Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #202

την ανάπτυξη και την αναγέννηση των νευρώνων, συμβάλλοντας δυνητικά σε μια ποικιλία ψυχιατρικών διαταραχών και νευροεκφυλι- στικών ασθενειών, όπως η νόσος Πάρκινσον, η νόσος Αλτσχάιμερ, η κατάθλιψη, το άγχος, το στρες και η γνωστική δυσλειτουργία. Υπάρ- χουν μελέτες που προτείνουν ότι τα προβιοτικά μπορούν να χρησιμο- ποιηθούν για την πρόληψη ή τη βελτίωση των ψυχικών ασθενειών, βελτιώνοντας τη σηματοδότηση στον άξονα εντέρου-εγκεφάλου. Όσον αφορά τις διαταραχές διάθεσης και ύπνου, η μικροχλωρίδα του εντέρου συμβάλλει στην παραγωγή νευροδιαβιβαστών, όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και το γ-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA). Η σεροτονίνη συντίθεται και αποθηκεύεται κυρίως σε κύτταρα εντε- ροχρωμαφίνης, χρησιμοποιώντας το απαραίτητο αμινοξύ τρυπτο- φάνη ως πρόδρομο και στέλνει σήματα στον εγκέφαλο. Τα λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας (π.χ. βουτυρικό οξύ), που είναι μεταβολίτες ορισμένων βακτηρίων του εντέρου, διεγείρουν την παραγωγή και την απελευθέρωση σεροτονίνης, η οποία επηρεάζει τον εγκέφαλο και παίζει σημαντικό ρόλο στη συναισθηματική ρύθμιση. Η έλλειψη ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο ή η αφθονία επιβλαβών βακτηρίων μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη φλεγμονή και μειωμένα επίπεδα σεροτονίνης, τα οποία μπορεί να αυξήσουν τα καταθλιπτικά συμπτώ- ματα. Τα προβιοτικά μπορούν να χορηγηθούν για τη βελτίωση του περιβάλλοντος του εντέρου, το οποίο με τη σειρά του μπορεί να προ- ωθήσει την παραγωγή νευροδιαβιβαστών όπως η σεροτονίνη. Σε έρευνες, τα προβιοτικά στελέχη L actobacillus acidophilus, Lactobacillus rhamnosus, Bifidobacterium bifidum, Bifidobacterium longum, Streptococcus thermophilus και το μαγνήσιο, που χορηγήθη- καν σε ασθενείς με κατάθλιψη για τουλάχιστον 8 εβδομάδες, μείω- σαν σημαντικά τα συμπτώματα της κατάθλιψης, του άγχους και του στρες, καθιστώντας την μια ασφαλή και αποτελεσματική παρέμβαση. Η μικροχλωρίδα του εντέρου και το περιβάλλον του εντέρου είναι εξαιρετικά εξατομικευμένα, συμπεριλαμβανομένων των διατροφικών συνηθειών και της γενετικής, επομένως η επιλογή του στελέχους και η διάρκεια αποτελεσματικής χρήσης μπορεί επίσης να διαφέρουν με- ταξύ των ατόμων. Για τη βελτίωση της λειτουργίας του άξονα εντέρου-εγκεφάλου, η κατανάλωση τροφών που έχουν υποστεί ζύμωση (γιαούρτι πλούσιο σε προβιοτικά, kefir, τουρσί) και η τακτική σωματική άσκηση μπο- ρούν να βοηθήσουν στην αύξηση της μικροβιακής ποικιλότητας του εντέρου και στη βελτίωση του περιβάλλον του εντέρου. Τα προβι- οτικά είναι αποτελεσματικά ως συμπληρωματική θεραπεία για την κατάθλιψη, το άγχος, το στρες και τη γνωστική δυσλειτουργία, αλλά απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τη θέσπιση κατευθυντήριων γραμ- μών θεραπείας για την επιλογή των πιο αποτελεσματικών στελεχών, τη διάρκεια και τη μέθοδο χρήσης. Ιχνοστοιχεία (Zn, Mg): O ψευδάργυρος (Zn) ρυθμίζει τους νευρο- διαβιβαστές γλουταμινικό, GABA και ντοπαμίνη, που παίζουν ρόλο στη γνωστική λειτουργία και στη ρύθμιση των συναισθημάτων. Η ανεπάρκεια Zn σχετίζεται με την κατάθλιψη και το άγχος και υπάρ- χουν ενδείξεις ότι η λήψη συμπληρωμάτων βελτιώνει τα συμπτώ- ματα. Έχει αναφερθεί ότι διπολική διαταραχή, η νόσος Alzheimer, η σχιζοφρένεια, ο θυμός και η βία, η ADHD (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητα) και η νόσος Πάρκινσον σχετίζονται με χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου στα εγκεφαλικά κύτταρα και στον ορό του αίματος. Το μαγνήσιο (Μg) διευκολύνει την απελευθέρωση και τη λειτουργία του GABA στον εγκέφαλο. Λειτουργεί ως συμπαράγοντας για τα έν- ζυμα που εμπλέκονται στη σύνθεση του GABA, διασφαλίζοντας ότι αυτός ο «ηρεμιστικός» νευροδιαβιβαστής παράγεται σε επαρκείς πο- σότητες. Επιπλέον, το μαγνήσιο συνδέεται με τους υποδοχείς GABA, ενισχύοντας την ευαισθησία τους και προάγοντας ηρεμία. Η ανεπάρ- κεια Mg μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο άγχος και ευαισθησία στο στρες. Με την αναπλήρωση των επιπέδων μαγνησίου μέσω διατρο- φικών πηγών ή συμπληρωμάτων, τα άτομα μπορούν να βελτιστοποι- ήσουν τη συναισθηματική τους ευεξία και τη χαλάρωση. ΦΥΣΙΚΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ & ΕΚΧΥΛΙΣΜΑΤΑ Ashwagandha (Withania somnifera): Η Ασβαγκάντα, γνωστό και ως Ινδικό Τζίνσενκ (Indian ginseng), αποτελεί βότανο που φύεται ως επί το πλείστον στην Ινδία. Παραδοσιακά χρησιμοποιούταν στις χώρες της άπω Ανατολής ως προσαρμοσιογόνο βότανο για την αντι- μετώπιση του άγχους και του στρες. Οι σημαντικότερες φυτοχημικές δραστικές ουσίες είναι οι βιθανολίδες (ή γουαθινολίδες). Βαλεριάνα (Valerian root): Δρα σαν ηρεμιστικό στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα. Έχει χρησιμοποιηθεί ως παραδοσιακό φάρμακο που χρονολογείται από την αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή εποχή. Χρη- σιμοποιείται για διαταραχές ύπνου, ειδικά για αϋπνία, αλλά και για το άγχος και το στρες. Βαλσαμόχορτο (Hypericum perforatum, St John’s wort): Απο- τελεί ένα από τα αρχαιότερα φαρμακευτικά σκευάσματα. Τα εκχυλί- σματα του υπερικού περιέχουν ενώσεις που ονομάζονται υπερφορίνη και υπερικίνη, οι οποίες έχουν ιδιότητες αναστολής της επαναπρό- σληψης της σεροτονίνης και σχετίζονται με τη διαχείριση του άγχους και των συμπτωμάτων κατάθλιψης. Εμφανίζει πολλές φαρμακευτι- κές αλληλεπιδράσεις (επαγωγέας των ενζύμων CYP 450), και δεν πρέπει να συγχορηγείται με λοιπά αντικαταθλιπτικά φάρμακα (σύν- δρομο σεροτονίνης). Πασιφλόρα (Passiflora edulis): Δρα ως αγχολυτικό και υπνωτικό, καθώς περιέχει ουσίες όπως οι χρυσίνες που δρουν στον υποδοχέα GABA, όπως οι βενζοδιαζεπίνες. ● 36 | Δεκέμβριος 2024 – Ιανουάριος 2025 | Διαχείριση παθήσεων στο φαρμακείο