Φαρμακευτικός Κόσμος, Συμπληρώματα Διατροφής

36 Το γεγονός ότι η χρήση των συμπληρωμάτων διατροφής δεν περιορίζεται σε ένα συγκεκριμένο μέρος της κοινωνίας αποδεικνύει και την τάση του σύγχρονου ανθρώπου να αναζητά έναν εναλλακτικό τρόπο θεραπευτικής προσέγγισης, κατά τον οποίο μέσω προσωπικών επιλογών θα εξασφαλίζει τη διατήρηση ενός υγιεινότερου τρόπου ζωής. Μελέτη σε πληθυσμό που καταναλώνει συμπληρώματα διατροφής έδειξε ότι το 47% των ατόμων χρησιμοποιεί τα σκευάσματα αυτά περισσότερο ως μέρος μιας ικανοποιητικής προσέγγισης γύρω από την υγεία του παρά ως μια μορφή θεραπείας συγκεκριμένων παθήσεων [Oldendick et al]. Φαίνεται τελικά ότι ο λόγος για τον οποίο ένας αρκετά μεγάλος αριθμός ατόμων καταναλώνουν συμπληρώματα διατροφής δεν είναι απαραίτητα μια γενικότερη δυσαρέσκεια απέναντι στην κλασική θεραπευτική, αλλά ότι αυτού του είδους οι εναλλακτικές θεραπείες εναρμονίζονται περισσότερο με τις αξίες και τα «πιστεύω» περί ζωής και υγείας. Κατά πόσο όμως μπορεί να θεωρηθεί αυτή η προσέγγιση υπεύθυνη και σωστή, όταν μάλιστα η πολυφαρμακία ενοχοποιείται ως μία από τις βασικότερες αιτίες θανάτων παγκοσμίως; Καθώς το ενδιαφέρον του καταναλωτικού κοινού για τα συμπληρώματα διατροφής και τις συμπληρωματικές θεραπείες διαρκώς αυξάνεται, καθώς η αγορά των συμπληρωμάτων διατροφής διαρκώς εμπλουτίζεται, καθώς τα κανάλια διανομής διευρύνονται, ο ρόλος των επαγγελματιών υγείας όσον αφορά τη σωστή πληροφόρηση και συμβουλή οφείλει εκ των πραγμάτων να είναι πρωταγωνιστικός. Εφόσον γίνεται αναφορά σε δραστικές ουσίες, οι οποίες –σύμφωνα με τους παρασκευαστές τους αλλά και τη διεθνή βιβλιογραφία– συμβάλλουν στη διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, και από τη στιγμή που η έγκρισή τους στην αγορά δεν αποτελεί αρμοδιότητα του Ε.Ο.Φ., την τελική γνωμοδότηση πριν από την απόφαση για κατανάλωση από τους ενδιαφερομένους αναλαμβάνουν δικαιωματικά και αποκλειστικά οι επαγγελματίες υγείας. Δυστυχώς όμως, σύμφωνα με στατιστικές μελέτες, μεγάλη πλειοψηφία υγιών καταναλωτών που χρησιμοποιούν συμπληρώματα διατροφής εμφανίζονται απρόθυμοι ή αμελούν να αναφέρουν στους επαγγελματίες υγείας όχι μόνο τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες που συνδέονται με τη χρήση τους αλλά ακόμα και την ίδια την αγωγή με συμπληρώματα διατροφής που ακολουθούν [Barnes J et al]. Περισσότερο ευαισθητοποιημένοι φαίνεται να είναι οι ασθενείς με χρόνια νοσήματα. Σύμφωνα με έρευνα σε ασθενείς που υποβάλλονται σε αγωγή με βαρφαρίνη παράλληλα με κάποιο άλλο συμπλήρωμα διατροφής, το 80% περίπου αυτών εξέφρασαν την επιθυμία να αντλήσουν πληροφορίες από τους επαγγελματίες υγείας σχετικά με τυχόν αλληλεπιδράσεις μεταξύ της φαρμακευτικής αγωγής και του συμπληρώματος διατροφής που έλαβαν [Goh BQ et al]. Οι πηγές πληροφόρησής τους (σύμφωνα με το Herbal/Health Supplements by Polyclinic Patients on Warfarin 2011. Proceedings of Singapore HealthCare, Vol. 20 No. 2 ) είναι κυρίως οι γιατροί με ποσοστό 59,7%, οι φαρμακοποιοί με 22,4%, νοσηλευτικό προσωπικό με 6,0%, φιλικό περιβάλλον, η οικογένεια και περιοδικά ή άλλα έντυπα από 3,0% το καθένα, ενώ ακολουθεί το internet και τα επιστημονικά ιατρικά περιοδικά/βιβλία με το ίδιο ποσοστό, 1,5%. Ένας ακόμη λόγος που καθιστά τη συμβουλή των επαγγελματιών υγείας απαραίτητη πριν από την κατανάλωση συμπληρωμάτων διατροφής είναι ότι οι κλινικές μελέτες σε πολλές από τις ουσίες που εμπεριέχονται σε αυτά είναι περιορισμένες. Αν συνυπολογίσει κανείς και την υπάρχουσα νομοθετική «χαλαρότητα» που διέπει τις διαδικασίες προέγκρισής τους στην αγορά σε σχέση με τα κλασικά φάρμακα, γίνεται αντιληπτό ότι ο συμβουλευτικός ρόλος των επαγγελματιών υγείας θα πρέπει να επεκτείνεται τεκμηριωμένα και στο κομμάτι της διερεύνησης όσον αφορά την προέλευση και βιομηχανική παρασκευή κάθε διατροφικού συμπληρώματος. Συνεπώς, εκτός από τη σύσταση, η δοσολογία αλλά και η αξιοπιστία των συμπληρωμάτων διατροφής θα πρέπει αξιολογείται από τους ίδιους τους υγειονομικούς. Κεφάλαιο Στ Επαγγελματίες υγείας και συμπληρώματα διατροφής