Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #205

Με βάση την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2024/782 (https://eur-lex.europa.eu/ eli/dir_del/2024/782/oj/eng), η οποία εκδόθηκε στις 4 Μαρτίου 2024 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη-μέλη υποχρεούνται, έως τον Μάρτιο του 2026, να έχουν ξεκινήσει ουσιαστικό διάλογο και αναθεώρηση των προγραμμάτων σπουδών των φαρμακευτικών τμημάτων των ΑΕΙ. Αναγκαία η αναθεώρηση αλλά με προσαρμογή στα δεδομένα της Ελλάδας αντικαθίσταται με βάση την πρόσφατη οδηγία 2024/782, όπου ανα- φέρεται ότι η εκπαίδευση πρέπει να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και «...επαρκή γνώση της πληροφορικής και ψηφιακής τεχνολογίας και δεξιότητες πρακτικής εφαρμογής…», «…η εκπαίδευση του φαρμακο- ποιού παρέχει την εγγύηση ότι ο ενδιαφερόμενος έχει αποκτήσει τις ακόλουθες γνώσεις και δεξιότητες…», «…γνώση της κλινικής φαρμα- κευτικής και της φαρμακευτικής περίθαλψης, καθώς και δεξιότητες πρακτικής εφαρμογής τους· γνώσεις και δεξιότητες όσον αφορά τη δημόσια υγεία και τις επιπτώσεις της στην προαγωγή της υγείας και τη διαχείριση των ασθενειών· γνώσεις και δεξιότητες όσον αφορά τη διεπιστημονική και πολυεπιστημονική συνεργασία, καθώς και τη διε- παγγελματική πρακτική και επικοινωνία· γνώση της τεχνολογίας των πληροφοριών και της ψηφιακής τεχνολογίας, καθώς και δεξιότητες όσον αφορά την πρακτική εφαρμογή τους…». Έμφαση θα πρέπει κατά τη γνώμη μας να δοθεί σε εργαστήρια ψηφιακού περιεχομένου και ψηφιακής προσομοίωσης. Η ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προϊόντων, η γνώση των μηχανισμών έγκρισής τους, ο μηχανισμός κατοχύρωσης καινοτόμων φαρμάκων, οι σύγχρονες πρακτικές φαρμακευτικής φροντίδας, η πρόληψη ανεπιθύ- μητων ενεργειών (ΑΕ) των φαρμάκων, η συνταγογράφηση, η επικοι- νωνία μεταξύ λειτουργών υγείας, η πρόληψη λαθών και η διαχείριση θεραπευτικών προκλήσεων, αποτελούν κατά τη γνώμη μας μεταξύ πολλών άλλων, σημαντικές εκπαιδευτικές ενότητες. Επιπλέον, νέες θεραπείες που περιλαμβάνουν βιοτεχνολογικά και νανοτεχνολογικά προϊόντα θα αποτελούν μέρος της καθημερινής φαρμακευτικής πρακτικής για τους φαρμακοποιούς της κοινότητας (community pharmacists). Σημαντική επίσης είναι η εκπαίδευση των φοιτητών με σύγχρονα γνωστικά αντικείμενα που αφορούν όσους θα εργασθούν στη φαρμακευτική βιομηχανία, στα νοσοκομεία και στον δημόσιο τομέα και θα έλθουν σε επαφή με σύγχρονα ψηφιακά εργα- λεία και εφαρμογές της ΤΝ. Η βιοφαρμακευτική, η βιοτεχνολογία και η νανοτεχνολογία θα πρέπει να αναπτυχθούν περισσότερο, με σκοπό Ο ι ανάγκες, που αναδύονται από τις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις, καθιστούν απαραίτητη την προ- σαρμογή των φαρμακοποιών στις ψηφιακές δεξιότητες και στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) και επι- βάλλουν την αναβάθμιση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων προπτυ- χιακών σπουδών (ΠΠΣ). Αν και η οδηγία 2013/55/ΕΕ αναθεώρησε σε κάποιο βαθμό την οδηγία 2005/36/ΕΚ που αφορούσε τις ελάχιστες απαιτήσεις εκπαίδευσης για το επάγγελμα του φαρμακοποιού, δεν επήλθαν ουσιαστικές αλλαγές στα προγράμματα σπουδών (από την Οδηγία 85/432/ΕΟΚ, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/ ALL/?uri=celex:31985L0432 έως την 2013/55/ΕΕ https://eur-lex. europa.eu/legal-ontent/el/TXT/?uri=CELEX: 32013L0055 ). Σύγχρονα μαθήματα που δεν αναφέρονται ή αναφέρονται μερικώς με βάση την οδηγία 2005/36/ΕΚ και στα οποία θα πρέπει να δοθεί έμφαση είναι: «….βιοφαρμακευτική τεχνολογία και βιοτεχνολογία, γε- νετική και φαρμακογονιδιωματική, ανοσολογία, κλινική φαρμακευτική, φαρμακευτική περίθαλψη, κοινωνική φαρμακευτική, επιδημιολογία και φαρμακοεπιδημιολογία, φαρμακευτική πρακτική, διεπιστημονική και πολυεπιστημονική συνεργασία, παθολογία και παθοφυσιολογία, οικονομία της υγείας και φαρμακοοικονομία, τεχνολογία πληροφορι- ών και ψηφιακή τεχνολογία…». Κατά τη γνώμη μας θα πρέπει να διδάσκονται με σύγχρονους τρό- πους, δίνοντας έμφαση σε εργαστηριακές ασκήσεις και φροντιστη- ριακά μαθήματα. Έτσι το άρθρο 44(3)(i) της οδηγίας 2005/36/ΕΚ Κωνσταντίνος Ν. Δεμέτζος Καθηγητής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ΟΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΑ – ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ; Οργάνωση – λειτουργία φαρμακείου 22 | Ιούλιος – Αύγουστος – Σεπτέμβριος 2025 |