Φαρμακευτικός Κόσμος, Συμπληρώματα Διατροφής

23 Οφείλουμε να επισημάνουμε όμως ότι το πλάτος του αποδεκτού εύρους πρόσληψης διαφέρει από βιταμίνη σε βιταμίνη. Αν π.χ. η βιταμίνη C εμφανίζει τοξικότητα σε 10πλάσιες ποσότητες της συνιστώμενης δόσης, αντίστοιχα επίπεδα τοξικότητας εμφανίζονται στη διπλάσια ποσότητα βιταμίνης Α πέραν της ημερήσιας συνιστώμενης δοσολογίας. Στην αντίθετη περίπτωση, η χαμηλότερη τιμή του ασφαλούς ομοιοστατικού εύρους επισημαίνει το οριακό σημείο που προλαμβάνει την εμφάνιση ανεπάρκειας βιταμινών και σε καμία περίπτωση δεν αντικατοπτρίζει την ελάχιστη ωφέλιμη δόση των βιταμινών που υποτίθεται ότι προφυλάσσει από τον κίνδυνο εμφάνισης π.χ. χρόνιων παθήσεων και που λανθασμένα συγχέεται πολλές φορές με τον όρο «ιδανική διατροφή». Ο όρος «ιδανική διατροφή» συνιστά μια εξιδανικευμένα εξατομικευμένη έννοια. Το γεγονός ότι το ασφαλές ομοιοστατικό εύρος δεν αφορά όλους τους πληθυσμούς που λαμβάνουν συμπληρώματα διατροφής πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Παράγοντες όπως η ηλικία, το βάρος, η νεφρική λειτουργία, το επίπεδο φυσικής κατάστασης, η ύπαρξη άλλης νόσου κ.ά. αυξάνουν ή μειώνουν την πιθανότητα εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών. Κοινώς, μια δοσολογία βιταμινών μπορεί να έχει ωφέλιμη δράση σε υποομάδες ενός πληθυσμού, ενώ σε άλλες μπορεί να είναι επιβλαβής. Συνεπώς, το σημείο που το ασφαλές ομοιοστατικό εύρος τείνει να προσεγγίζει το ανώτατο ανεκτό όριο, αποτελεί παράλληλα και δείκτη πιθανής εμφάνισης τοξικότητας για ευαίσθητους πληθυσμούς, παρά την είσοδο σε ένα πεδίο πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών. Από το σημείο εκείνο και έπειτα όμως αυξάνεται τόσο το μέγεθος της επιβλαβούς δράσης όσο και η συχνότητα εμφάνισης παρενεργειών (πίνακας 3). Γράφημα: Διπλή καμπύλη δοσοεξαρτώμενης σχέσης μεταξύ ανεπάρκειας και υπερδοσολογίας μετά από πρόσληψη πολυβιταμινούχων συμπληρωμάτων διατροφής Source: Ιnstitute of Medicine (IOM) (2000). Dietary reference intakes: Applications in dietary assesment. Washington, DC, National Academy Press 1.0 1.0 0.5 0.5 0 0 Risk of Inadequacy CAR Observed Level of Intake Risk of Adverse Effects RDA UL Vitamin C 60mg 1000mg (διάρροια) Φυλλικό οξύ 200μg 1500μg (συγκάλυψη και αδυναμία προσέγγισης μιας πιθανής έλλειψης σε Β12) Β6 2mg 10mg (νευρολογικές διαταραχές) Vitamin Α 800μg 1500μg (μυϊκή αδυναμία) Ψευδάργυρος 15mg 42mg (αναστολή απορρόφησης ασβεστίου) Iώδιο 150μg 930μg (αποδιοργάνωση λειτουργίας θυρεοειδούς αδένα Πίνακας 3: Πιθανή εμφάνιση ανεπιθύμητων ενεργειών σε υψηλές δόσεις Νutrient ΕU RDA a UK SAFE UL b a EU RDA, European Union labeling Recommended Daily Amount (RDA); SUL, UK labeling Safe Upper Level. b Expert Group on Vitamins and Minerals. Safe upper levels for vitamins and minerals, Food Standards Agency, London, 2003.