Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #202

Editorial 4 | Δεκέμβριος 2024 – Ιανουάριος 2025 | Burn out: Η κρυφή πανδημία των επαγγελματιών υγείας Οι ελλείψεις νοσοκομειακών φαρμακοποιών σε συνδυασμό με την αύξηση των νοσηλειών και των νέων θεραπειών δημιουργούν πιέσεις στους εργαζομένους. Οι χαμηλοί μισθοί για όσους εργάζονται σε ιδιωτικά φαρμακεία ή κλινικές νοσοκομείων. Η έλλειψη κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού ή προσωπικού χωρίς ανάλογες δεξιότητες με το χώρο του φαρμακείου. Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες των ίδιων των ασθενών που τις περισσότερες φορές εκπηγάζει από λανθασμένες οδηγίες των ιατρών. Οι ελλείψεις φαρμάκων, οι οποίες έχουν γίνει πρωτοσέλιδα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες από τις αρχές του 2022, αποτελούν άλλη μια σημαντική πηγή άγχους για τους φαρμακοποιούς της κοινότητας, από όπου αναγκαστικά εκτελούνται οι περισσότερες συνταγές προς τους πολίτες. Η χρόνια έλλειψη χρηματοδότησης και ο αυξημένος αριθμός λουκέτων σε φαρμακεία με την ταυτόχρονη ανάπτυξη αλυσίδων. Αποτελεί κοινό μυστικό ότι τα συμπτώματα της επαγγελματικής εξουθένωσης μπορεί να επιβαρύνουν κρίσιμες ανθρώπινες λειτουρ- γίες, οδηγώντας σε καρδιαγγειακές παθήσεις και παχυσαρκία, κα- θώς και να έχουν επιπτώσεις στην ψυχική υγεία με την εμφάνιση κατάθλιψης. Οι στρατηγικές πρόληψης θα πρέπει να εστιάσουν στην ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, στην υποστήριξη των ευάλωτων εργαζομένων και φυσικά στην καλλιέργεια της Αυτοφρο- ντίδας. Σε άτομα που αντιμετωπίζουν πιο σοβαρά προβλήματα ψυχι- κής υγείας απαιτείται υποστήριξη μέσω συμβουλευτικής ή θεραπείας. Κυρίως όμως απαιτείται η κατανόηση ότι ο φαρμακοποιός και όποιος άλλος επαγγελματίας υγείας αποτελεί έναν βασικό κρίκο μιας κοινω- νίας που δονείται και αλλάζει, δημιουργώντας έτσι μια αστάθεια όπου φωλιάζει το στρες. Καλή ανάγνωση. Βάσω Καλυβιώτη, Αρχισυντάκτρια «Φαρμακευτικού Κόσμου» Α πό τότε μέχρι σήμερα το εργασιακό στρες έχει κυρι- ολεκτικά μετατραπεί ως μια «κρυφή πανδημία» ανά- μεσα στους εργαζομένους του φυσικού φαρμακείου, ενώ πλέον οι περισσότεροι φαρμακοποιοί μιλούν για μια πραγματική «κρίση ευεξίας» ικανή να επηρεάσει όχι μόνο την επαγγελματική αλλά και την οικογενειακή, κοινωνική και συναι- σθητική τους ζωή. Είναι αρκούντως «κυνικά» τα στοιχεία έρευνας που δημοσίευσε πρόσφατα το βρετανικό περιοδικό του κλάδου Pharmaceutical Journal, στο οποίο αναφέρεται ότι εν πολλοίς ένας στους τέσσερις φαρμακοποιούς αισθάνεται «πολύ αγχωμένος» στην εργασία του (2024) – το ίδιο ποσοστό με αυτό που ήταν 18 μήνες μετά την έναρξη της πανδημίας Covid-19 τον Σεπτέμβριο του 2021 και περίπου διπλάσιο από αυτό των προηγούμενων τριών ετών. Αυτά τα στοιχεία έρχονται να αλληλοσυμπληρώσουν προηγούμενη μελέτη που υποστήριζε ότι το 61,2% των φαρμακοποιών στις ΗΠΑ βιώνει υψηλό επίπεδο επαγγελματικής εξουθένωσης στην πράξη, το οποίο είναι ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μεταξύ των επαγγελματιών υγείας και σίγουρα υψηλότερο από αυτό που διαπιστώνεται στους χειρουργούς, τους ογκολόγους και τους ιατρούς ΜΕΘ 1 . Η αλήθεια είναι ότι Έλληνες και Βρετανοί φαρμακοποιοί μοιράζονται πάνω κάτω τις ίδιες γενεσιουργές αιτίες που εξασφαλίζουν υψηλά επίπεδα στρες στην καθημερινότητά τους. Αυτές συνοπτικά είναι: Η μεγαλύτερη πηγή άγχους είναι η ζήτηση υπηρεσιών, με το 78% των ερωτηθέντων της πρόσφατης έρευνας του Pharmaceutical Journal να αναφέρουν ότι συμβάλλει στα επίπεδα άγχους τους και το 61% των ερωτηθέντων να δηλώνουν ότι αποτελεί εμπόδιο για την ορθή εκτέλεση της εργασίας τους. Η ζήτηση σε όλες τις υπηρεσίες υγείας έχει αυξηθεί σταθερά κατά το τελευταίο έτος. Σε μεγάλο ποσοστό ευθύνεται και η γήρανση του πληθυσμού και οι αυξημένες απαιτήσεις αυτής της μερίδας του πληθυσμού. Αν το μακρύ διάστημα της πανδημίας αποτέλεσε ένα μοναδικό case study για να μετρήσει κανείς το τεράστιο αποτύπωμα που είχε το άγχος στην επαγγελματική ζωή όσων βιοπορίζονται από τον χώρο του φαρμακείου, σήμερα 3 χρόνια μετά, διακρίνουμε ότι τότε μπορούσαμε να δούμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου. 1 Jones GM, Roe NA, Louden L, Tubbs CR. Factors associated with burnout among US hospital clinical pharmacy practitioners: results of a nationwide pilot survey. Hosp Pharm 2017;52(11):742-751