστε να καταγράψουμε την ιστορική της πορεία κυρίως πριν από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Η Ε.Φ.Ε. είχε μεγάλο κύρος σαν επιστημονική εταιρεία και έχαιρε μεγάλης εκτίμησης στο φαρμακευτικό, αλλά και στον ευρύτερο υγειονομικό χώρο της Ελλάδας.

Ο πρόεδρος και τα μέλη του Δ.Σ. ήταν συνήθως καθηγητές της φαρμακευτικής και εθεωρείτο πολύ σημαντικό και τιμητικό να είσαι μέλος της εταιρείας αυτής. Από φωτογραφίες της δεκαετίας του 1970 φαίνεται ότι η Ε.Φ.Ε. διοργάνωνε επιστημονικά συνέδρια με προσκλήσεις προσωπικοτήτων από τον ελληνικό και διεθνή χώρο της φαρμακευτικής επιστήμης.

Επίσης η Ε.Φ.Ε. εξέδιδε το υψηλού κύρους για την εποχή του επιστημονικό περιοδικό «Αρχεία της Φαρμακευτικής», το οποίο δημοσίευε επιστημονικές εργασίες Ελλήνων και ξένων επιστημόνων.

Πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να ανατρέξουμε στο ιστορικό αρχείο της Ε.Φ.Ε. και να καταγράψουμε με πολύ σεβασμό τα στοιχεία εκείνα που χαρακτηρίζουν τη διαδρομή της φαρμακευτικής επιστήμης του νεότερου ελληνικού κράτους. Αυτό είναι μεγάλη ευθύνη. Ως πρόεδρος του σημερινού Δ.Σ. της Ε.Φ.Ε., δεν σας κρύβω ότι είμαι πολύ σκεπτικός σε αυτό το θέμα και θα ήθελα η προσέγγιση αυτή να γίνει με πολύ προσοχή και με τη συμβολή θεσμικών παραγόντων -με ευθύνη βέβαια του Δ.Σ. της Ε.Φ.Ε.- που θα διασφαλίζουν την καταγραφή, αλλά και τη διαφύλαξη του αρχείου αυτού. Σας βεβαιώνω πάντως ότι από τη θέση του προέδρου θα κάνω ό,τι μπορώ ώστε να διασφαλίσω τη σωστή και με σεβασμό διαχείριση του αρχείου αυτού.

Οι επιστημονικές εξελίξεις που συντελούνται στο χώρο των φαρμάκων και τα νέα φάρμακα τα οποία αναπτύσσονται, οι νέες ερευνητικές τάσεις, οι ανατροπές σε κλασικά πρότυπα έρευνας και ανάπτυξης φαρμακευτικών προϊόντων, καθώς και οι τάσεις της φαρμακευτικής αγοράς που επηρεάζονται ακόμα και από τους χρηματιστηριακούς δείκτες, δημιουργούν περιβάλλον που προϋποθέτει εγρήγορση και επαγρύπνηση για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας.

Οι επιστημονικές εταιρείες σκοπό έχουν την προαγωγή της φαρμακευτικής επιστήμης μέσα από την οργάνωση επιστημονικών ημερίδων ή και συνεδρίων. Τα συμπεράσματα τα οποία εξάγονται από τα επιστημονικά συνέδρια σηματοδοτούν επιστημονικές κατευθύνσεις και σαφώς προάγουν την επιστήμη μια και οι επιστημονικές αυτές αλληλεπιδράσεις ανοίγουν νέους δρόμους όχι μόνο έρευνας, αλλά και εφαρμογής των γνώσεων που ήδη υπάρχουν. Η Ε.Φ.Ε. έχει σκοπό την ενθάρρυνση επιστημονικών αλληλεπιδράσεων κυρίως νέων επιστημόνων μέσα από επιστημονικές ημερίδες και συνέδρια με θέματα τις σύγχρονες εξελίξεις για στοχευμένη θεραπεία των νόσων, τη βιοτεχνολογία, τη φαρμακευτική νανοτεχνολογία κ.ά.

Η έννοια του φαρμάκου αφορά πρωτίστως το φαρμακοποιό, λόγω σπουδών, εκπαίδευσης, γνώσης και ευαισθησίας στη φαρμακευτική δεοντολογία. Αν αυτό γίνει κατανοητό από την ελληνική πολιτεία, είναι φανερό ότι ο ρόλος μας αναβαθμίζεται όχι μόνο στο επίπεδο της επιστημονικής παρέμβασης, αλλά και στο επίπεδο της τήρησης από την πολιτεία των συμβατικών και όχι μόνο υποχρεώσεών της απέναντι στο φαρμακοποιό.

Πολύ σύντομα θα σας πω ότι στο Δ.Σ. της Ε.Φ.Ε. έχει αποκρυσταλλωθεί η άποψη της διαρκούς ενημέρωσης των συναδέλφων. Παρ’ όλο που έχουμε διανύσει σαν Δ.Σ. μόλις ενός έτους πορεία, άρα προτεραιότητά μας ήταν η επανενεργοποίηση της Ε.Φ.Ε. με δομή και οργάνωση, εντούτοις στην ιστοσελίδα μας http://www.efe.org.gr/ έχουμε την επιστημονική αρθρογραφία με άρθρα συναδέλφων και παρουσιάσεις σε μορφή power point που ελεύθερα μπορεί να δει ή και να τυπώσει όποιος συνάδελφος θέλει. Επίσης σε αυτό το τμήμα της ιστοσελίδας υπάρχουν και πανεπιστημιακές σημειώσεις της φαρμακευτικής νομοθεσίας-δεοντολογίας που διδάσκονται στους φοιτητές μας και περιλαμβάνουν, π.χ., τους διεθνείς οργανισμούς εγκρίσεων φαρμάκων, τη νομοθεσία των φαρμακείων, νομοθεσία ναρκωτικών ουσιών κ.ά.

Επίσης έχουμε οργανώσει, όπως ήδη ανέφερα, στρογγυλά τραπέζια με επιστημονικό περιεχόμενο. Τέλος θα θέσουμε σύντομα προς συζήτηση την επανέκδοση του επιστημονικού μας περιοδικού.

Η Ε.Φ.Ε. δεν θέλει να υποκαταστήσει τίποτα και κανένα. Ο ρόλος της έχει προσδιορισθεί από το καταστατικό της το οποίο είναι σε ισχύ. Δεν ανταγωνίζεται κανένα και δεν υποκαθιστά οποιαδήποτε προσπάθεια σε θεσμικό επίπεδο που θα μπορούσε να συμβάλει στην επιστημονική ουσιαστική παρέμβαση του φαρμακοποιού στο θέμα του φαρμάκου, της ασφάλειας των Ελλήνων πολιτών και στην ποιοτική φαρμακευτική περίθαλψη.

Πιστεύω ότι μέσα από καλόπιστες συζητήσεις μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα προς την κατεύθυνση που αναφέρθηκα προηγουμένως. Τότε θα αποφασισθεί ο ρόλος κάθε επιστημονικού σωματείου και η δημιουργία φαρμακευτικού επιμελητηρίου με μοναδικό σκοπό το όφελος για τον ασθενή και το δικαίωμα του σε ασφαλές και ποιοτικό φάρμακο. Νομίζω ότι αυτό θα πρέπει να είναι η προτεραιότητά μας και στη συνέχεια με αυτή τη βάση, ξεπερνώντας προσωπικές αδυναμίες και ανασφάλειες, να προχωρήσουμε όλοι μαζί.

Η Ε.Φ.Ε., τονίζω και πάλι, δεν είναι κάτι ξένο, είναι η επιστημονική εταιρεία όλων μας. Δεν ιδρύθηκε ξαφνικά με σκοπούς και στόχους που πρέπει να αναλύσουμε, να κατανοήσουμε, να υποψιαστούμε. Όλα αυτά δεν υπάρχουν, δεν έχουν νόημα σύμφωνα με την άποψή μου. Η Ε.Φ.Ε. είμαστε εμείς, όλοι οι φαρμακοποιοί της Ελλάδας και η ιστορική μας πορεία σαν επιστήμονες είναι ταυτόχρονη με την ιστορική διαδρομή της Ε.Φ.Ε.

Τα ίδια ισχύουν και για την Π.Ε.Φ., η οποία ιδρύθηκε το 1929, και πορεύεται μαζί με τον Έλληνα φαρμακοποιό προσφέροντάς του, στηρίζοντας τα επαγγελματικά του δικαιώματα. Και η Π.Ε.Φ. είναι κομμάτι της επαγγελματικής μας ζωής. Το ίδιο και οι φαρμακευτικοί σύλλογοι της χώρας μας. ’ρα δεν πρέπει να ρωτάμε ή να αναρωτιόμαστε τι θα κάνει, τι υποστηρίζει, τι ρόλο θα παίξει η Ε.Φ.Ε. στα φαρμακευτικά δρώμενα. Όλα αυτά έχουν απαντηθεί στην ιστορική της διαδρομή, με τις αδυναμίες και τις επιτυχίες της.

Θα πρέπει να αναφέρω ότι ένα χρόνο μετά την εκλογή του νέου Δ.Σ., οι δραστηριότητές μας έχουν στραφεί κυρίως στην οργανωτική και διοικητική υποστήριξη της Ε.Φ.Ε. και δεν σας κρύβω ότι σήμερα που σας μιλώ το έχουμε πετύχει σε ποσοστό 100%.

Συνοπτικά θα αναφέρω:

• Τακτοποίηση φορολογικών εκκρεμοτήτων, που ποτέ δεν είχε γίνει στο παρελθόν, με τη βοήθεια λογιστή-φοροτεχνικού ο οποίος και έχει αναλάβει τη λογιστική και φορολογική υποστήριξη της Εταιρείας.

• Έκδοση Α.Φ.Μ. και τακτοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της Ε.Φ.Ε. με ένταξή τους στο Εθνικό Κτηματολόγιο.

• ’νοιγμα λογαριασμού σε τράπεζα στο όνομα της Ε.Φ.Ε. για την κατάθεση των εισφορών των μελών και τη διαχείριση των οικονομικών της Ε.Φ.Ε.

• Οργάνωση αρχείου μελών της Ε.Φ.Ε. σε ηλεκτρονική μορφή από μηδενική βάση, μια και τα παλαιά αρχεία ήταν σχεδόν αδύνατον να χρησιμοποιηθούν. Μέλη της Ε.Φ.Ε. θεωρούνται αυτά τα οποία έχουν εγγραφεί και έχουν καταβάλει τη συνδρομή τους μετά τις εκλογές του 2008 με αίτηση-έντυπο στο διαδίκτυο.

• Δημιουργία ιστοσελίδας http://www.efe.org.gr/, η οποία ήταν απαραίτητη για την επικοινωνία με τα μέλη. Η επισκεψιμότητα της ιστοσελίδας μας τους πρώτους 6 μήνες πλησιάζει τις 6.000 επισκέψεις και νομίζω ότι είναι πολύ ενθαρρυντικό στοιχείο για τη γενικότερη πορεία της Ε.Φ.Ε. Η ιστοσελίδα υποστηρίζεται από ειδικό επιστήμονα.

• Τακτοποίηση νομικών θεμάτων τα οποία εξασφαλίζουν τη νομική υπόσταση της Ε.Φ.Ε.

• Σημαντικές βελτιώσεις που αφορούσαν την επικοινωνία με τα μέλη μας και τη δημιουργία ηλεκτρονικού αρχείου μελών.

• Ενημέρωση με όλους τους τρόπους για την επανενεργοποίηση της Ε.Φ.Ε. σε ολόκληρο τον ελληνικό φαρμακευτικό κόσμο και θα ήθελα να ευχαριστήσω τους εκδότες, συναδέλφους και μη, που βοήθησαν στην ενημέρωση αυτή και συνεχίζουν να ενημερώνουν μέσα από τις εκδοτικές τους δραστηριότητες.

• Συμμετοχή σε επιστημονικές εκδηλώσεις μετά από πρόσκληση και οργάνωση επιστημονικών στρογγυλών τραπεζιών με πολύ αξιόλογους ομιλητές που μας τίμησαν με την παρουσία και τη συμμετοχή τους.

Νομίζω ότι ο απολογισμός του πρώτου έτους της θητείας του Δ.Σ. της Ε.Φ.Ε. είναι εξαιρετικά θετικός μια και υλοποιήσαμε το στόχο μας που ήταν η δημιουργία των βάσεων για την οργανωτική και διοικητική της λειτουργία.

Παρ’ όλο που δεν υπήρχε η δυνατότητα επιστημονικών εκδηλώσεων κυρίως λόγω σχεδόν μηδενικού οικονομικού υπολοίπου στο ταμείο της Ε.Φ.Ε., εντούτοις με την ουσιαστική συμπαράσταση συναδέλφων, οι οποίοι ειλικρινά κατανόησαν την προσπάθεια αυτή, μπορέσαμε και συμμετείχαμε στο Hellas Pharm 2009 με στρογγυλό τραπέζι και θέμα «Ποιότητα στο φαρμακείο. Η ευθύνη του φαρμακοποιού», και γι’ αυτό θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στους προέδρους των Φ.Σ. Αττικής, Κ. Λουράντο, και Φ.Σ. Πειραιά, Κ. Κούβαρη, για τη φιλοξενία τους στη διοργάνωση αυτή.

Επίσης οργανώσαμε στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Έρευνα και ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Ηθικοί και δεοντολογικοί κανόνες» στο πλαίσιο του 14ου Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συνέδριου της Π.Ε.Φ. και ευχαριστώ και προσωπικά τόσο τον πρόεδρο του Συνεδρίου καθηγητή Γ. Παπαϊωάννου που υποστήριξε τη συμμετοχή μας, όσο και τον πρόεδρο της Π.Ε.Φ. Δρ. Α. Αυγερινό, ο οποίος υποστήριξε και υποστηρίζει την προσπάθεια αυτή με όποιο τρόπο μπορεί και βέβαια συνέβαλε στη συμμετοχή μας στο συνέδριο αυτό.

Αυτές είναι οι εκδηλώσεις μας και νομίζω ότι, μέσα στη μεγάλη προσπάθεια για να σταθεί πάλι στα πόδια της η ιστορική αυτή επιστημονική εταιρεία, η οργάνωση των στρογγυλών αυτών τραπεζιών είναι σημαντική.

Όσον αφορά το μέλλον, στόχος είναι η διοργάνωση επιστημονικής ημερίδας ή διημερίδας με διεθνή συμμετοχή σε επιστημονικό θέμα που θα επιλεγεί μετά από συζητήσεις με όσους συναδέλφους ενδιαφέρονται και έχουν προτάσεις, οι οποίες ευχαρίστως θα συζητηθούν.

Καλούμε τους φαρμακοποιούς να γίνουν μέλη της επιστημονικής τους εταιρείας, να τη γνωρίσουν, να συμμετέχουν, να βοηθήσουν μέσα από τις δραστηριότητές της για να κάνουμε καθημερινή πράξη τον πραγματικό μας ρόλο. Ο ρόλος μας είναι ρόλος προσφοράς στην κοινωνία με όπλο την υψηλή επιστημονική κατάρτιση και την κοινωνική ευαισθησία.

Όλα τα παραπάνω αφορούν κυρίως τους νέους συναδέλφους που δεν γνωρίζουν την Ε.Φ.Ε. Με όπλο τους τη γνώση και σκοπό τους την προαγωγή της επιστήμης, μπορούν να αντιμετωπίσουν τον κόσμο της κυριαρχίας των μετριοτήτων και να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο στον τομέα της υγείας.

Όσον αφορά στις προϋποθέσεις εγγραφής μέλους αυτές είναι πτυχίο φαρμακευτικής σχολής της Ελλάδας ή του εξωτερικού, πτυχίο άλλης σχολής αλλά με διδακτορικό δίπλωμα στις φαρμακευτικές επιστήμες από ελληνικό πανεπιστήμιο ή πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Η διαδικασία εγγραφής και η οικονομική συμμετοχή αναφέρεται στην ιστοσελίδα της Ε.Φ.Ε.

Τέλος, η μελλοντική συμμετοχή της Ε.Φ.Ε. στα ευρωπαϊκά φαρμακευτικά δρώμενα είναι επιβεβλημένη και το κανάλι αυτό είναι η EUFEPS (European Federation For Pharmaceutical Sciences), μια οργάνωση που ιδρύθηκε το 1991 για να διευκολύνει τις επαφές μεταξύ των ερευνητών στην Ευρώπη.