Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #205

της Παβίας εξειδικεύεται στη διάγνωση και θεραπεία ήσσονος ση- μασίας παθήσεων (minor ailiments) εκτός από την κλινική φαρμα- κευτική πρακτική. Στην Ουγγαρία , το Πανεπιστήμιο του Debrecen παρέχει Κλινική Φαρμακευτική και Φαρμακευτική Φροντίδα και Δεξιότητες Επικοινωνίας, ενώ το Πανεπιστήμιο του Szeged επι- κεντρώνεται στην Κλινική Φαρμακευτική. Στην Αυστρία, το Πα- νεπιστήμιο του Innsbruck ενσωματώνει Κλινική Φαρμακευτική και Φαρμακευτική Πρακτική. Στη Σλοβακία , το Πανεπιστήμιο Comenius στη Μπρατισλάβα διδάσκει Κλινική Φαρμακευτική και Φαρμακοθεραπεία, Κοινωνική Φαρμακευτική, καθώς και Κοινοτική Φαρμακευτική, Νομοθεσία και Ηθική. Στη Βοσνία και Ερζεγο- βίνη , το Sarajevo School of Science and Technology προσφέρει στο τέταρτο έτος Κλινική Φαρμακευτική με Φαρμακοθεραπεία Ι και στο πέμπτο έτος Κλινική Φαρμακευτική με Φαρμακοθεραπεία ΙΙ και ΙΙΙ, καθώς και Φαρμακευτική Φροντίδα. Η Γαλλία διαρθρώνει τις σπουδές σε τρεις κύκλους, με τον πρώτο να καλύπτει βασικές επιστήμες, τον δεύτερο να περιλαμβάνει με- ταξύ άλλων Φαρμακολογία, Τοξικολογία, Φαρμακευτική Χημεία, Κλινική Φαρμακευτική και Φαρμακευτική Πρακτική, και τον τρίτο να επικεντρώνεται στην κλινική εξειδίκευση και στην πρακτική σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο , το πρόγραμμα Φαρμακευτικής (MPharm) έχει εξελιχθεί σημαντικά ώστε να προετοιμάζει τους μελλοντικούς φαρμακοποιούς και για τον ρόλο του συνταγογράφου. Η εκπαί- δευση περιλαμβάνει από το πρώτο έτος έως και το τελευταίο μα- θήματα στη Φαρμακευτική Πρακτική, την Κλινική Φαρμακευτική, τη Φαρμακευτική Φροντίδα και τη Δημόσια Υγεία, ενώ οι φοιτητές εκπαιδεύονται συστηματικά σε κλινικές δεξιότητες, επικοινωνία με ασθενείς και λήψη θεραπευτικών αποφάσεων. Τα τελευταία χρό- νια, σε συνδυασμό με την εθνική στρατηγική «Pharmacy 2030», οι φαρμακοποιοί αποκτούν το δικαίωμα της ανεξάρτητης συντα- γογράφησης (independent prescribing), το οποίο αναμένεται να επεκταθεί ώστε όλοι να αποφοιτούν με αυτήν την ιδιότητα. Στο πλαίσιο αυτό, τα προγράμματα MPharm έχουν προσαρμοστεί ώστε να περιλαμβάνουν εκπαίδευση στη συνταγογράφηση μέσω θεωρητικών μαθημάτων, εργαστηρίων προσομοίωσης και κλινικών ασκήσεων σε συνεργασία με γιατρούς και άλλους επαγγελματίες υγείας. Έτσι, φοιτητές που σπουδάζουν Φαρμακευτική σε βρε- τανικά πανεπιστήμια προετοιμάζονται όχι μόνο για τη διαχείριση φαρμακοθεραπείας, αλλά και για την πλήρη ανάληψη ρόλου ως επαγγελματίες που δύνανται να αξιολογούν, να αποφασίζουν και να συνταγογραφούν θεραπείες στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας. Εκτός Ευρώπης, η Αυστραλία έχει υιοθετήσει μια κάθετη και συνεχή ενσωμάτωση της φαρμακευτικής πρακτικής σε όλα τα έτη. Το Monash University διδάσκει Professional Practice και Comprehensive Care, ενώ το University of Sydney έχει ενσωμα- τώσει την Professional Practice σε όλα τα στάδια σπουδών. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Doctor of Pharmacy (PharmD) αποτελεί διεθνές σημείο αναφοράς, με τα πανεπιστήμια UCSF, Michigan και North Carolina να ξεχωρίζουν για την ισχυρή κλινική τους διά- σταση. Στον Καναδά , το University of Toronto, το University of British Columbia και το University of Alberta εστιάζουν στην κλι- νική φαρμακευτική, στη φαρμακευτική φροντίδα και στη δημόσια υγεία. ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ & Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ Η Οδηγία 2005/36/ΕΚ, όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία (ΕΕ) 2024/782, καθιστά από τις 4 Μαρτίου 2026 υποχρεωτική την ενσω- μάτωση γνωστικών αντικειμένων όπως η φαρμακευτική πρακτική, η κλινική φαρμακευτική, η φαρμακευτική φροντίδα, η κοινωνική φαρ- μακευτική, η δημόσια υγεία και η προαγωγή υγείας, η διεπιστημονική συνεργασία και οι ψηφιακές τεχνολογίες υγείας. Η συμμόρφωση με το πλαίσιο αυτό αποτελεί νομική υποχρέωση για όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Στην Ελλάδα, οι Σχολές Φαρμακευτικής δεν έχουν ακόμη προχωρή- σει στη θεσμοθέτηση αυτόνομων εδρών στη φαρμακευτική πρακτική - υπηρεσίες φαρμακείου, γεγονός που περιορίζει προς το παρόν τη δυνατότητα πλήρους και συστηματικής ενσωμάτωσης του αντικειμέ- νου στα προγράμματα σπουδών. Ως αποτέλεσμα, η διδασκαλία σχε- τικών θεματικών ενοτήτων πραγματοποιείται σε πιο αποσπασματική βάση, ενώ η ερευνητική δραστηριότητα στον συγκεκριμένο τομέα παραμένει περιορισμένη. Αυτό σημαίνει ότι οι φοιτητές δεν έχουν πά- ντοτε την ευκαιρία να αποκτήσουν από νωρίς το εύρος γνώσεων και δεξιοτήτων που απαιτούν οι σύγχρονες εξελίξεις του επαγγέλματος και οι ανάγκες της κοινωνίας. Η επικείμενη εφαρμογή της Οδηγί- ας (ΕΕ) 2024/782, η οποία θέτει ως υποχρεωτική προϋπόθεση την ενσωμάτωση μαθημάτων φαρμακευτικής πρακτικής έως το 2026, προσφέρει μια σημαντική ευκαιρία για την ουσιαστική αναβάθμιση των ελληνικών προγραμμάτων MPharm. Η δημιουργία νέων ακα- δημαϊκών θέσεων με αντικείμενο τη φαρμακευτική πρακτική και η ενσωμάτωση των σχετικών μαθημάτων στον κορμό των σπουδών μπορούν να ενισχύσουν όχι μόνο την κλινική εκπαίδευση των μελ- λοντικών φαρμακοποιών, αλλά και την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς ερευνητών στον τομέα αυτό. Με αυτόν τον τρόπο, η ελληνική φαρ- μακευτική εκπαίδευση θα ευθυγραμμιστεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ενώ παράλληλα θα ενδυναμωθεί ο ρόλος του φαρμακοποιού στη δημόσια υγεία και στην κλινική φροντίδα. Οι χώρες-πρότυπο στη δημόσια φαρμακευτική εκπαίδευση είναι εκεί- νες που έχουν θεσμοθετήσει τη φαρμακευτική πρακτική ως βασικό άξονα διδασκαλίας και έρευνας, ενσωματώνοντας συστηματικά μα- θήματα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες του συστήματος υγείας. Η Φινλανδία, η Δανία, το Βέλγιο, η Γερμανία, η Τσεχία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ουγγαρία, η Αυστρία, η Σλοβακία, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Αυστραλία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και ο Καναδάς έχουν αναπτύξει ολοκληρωμένα προγράμματα που εξασφαλίζουν κλινική επάρκεια και κοινωνική ανταπόκριση. Η Ελ- λάδα καλείται να καλύψει άμεσα το κενό, ώστε να διασφαλίσει τη συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό δίκαιο, την αναβάθμιση του ρόλου του φαρμακοποιού και τη συμβολή της φαρμακευτικής εκπαίδευσης στη δημόσια υγεία. ● Η ενσωμάτωση της φαρμακευτικής πρακτικής στον κορμό των σπουδών ενισχύει την κλινική εκπαίδευση των μελλοντικών φαρμακοποιών, αλλά και την ανάπτυξη μιας νέας γενιάς ερευνητών στον τομέα | Ιούλιος – Αύγουστος – Σεπτέμβριος 2025 | 31