Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #202

Η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της λειτουργίας των διαφόρων οργάνων του σώματος, καθώς και στην υγεία του εγκεφάλου, ακόμη και στην ψυχική υγεία. Οι βιταμίνες, τα μέταλλα και τα φυσικά σκευάσματα που ενισχύουν τη διάθεση στίου και της σκελετικής ομοιόστασης. Εκτός από τα προβλήματα υγείας των οστών, η ανεπάρκειά της έχει συνδεθεί με δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, φλεγμονώδεις αποκρίσεις και με την ανάπτυξη καρκίνου και έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει την ψυχική υγεία. Η κατάθλιψη λόγω ανεπάρκειας βιταμίνης D συναντάται συχνά στους κατοίκους των σύγχρονων πόλεων και στους ηλικιωμένους, ειδικά κατά τους χειμερινούς μήνες, όταν η έκθεση στον ήλιο είναι χαμηλή. Αυτό ονομάζεται εποχιακή συναισθηματική διαταραχή και φαίνεται να σχετίζεται με τη μείωση της σύνθεσης της βιταμίνης D στο δέρμα, συνδέοντας την ανεπάρκεια με την κατάθλιψη, καθώς και με το άγχος και τη γνωστική έκπτωση. Η ενεργή μορφή της βιταμίνης D (1,25-διυδροξυβιταμίνη D3) ενι- σχύει τη σύνθεση σεροτονίνης, του πιο σημαντικού νευροδιαβιβαστή για τη ρύθμιση της διάθεσης. Η μειωμένη σύνθεση της σεροτονί- νης σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης κατάθλιψης και άγχους. Δεδομένου ότι η περισσότερη σεροτονίνη στο ανθρώπινο σώμα παράγεται από τα κύτταρα του εντέρου, μπορούμε επίσης να εξετάσουμε την πιθανότητα έμμεσης συνεισφοράς της βιταμίνης D στον άξονα εντέρου-εγκεφάλου. Επιπλέον, η βιταμίνη D εμπλέκεται στη διαχείριση της ντοπαμίνης και της νοραδρεναλίνης, που συμβάλ- λουν στην απόκριση στο στρες και στη σταθεροποίηση της διάθεσης. Η βιταμίνη D έχει αντιφλεγμονώδη δράση, μειώνοντας την παραγω- γή προφλεγμονωδών κυτοκινών στον εγκέφαλο που συμβάλλουν σημαντικά στη γνωστική έκπτωση. Η χρόνια φλεγμονή στον εγκέ- φαλο μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη, άγχος, γνωστική δυσλει- τουργία, ακόμη και σε βλάβες και εκφυλιστικές αλλαγές στα νευρικά κύτταρα. Οι αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις της βιταμίνης D, όπως και η προαγωγή της απελευθέρωσης νευροτροφικών παραγόντων μπορούν να αποτρέψουν αποτελεσματικά τη βλάβη των νευρικών κυττάρων. Ακόμα, οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες της βιταμίνης D μπο- ρούν να βοηθήσουν στην πρόληψη και στη θεραπεία της γνωστικής έκπτωσης και των διαταραχών της διάθεσης που προκαλούνται από το οξειδωτικό στρες. Συμπερασματικά, τα ενήλικα άτομα με συμπτώματα κατάθλιψης μπο- ρεί να ωφεληθούν από συμπληρώματα βιταμίνης D για να διασφα- Ο ι δυτικοποιημένες διατροφικές συνήθειες έχουν οδη- γήσει σε αφθονία μακροθρεπτικών συστατικών και σε σχετική έλλειψη μικροθρεπτικών συστατικών όπως βιταμίνες και μέταλλα. Ειδικά στους ηλικιωμένους, η συστηματική χρόνια φλεγμονή και η ανορεξία, που προκαλούνται από τη γήρανση, συνοδεύονται συχνά από κακή διατροφή και δια- τροφικές ανισορροπίες. Το άγχος, η κατάθλιψη, οι διαταραχές ύπνου και η γνωστική δυσλειτουργία είναι κοινά μεταξύ των ηλικιωμένων, όπως και το παραλήρημα μετά από οξεία ασθένεια ή επιδείνωση μιας υποκείμενης πάθησης. Μεταξύ των επιμέρους θρεπτικών συστατικών που είναι γνωστό ότι σχετίζονται με την ψυχική υγεία, είναι η βιταμίνη Β12 και οι λοι- πές βιταμίνες Β, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη λειτουργία του εγκεφάλου, η βιταμίνη D, η έλλειψη της οποίας συνδέεται με την κατάθλιψη, τα προβιοτικά, τα οποία ενεργοποιούν τον άξονα εντέ- ρου-εγκεφάλου ρυθμίζοντας τη μικροχλωρίδα του εντέρου για την παραγωγή νευροδιαβιβαστών και τα μέταλλα ψευδάργυρος και μα- γνήσιο, τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί σημαντικά στη βραχυπρόθε- σμη διατροφική παρέμβαση σε οξείες ιατρικές καταστάσεις. Στα φυ- σικά συμπληρώματα και εκχυλίσματα συναντούμε τα Ashwagandha (Withania somnifera), τη Βαλεριάνα (Valerian root), το Βαλσα- μόχορτο (Hypericum perforatum, St John’s wort), την Πασιφλόρα (Passiflora edulis) κ.ά. ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ & ΜΕΤΑΛΛΑ Βιταμίνη D: Η βιταμίνη D είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη - στεροειδής ορμόνη, που παίζει ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού του ασβε- Σταύρος Μπαριάμης Φαρμακοποιός – Χημικός, MPharm, MSc, PhD Σ Υ Μ Π Λ Η Ρ Ω Μ Α Τ Α Δ Ι Α Τ Ρ Ο Φ Η Σ Διαχείριση παθήσεων στο φαρμακείο 34 | Δεκέμβριος 2024 – Ιανουάριος 2025 |