Φαρμακευτικός Κόσμος, Συμπληρώματα Διατροφής

25 Αλληλεπιδράσεις πολυβιταμινούχων συμπληρωμάτων με φάρμακα (συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα) εμφανίζονται σε πολλές περιπτώσεις, πράγμα το οποίο επιβάλλει και τη στενή σχέση μεταξύ ασθενών και επαγγελματιών υγείας όσον αφορά τη σωστή χρήση συμπληρωμάτων διατροφής. Πολυάριθμες μελέτες αποδεικνύουν ότι πολλά φάρμακα οδηγούν στην εξάντληση αρκετών θρεπτικών συστατικών, όπως είναι τα μέταλλα και οι βιταμίνες. Κάτι τέτοιο όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η πρόσληψη συμπληρωμάτων βιταμινών και ιχνοστοιχείων καθίσταται επιτακτική σε άτομα που βρίσκονται υπό φαρμακευτική αγωγή. Υπάρχει η πιθανότητα οι ίδιες οι βιταμίνες να μεταβάλλουν την απορρόφηση, την απέκκριση αλλά και τη φαρμακολογική δράση του φαρμάκου. Παρ’ όλο που τις περισσότερες φορές η δράση των βιταμινών αναφέρεται ως ωφέλιμη, βελτιώνοντας παράλληλα το θεραπευτικό αποτέλεσμα της φαρμακευτικής αγωγής και την κλινική εικόνα της ασθένειας, ωστόσο η ανταγωνιστική ή συναγωνιστική δράση τους ως προς συγκεκριμένα φάρμακα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη φαρμακολογική ανταπόκριση καθώς και την εμφάνιση παρενεργειών (Πίνακας 4, σελ. 26). Ακολουθούν παραδείγματα αλληλεπιδράσεων βιταμινών και ιχνοστοιχείων με φάρμακα: Βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που μεταβάλλουν τη δραστικότητα φαρμάκων  Παρατηρείται μειωμένη αποτελεσματικότητα της δράσης των αντιεπιληπτικών φαρμάκων, όταν ο ασθενής λαμβάνει μεγάλες ποσότητες φυλλικού οξέος, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης σπασμών. Για το λόγο αυτό συμπληρώματα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες φυλλικού οξέος θα πρέπει να χορηγούνται με προσοχή σε επιληπτικούς [Buterworth & Tamura].  Τόσο η αυξημένη κατανάλωση ασβεστίου από τις τροφές όσο και η επιπλέον πρόσληψη ασβεστίου από συμπληρώματα οδηγεί σε δέσμευση των αντιβιοτικών (τετρακυκλινών και φθοριοκινολονών), με αποτέλεσμα να μην απορροφάται ικανοποιητικό ποσοστό του φαρμάκου και συνεπώς να μην επιτυγχάνεται το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Επίσης, υψηλές δόσεις βιταμίνης Α σε συνδυασμό με τετρακυκλίνες αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ενδοκρανιακής πίεσης. Άλλη μελέτη έδειξε ότι τα συμπληρώματα ασβεστίου μειώνουν τη βιοδιαθεσιμότητα της σιπροφλοξασίνης κατά 40% [Frost RW et al].  Η κατανάλωση συμπληρωμάτων που περιέχουν βιταμίνη Β6 θα πρέπει να αποφεύγεται από παρκινσονικούς ασθενείς που ακολουθούν μονοθεραπεία με λεβοντόπα, καθώς ακόμα και μικρές ποσότητες Β6 πάνω από το επιτρεπτό όριο είναι ικανές να αναχαιτίσουν τη δράση του φαρμάκου [Leon AS et al]. Μία ακόμη μελέτη έδειξε ότι η αυξημένη πρόσληψη συμπληρωμάτων διατροφής που περιέχουν βιταμίνη Β6 οδηγεί σε μείωση των επιπέδων του φαρμάκου φενυτοΐνη κατά 50% [Hansson O et al].  Συγχορήγηση υψηλών δόσεων βιταμίνης Ε (>800 IU) και αντιπηκτικών φαρμάκων (π.χ. βαρφαρίνης ) θα πρέπει επίσης να αποφεύγονται λόγω αυξημένου κινδύνου εμφάνισης αιμορραγιών [Corrigan JJ et al, Schrogie J]. Επίσης, η κατανάλωση βιταμίνης Ε –που αποδεδειγμένα ασκεί ισχυρή αντιοξειδωτική δράση– δεν ενθαρρύνεται σε ασθενείς με καρκίνο που έχουν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία [Conklin KA]. Σύμφωνα με μελέτη, αποδείχθηκε ότι η χορήγηση βιταμίνης Ε μετά από χημειοθεραπεία με το αντικαρκινικό φάρμακο σισπλατίνη είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του αποπτωτικού ρυθμού των καρκινικών κυττάρων [Salganik R].  Κατανάλωση συμπληρωμάτων που περιέχουν βιταμίνη Κ σε ασθενείς που ακολουθούν αντιπηκτική αγωγή (π.χ. βαρφαρίνη) θα πρέπει επίσης να αποφεύγεται, διότι αυξάνεται ο κίνδυνος θρομβοεμβολικών επεισοδίων (έμφραγμα του μυοκαρδίου, εγκεφαλικό, πνευμονική εμβολή κ.ά.) [Greenblat DJ et al]. Κεφάλαιο Δ Πολυβιταμινούχα συμπληρώματα διατροφής ΙV. Φάρμακα και βιταμίνες – Αλληλεπιδράσεις