Απόστολος Βάλλας

Η εφημερίδα που εκδίδει κάθε Τετάρτη αποτελεί εδώ και 13 χρόνια σημείο αναφοράς για την κοινωνία της Ελασσόνας. Πυροδοτεί συζητήσεις, προκαλεί συγκρούσεις αλλά και γεφυρώνει αντιπαραθέσεις, κάνοντας το τηλέφωνό του να παίρνει πραγματικά φωτιά μετά από κάθε κυκλοφορία της «Έκδοσης της Ελασσόνας». Οι βαθύτατοι κοινωνικοί προβληματισμοί του συναδέλφου και εκδότη Απόστολου Βάλλα, που από φοιτητή ακόμη τον έχουν οδηγήσει «στα βαθιά» των πολιτικών αναζητήσεων, είναι αυτοί που στηρίζουν και σήμερα την προσπάθειά του να εκδίδει με πολύ κόπο και χωρίς σημαντικό οικονομικό όφελος την εφημερίδα, συμμετέχοντας έτσι ενεργά στην προώθηση οποιουδήποτε σκοπού θεωρεί ότι προσφέρει το καλύτερο για τον τόπο του.


Κατάγεσαι από την Ελασσόνα και σήμερα έχεις το φαρμακείο σου και εκδίδεις την εφημερίδα σου στην Ελασσόνα. Το επιδίωξες να μείνεις στον τόπο σου;

Σπούδασα στην Ιταλία, στην Κατάνια. Όταν τέλειωσα κι επέστρεψα οι φίλοι μου είχαν φύγει και δεν ήξερα τι να κάνω. Τελικά από μια σειρά τυχαίους λόγους έμεινα εδώ. Εγώ δεν ήθελα καν να κάνω το επάγγελμα του φαρμακοποιού. Όσο ήμουνα στην Ιταλία ήθελα να ασχοληθώ με τη θαλάσσια βιολογία –ήταν η εποχή του Κουστώ τότε– αλλά όταν γύρισα στην Ελλάδα συνειδητοποίησα ότι δεν υπάρχουν τέτοιες προοπτικές εδώ. Έτσι δεν συνέχισα, αλλά το μετάνιωσα. Δεν ανήκω σ' αυτούς που δεν μετανιώνουν που δεν έκαναν αυτό που ήθελαν.

Γιατί το μετάνιωσες;

Μπήκα τότε –το '85 άνοιξα το φαρμακείο– σ' έναν κόσμο έξω από τις αναζητήσεις μου, τη φιλοσοφία μου, σκληρό, αντιεπιστημονικό, αντισυναδελφικό. Για μένα τότε αυτή η νοοτροπία ήταν βάρβαρη. Εγώ ήμουν ενεργό μέλος σε οργανώσεις, με πάθος να αλλάξουμε τον κόσμο. Μεγάλωσα πολιτικά στο ΚΚΕ. Στην Ιταλία εντάχτηκα στο ΚΚΕ, έγινα μέλος του συμβουλίου Ιταλίας του κόμματος, καθοδηγούσα κάποιες οργανώσεις στην Ιταλία. Αγώνες, όχι αστεία…
Όταν επέστρεψα στην Ελλάδα, συγκρούστηκα στην πορεία με τις κομματικές νοοτροπίες και αυτή τη στιγμή είμαι ανένταχτος, δεν ανήκω σε κανέναν πολιτικό χώρο. Πλέον δηλώνω ότι το κόμμα μου είναι η Ελλάδα και ψηφίζω ορθοδοξία. Και σε όποιον αρέσει.

Πώς πέρασες από την αριστερά στη θρησκεία;

Είδα τη στάση των κομμάτων, τη στάση των ανθρώπων, είδα ανθρώπους να θέλουν να εκμεταλλευτούν την κομματική τους ταυτότητα επαγγελματικά, πράγμα που δεν ήταν ταιριαστό στην ιδιοσυγκρασία μου, και μέσα από μια σειρά γεγονότων γνώρισα το Χριστό, την Εκκλησία. ’ρχισα να επισκέπτομαι το ’γιον Όρος, γνώρισα και το γέροντα Παΐσιο, έψαξα μετά την ορθόδοξη γραμματεία και ανακάλυψα αυτό που έψαχνα. Είναι αυτό που γράφω πάνω δεξιά στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας, της «Έκδοσης», ότι «Αν δεν μάθουμε ν' αγαπάμε, δεν θα αλλάξουμε τον κόσμο», πράγμα που μπορεί κανείς να το βιώσει μέσα από την ορθοδοξία. Αυτό το έχω στη δεξιά πλευρά και στη αριστερή έχω την Ολυμπιώτισσα, το μοναστήρι του 13ου αιώνα. Εκεί ψάλλω κάθε Κυριακή και στις μεγάλες γιορτές εδώ και 25 χρόνια —έχω πάρει και κάποια μαθήματα βυζαντινής μουσικής. Πολλοί μου ζήτησαν να βάλουμε διαφήμιση είτε από τη μία μεριά είτε από την άλλη. Αλλά για μένα αυτά τα δύο δεν έχουν τιμή, είναι η ταυτότητα της εφημερίδας.

Ας περάσουμε λοιπόν στην εφημερίδα. Πώς δημιουργήθηκε;

Όταν γύρισα από το στρατό το '85, έκανα εκπομπές σε τοπικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς, με όλα τα θέματα, παγκόσμια ειδησεογραφία, πανελλαδική, τοπική. Έγραφα εν τω μεταξύ και σε κάποιες τοπικές εφημερίδες, πριν εκδώσω τη δική μου.
Το 1999 πια εξέδωσα αυτή την εφημερίδα με άλλους δύο φίλους. Στην πορεία οι φίλοι μου κουράστηκαν και το παράτησαν και την κράτησα μόνος μου την εφημερίδα. Θα μου πεις, έχεις τη δυνατότητα να πληρώνεις και να συντηρείς την έκδοση αυτή; Όχι, αλλά στην πορεία κατόρθωσα να έχω κάποια έσοδα από τον κόσμο.

Από τις συνδρομές;

Μόνο! Δεν έχω πάρει ούτε ένα ευρώ από τις εκάστοτε κυβερνήσεις, ούτε το επιζήτησα. Θεωρούσα ότι αυτό μου εξασφαλίζει ελευθερία. Πιστεύω ότι το μέγιστο αγαθό του ανθρώπου είναι η ελευθερία, πάνω και από τη ζωή. Τη ζωή μπορεί κάποιος να σου την στερήσει, να σου την πάρει, την ελευθερία σου, τη σκέψη σου, τις ιδέες σου, τα «πιστεύω» σου, κανείς, αν δεν τα απεμπολήσεις ο ίδιος. Κι αυτό το δικαίωμα της ελευθερίας το έδωσα και σε όσους θέλουν να γράψουν στην «Έκδοση». Ενυπόγραφα γράφουν ό,τι θέλουν. Δεν έχω αρνηθεί σε κανένα να δημοσιεύσει οτιδήποτε, εκτός από δύο κείμενα τα οποία ήταν συκοφαντικά. Όλα τα άλλα έχουν δημοσιευτεί, μέχρι και κριτικές στο πρόσωπό μου, διατηρώντας πάντα το δικαίωμα να υπερασπίζομαι τον εαυτό μου.

Και με τι θέματα καταπιάνεται η εφημερίδα;

Κυρίως με τοπική ειδησεογραφία. Έχει θέματα τοπικά, αγροτικά, εκκλησιαστικά, σχολικά κλπ. Προβάλλουμε ακόμη κάποια ζητήματα ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, π.χ. μπορεί να έχουμε κάποιο θέμα για την καταστροφή της Σμύρνης.

Έχεις κάποιους συνεργάτες που σε βοηθάνε;

Τα κάνω όλα μόνος μου. Μου έρχονται βέβαια και κάποια κείμενα, αλλά όλα τα υπόλοιπα τα κάνω εγώ. Η εφημερίδα κυκλοφορεί κάθε Τετάρτη, οπότε για να είναι έτοιμη στην ώρα της, γράφω τα κείμενα την Τρίτη, πηγαίνω στο τυπογραφείο στα Τρίκαλα κατά τις 3:00 το μεσημέρι και δίνω τα χειρόγραφα. Δεν ξέρω ούτε ποιο θα είναι το πρώτο μου θέμα, όλα τα αποφασίζω εκεί. Τα δακτυλογραφούν, κάνω τις διορθώσεις, στήνουμε τις σελίδες, κανονίζω τις φωτογραφίες, λέω βάλε αυτό εδώ, αυτό εκεί, και φτιάχνουμε την εφημερίδα. Τελειώνουμε κατά τις 2:00-3:00 το πρωί. Μετά βάζουμε τα ετικετάκια για να φύγει για το ταχυδρομείο. Και Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή, ανάλογα με τα θέματα, γίνεται ένας πανικός. Ξοδεύω καθημερινά δυο μπαταρίες στο κινητό τηλέφωνο.

Διανέμεται ταχυδρομικά η εφημερίδα;

Από τα 1.600 φύλλα που εκδίδω, διακινούνται μέσω περιπτέρου 100 μέχρι 300, ανάλογα με τη θεματογραφία, και τα υπόλοιπα μέσω ταχυδρομείου, συνδρομητικά. Τα στέλνω εγώ.

Ακούγονται πολύ κουραστικά όλα αυτά.

Είμαι συνέχεια σε ένταση. Ο χρόνος χαλάρωσης ο δικός μου είναι το βράδυ όταν θα βγω να πιω ένα ποτό και την Κυριακή που πάω στην εκκλησία. Το υπόλοιπο 24ωρο είμαι στην τσίτα.

Πρέπει να αξίζει όμως, με την έννοια ότι θα εισπράττεις κάποια αναγνώριση από τους συμπολίτες σου γι' αυτά που κάνεις.

Τολμώ να πω ότι πλέον αποτελώ είδηση, εκεί που θα πάω και θα πω κάτι. Πιστεύω ότι μου αναγνωρίζουν το ότι αταλάντευτα όλα αυτά τα χρόνια συγκρούστηκα μ' όλες τις εξουσίες. Το βλέπω και από την αποδοχή της εφημερίδας. Έρχονται και μου λένε άνθρωποι με τους οποίους δεν έχω ιδιαίτερες σχέσεις, «συνέχισε, είμαστε δίπλα σου αν τολμήσουν να σε πειράξουν».
Δεν διστάζω να πω τα πράγματα με το όνομά τους. Αυτό δημιούργησε την αίσθηση στον κόσμο ότι μπορεί στην «Έκδοση» να βρει ένα λιμανάκι, να ακουστεί η φωνή του, να πει την άποψή του ελεύθερα. Εγώ θα τη δημοσιεύσω ανεξάρτητα από το όποιο κόστος.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι σε όλο το νομό είναι η πρώτη σε αναγνωσιμότητα. 21.000 αναγνώστες στο νομό Λάρισας, ουσιαστικά στην Ελασσόνα, σημαίνει ότι όλη η Ελασσόνα τη διαβάζει, γιατί είμαστε γύρω στους 37.500 κατοίκους. Και αυτό είναι μια ηθική ικανοποίηση.

Αυτή η στάση δεν συνεπάγεται συγκρούσεις;

Η δική μου η πορεία είναι μια συνεχής σύγκρουση. Από τη στιγμή που έχεις ένα έντυπο, συγκρούεσαι. Όχι ότι το επιζητείς, έρχεται από μόνο του. Κάποιους θίγεις, σε κάποιους δεν αρέσουν αυτά που γράφεις. Αλλά εγώ πιστεύω ότι αυτό είναι δημιουργικό. Αγωνίζεσαι γι' αυτό που πιστεύεις ότι πρέπει να κάνεις σαν άνθρωπος, για την αλήθεια όπως την αντιλαμβάνεσαι, και το λες δημόσια χωρίς να μπαίνεις στη διαδικασία να κάνεις συμβιβασμούς.
Πολλοί αυτή την εφημερίδα τη χαρακτηρίζουν σκληρή. Αλλά εγώ υποστηρίζω ότι γράφω την αλήθεια, όπως τουλάχιστον την αντιλαμβάνομαι. Κάθε χρόνο στα γενέθλια της εφημερίδας, δεκατρία χρόνια τώρα, δημοσιεύω την ίδια επιστολή, στην οποία απλώς αλλάζω τις χρονολογίες. Και λέω ότι, όσο θα συνεχίζουμε αυτή την πορεία, η επιστολή που απευθύνω στους αναγνώστες δεν θα αλλάξει.

Τι λες σ' αυτή την επιστολή;

Ουσιαστικά λέω ποιες είναι οι αρχές μας. Μιλώ για την αγάπη. Κινητήριος μοχλός και δύναμη αυτής της εφημερίδας είναι η έννοια της αγάπης. Αγάπη σημαίνει να μπαίνω στο πρόβλημα του συμπολίτη μου, να το κάνω δικό μου, να το παίρνω στην πλάτη μου. Αν το κάνω αυτό για όλους τους συμπολίτες μου, οι πλάτες μου γέρνουν. Αλλά μέσα απ' αυτή τη διαδικασία, μέσα απ' αυτή την κένωση του ίδιου σου του εαυτού, του εγωισμού σου αν θες, της αλαζονείας που μπορεί να κουβαλάει ο καθένας, της δύναμης που μπορεί να νιώθει κάποιος που έχει μια εφημερίδα, μπαίνεις στην ψυχή των άλλων ανθρώπων.
Αυτή είναι η δική μου φιλοσοφία. Και η μόνη αρχή που διέπει την εφημερίδα είναι αυτή. Ό,τι γίνεται, γίνεται από αγάπη. Μπορεί να γράφω πολύ σκληρά πράγματα, αλλά εγώ την ώρα που το κάνω αυτό πονώ. Όμως νιώθω ότι πρέπει να το γράψω, να το δώσω προς τα έξω. Αυτός είναι ο δικός μου αγώνας, δεν υπάρχει κάτι άλλο, καμιά σκοπιμότητα. Δεν προσδοκώ τίποτα, δεν έχω κάνει χρήση της εφημερίδας για τίποτα…

Μπορεί σε αυτή την πορεία να μην έχεις κάνει συμβιβασμούς;

Μπορεί να το έκανα για κάποιους κοινωνικούς σκοπούς. Πολλές φορές μπορεί να έχω αδικήσει π.χ, κάποιους βουλέυτές, το κάνω όμως συνειδητά, τους αδικώ προσπαθώντας να τους πιέσω να κάνουν κάτι για την Ελασσόνα, την οποία την έχουν παραπεταμένη, όπως συμβαίνει και με όλη την ύπαιθρο. Κατά συνέπεια κάποια φορά ίσως να είμαι υπερβολικός, σκληρός, «άδικος», με μοναδική σκοπιμότητα όμως να βοηθήσω τον τόπο. Αλλά για προσωπικό θέμα, ποτέ.
Για μένα οι δρόμοι είναι δύο μέσα από τη δημοσιογραφία: Ή θα ακολουθήσεις το δρόμο της συναλλαγής και της συνδιαλλαγής, με ό,τι αυτό σημαίνει, ή το δρόμο της εντιμότητας. Δεν υπάρχει τρίτος δρόμος. Γιατί η κρισάρα του κόσμου δεν πέφτει ποτέ έξω. Το «ωσαννά» με το «σταύρωσον» εφάπτονται. Οπότε προχωράς σε ένα τεντωμένο σχοινί και κρίνεσαι κάθε εβδομάδα.

Πιστεύεις ότι πια ο κόσμος σου αναγνωρίζει την ιδιότητα του φαρμακοποιού ή έχει επικρατήσει κατά κάποιο τρόπο αυτή του εκδότη;

Βεβαίως την αναγνωρίζουν. Εκείνο που μου αναγνωρίζουν πάρα πολύ είναι ότι είμαι ενάντια στην πολυφαρμακία. Τολμώ όμως να πω ότι η ιδιότητα του δημοσιογράφου υπερισχύει πλέον. Βέβαια ο κόσμος ξέρει ότι γενικά κάνω και πολλά άλλα πράγματα.

Δηλαδή;

Εκτός από τις online ενημερωτικές εκπομπές που κάνω για τα τοπικά ζητήματα στην ιστοσελίδα www.ekdosi.gr, όπου ανεβάζω και όλα τα τεύχη της εφημερίδας, έχω πρωταγωνιστήσει σε μια ταινία, το «Κρυφτό στην Ελασσόνα», μια ταινία του σκηνοθέτη Γιάννη Προκόβα, ένα ντοκιμαντέρ για τα παιδικά μας παιχνίδια.
Πέρα από αυτό, ασχολούμαι με την ορειβασία. Ήμουν και πρόεδρος στο Χιονοδρομικό Ορειβατικό Σύλλογο για 3-4 χρόνια. Είχαμε κάνει εδώ το 2007 την 8η Πανελλήνια Συνάντηση Ορειβατών-Οικολόγων. Επίσης κάνουμε έναν αγώνα τελευταία για την προώθηση των ντόπιων σπόρων, που αρχίζει να αποκτά κινηματική μορφή πλέον.

Τι κίνηση είναι αυτή;

Στην ουσία ανταλλάσσουμε σπόρια από παλιές ποικιλίες, χωρίς να μεσολαβεί χρήμα: θα σου δώσω εγώ κάποια σπόρια, του χρόνου θα κρατήσεις να μας φέρεις ξανά στην τράπεζα σπόρων και να δώσεις και σε πέντε φίλους. Η αρχή μας είναι «από καρδιά σε καρδιά και από χέρι σε χέρι».
Εμείς το θεωρούμε αυτό μια παγκόσμια επανάσταση. Αν ασχοληθείτε θα δείτε ότι πέντε εταιρείες σ' όλο τον κόσμο, με κυρίαρχη τη Monsanto, ελέγχουν το 95% της παραγωγής των σπόρων σε παγκόσμιο επίπεδο, με κύκλο εργασιών δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτός ο κολοσσός όμως μπορεί να πέσει σε μία βραδιά αν οι άνθρωποι επιστρέψουν στην αρχέγονη σχέση με τη φύση, αν επιστρέψουν στα ντόπια σπόρια, στις ντόπιες ποικιλίες.

Θεωρείς τον εαυτό σου ρομαντικό σε όλα αυτά που κάνεις;

Δεν ξέρω, δεν μπορώ να πω ότι αποδέχομαι τους όρους «ρομαντικός» και «ευαίσθητος». Εγώ θεωρώ ότι κανείς πρέπει να είναι αληθινός, δηλαδή να ψάχνει την αλήθεια. Και η αλήθεια δεν είναι ούτε σκληρή, ούτε μαλακή, ούτε ρομαντική, είναι αυτή που είναι.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν είμαστε άνθρωποι με συναισθήματα. Είναι ένας ρομαντισμός να πιστεύεις ότι μπορείς να κάνεις κάτι για να αλλάξει ο κόσμος. Με την έννοια αυτή, ναι, είμαι ρομαντικός.