Φαρμακευτικός Κόσμος, Συμπληρώματα Διατροφής

22 Η αλματώδης τεχνολογική και οικονομική ανάπτυξη της παγκόσμιας βιομηχανίας των συμπληρωμάτων διατροφής είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ των εταιρειών. Με σκοπό λοιπόν την προώθηση των σκευασμάτων τους προσανατολίστηκαν σε ποσοτικές αυξομειώσεις του δοσολογικού σχήματος των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων, προωθώντας και επενδύοντας σε διαφημιστικές καμπάνιες την ποιοτική διαφοροποίηση μεταξύ των συμπληρωμάτων, όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της χορήγησής τους για συγκεκριμένους σκοπούς. Τόσο η διαφορετική ποσοτική όσο και η τροποποιημένη ποιοτική σύσταση που έφεραν οι εναλλαγές συνδυασμών μεταξύ θρεπτικών συστατικών στα διάφορα συμπληρώματα διατροφής, δημιούργησαν προβληματισμούς στο καταναλωτικό κοινό σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα αλλά και εύλογα ερωτήματα σχετικά με το ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες των πληθυσμών, στους οποίους απευθύνονται τα διάφορα συμπληρώματα (π.χ. των αθλητών, των ηλικιωμένων, των καπνιστών, των υγιών, των ασθενών, των ανδρών, των γυναικών κ.λπ .). Για το λόγο αυτό λοιπόν δημιουργήθηκε μια βάση δεδομένων για τη βιομηχανία (Dietary Supplement Label Database – DSLD), που υποχρεώνει τους κατασκευαστές να αναγράφουν τις δοσολογίες στις ετικέτες των προϊόντων, σύμφωνα με τις συστάσεις του FDΑ και του Εθνικού Ιδρύματος Υγείας (NIH) για το καθένα από αυτά. Οι διατροφικές συστάσεις πρόσληψης (DRIs) συνιστούν τιμές αναφοράς που αντιστοιχούν σε ποσότητες απαραίτητων θρεπτικών συστατικών, τα οποία προορίζονται για το σχεδιασμό μιας προσεγγιστικά ισορροπημένης διατροφής του υγιούς πληθυσμού και περιγράφονται ως εξής: Συνιστώμενο διατροφικό επιτρεπόμενο όριο (Recommended Dietary Allowance – RDA): Ο μέσος όρος της ημερήσιας πρόσληψης θρεπτικών συστατικών, ο οποίος κρίνεται ικανός να προσεγγίσει τις διατροφικές απαιτήσεις ενός συνόλου (97% περίπου) υγιών ατόμων που βρίσκονται σε συγκεκριμένο στάδιο ζωής και ανήκουν σε συγκεκριμένο φύλλο [ΙΟΜ 2000,WDC, National Academy Press]. Επαρκής πρόσληψη (Adequate Intake – ΑΙ): Ο συνιστώμενος μέσος όρος ημερήσιας πρόσληψης θρεπτικών συστατικών που προσδιορίζεται από συγκεκριμένες προσεγγίσεις παρατήρησης ή πειραμάτων, οι οποίες εκτιμώνται με βάση τις διατροφικές απαιτήσεις ενός συνόλου (ή συνόλων) προφανώς υγιών ατόμων. Με τον όρο AI ορίζονται οι επαρκείς ποσότητες των θρεπτικών συστατικών, όταν το RDA δεν μπορεί να προσδιοριστεί [ΙΟΜ 2000,WDC, National Academy Press]. Ανώτατο ανεκτό όριο πρόσληψης (Tolerable Upper Intake Level – UL): Το υψηλότερο όριο ημερήσιας πρόσληψης θρεπτικών συστατικών, για το οποίο πιθανώς δεν θα εμφανιστούν ανεπιθύμητες ενέργειες σχεδόν σε όλα τα άτομα του γενικού πληθυσμού. Όσο η πρόσληψη αυξάνεται πάνω από το UL, ο κίνδυνος ανεπιθύμητων ενεργειών ενδεχομένως αυξάνεται [ΙΟΜ 2000,WDC, National Academy Press]. Εκτιμούμενος μέσος όρος διατροφικής απαίτησης (Estimated Average Requirement - EAR): Ο μέσος όρος ημερήσιας πρόσληψης θρεπτικών συστατικών που απαιτείται για να προσεγγίσει τις απαιτήσεις του μισού πληθυσμού υγιών ατόμων συγκεκριμένου τρόπου ζωής και φύλου. Η τιμή του χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του RDA και συνδέεται περισσότερο με τα ενεργειακά παρά με τα διατροφικά επίπεδα [ΙΟΜ 2000,WDC, National Academy Press]. Οι προαναφερθείσες τιμές αναφοράς συνοψίζονται στο ακόλουθο γράφημα. Σύμφωνα με αυτήν την απεικόνιση, γίνεται αντιληπτό ότι η φαρμακολογική δράση των συστατικών που περιέχουν τα πολυβιταμινούχα συμπληρώματα διατροφής είναι δοσοεξαρτώμενη. Παρατηρείται πως όσο μειώνονται τα επίπεδα πρόσληψης, αυξάνεται το ενδεχόμενο εμφάνισης καταστάσεων που συνδέονται με ανεπάρκεια βιταμινών, ενώ στην περίπτωση αυξημένων δόσεων ελλοχεύει ο κίνδυνος ανεπιθύμητων ενεργειών. Η βάση της καμπύλης σχήματος U απεικονίζει το ασφαλές ομοιοστατικό εύρος πρόσληψης ή αποδεκτό εύρος πρόσληψης, το οποίο ταυτίζεται με ένα ασφαλές δοσολογικό σχήμα [Expert Group on Vitamins and Minerals]. Κεφάλαιο Δ Πολυβιταμινούχα συμπληρώματα διατροφής ΙΙ. Διατροφικές συστάσεις (DRIs) και αξιολόγηση