Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #162

να συζητούν και να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το κάπνισμα και τον καπνό και να: ● ενημερώνουν για τη χρήση του καπνού ● συμβουλεύουν για τη διακοπή ● εκτιμούν την προθυμία για διακοπή ● βοηθούν στη διακοπή ● ρυθμίζουν το πρόγραμμα παρακολούθησης. Η οικονομία του καπνίσματος στην Ελλάδα Με βάση την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας 4 , οι νόσοι που σχετίζονται με το κάπνισμα ενοχοποιούνται για περίπου 20.000 θανάτους ετησίως στην Ελλάδα, η οποία παρουσιάζει το μεγαλύτερο ποσοστό καπνιστών από όλα τα μέλη του ΟΟΣΑ 5 . Σήμερα το 27,3% των Ελλήνων είναι καπνιστές και το 5,3% περιστασιακοί καπνιστές. Το ποσοστό αυτό, σε συνδυασμό με ότι λίγοι είναι οι εσωτερικοί χώροι όπου το κάπνισμα απαγορεύεται, ουσιαστικά οδηγεί σε έκθεση το 79% των Ελλήνων που επισκέπτονται χώρους διασκέδασης και υποχρεώνονται να εισπνέουν τον καπνό των άλλων 6 . Η έκθεση στο κάπνισμα λειτουργεί επιβαρυντικά για την υγεία. Οι μισοί θάνατοι που προκαλούνται από το κάπνισμα συμβαίνουν κατά τα παραγωγικά χρόνια της ζωής με άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στους παραγωγικούς δείκτες της χώρας. Οι καπνιστές παρουσιάζουν μεγαλύτερη νοσηρότητα, που συνδέεται άμεσα με απουσίες από την εργασία, μειωμένη παραγωγικότητα και επιβάρυνση του συστήματος υγείας. Έχει υπολογιστεί ότι το κόστος φροντίδας υγείας για να νοσήματα που σχετίζονται με το κάπνισμα ξεπερνά τα 2,14 δισ. ευρώ ετησίως. Πρόκειται για ένα ποσό εξωφρενικό, αν σκεφτεί κανείς ότι η ονομαστική φαρ- μακευτική δαπάνη στα χρόνια του μνημονίου ανέρχεται στο ποσό των 1,945 δισ. ευρώ ετησίως. Επιπλέον, ο καπνιστής επιβαρύνεται από την αγορά των τσιγάρων καθημερινά. Αξιολογώντας στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ από το 2014 σχετικά με την ημερήσια κατανάλωση τσιγάρων όσων καπνίζουν καθημερινά, το 67,5% περίπου των καπνιστών δαπανούν από 4-8 ευρώ ημερησίως (το 47,7% καπνίζει 11-20 τσιγάρα/ημέρα, ενώ το 19,8% 21-40 τσιγάρα/ημέρα). Ο καπνιστής 20 τσιγάρων δαπανά: 4,2 ευρώ x 30 ημέρες = 126 ευρώ μηνιαίως ⇢ 1.512 ευρώ ετησίως ⇢ 15.120 ευρώ κάθε 10 έτη. Ο καπνιστής 40 τσιγάρων δαπανά: 8,40 ευρώ x 30 ημέρες = 252 ευρώ μηνιαίως ⇢ 3.024 ευρώ ετησίως ⇢ 30.240 ευρώ κάθε 10 έτη. Αν συνυπολογίσει κανείς ότι η τιμή των τσιγάρων είναι σταθερά ανοδική, ενώ το ΑΕΠ της χώρας έχει υποστεί μείωση της τάξης του 25%, η επιβάρυνση που επιφέρει το κάπνισμα στο συνολικό εισόδημα είναι τραγικά υψηλή, αφαιρώντας κεφάλαια και αναπτυξιακή προοπτική από τους καπνιστές. Ο ρόλος των φαρμακείων Στην Ελλάδα σήμερα δραστηριοποιούνται 9.600 φαρ- μακεία, τα οποία υποδέχονται πάνω από 500.000 επισκέπτες ημερησίως, νούμερο εξαιρετικά υψηλό που καθιστά το φαρμακοποιό τον πιο προσβάσιμο πάροχο υγειονομικής φροντίδας. Μια οργανωμένη αντικαπνιστική δράση, με στοχευμένη ενη- μέρωση των καπνιστών για τις συνέπειες του καπνίσματος και φυσικά για τις επιλογές διακοπής του, θα είχε μεγάλο αντίκτυπο στην κοινωνία, λαμβάνοντας υπόψη ότι κατά μέσο όρο γίνονται 78 προσπάθειες διακοπής καπνίσματος ανά 100 καπνιστές 7 . Η συντονισμένη προαγωγή της διακοπής καπνίσμα- τος από έναν επιστήμονα υγείας, όπως οι φαρμακο- ποιοί, θεωρείται ότι αυξάνει γεωμετρικά τους δείκτες αποτελεσματικότητας 8 , λειτουργώντας προληπτικά σε όλες τις νόσους που συνδέονται με το κάπνισμα και εξοικονομώντας πόρους στο σύστημα υγείας της χώρας. Η υπηρεσία διακοπής καπνίσματος του φαρμακείου βα- σίζεται στη βαρύτητα του δείκτη καπνίσματος, όπως αυτή 4 http://www.nsph.gr/files/009_Oikonomikon_Ygeias/ EQUIPP-KAPNISMA.pdf 5 Eur J Public Health (2007) 17 (2): 211-213 6 ΕΛΣΤΑΤ: Παράγοντες Που Επηρεάζουν Την Υγεία, 2014 7 W est R. Smoking and smoking cessation in England: 2006 8 Dent LA, Harris KJ, Noonan CW. Randomized trial assessing the effectiveness of a pharmacist delivered program for smoking ces- sation. Ann Pharmacother. 2009;43(2):194-201. Έκθεση σε καπνό τσιγάρου σε ένα 6μηνο σε καφέ/μπαρ και εστιατόριο/ταβέρνα κλειστού χώρου. Ποσοστιαία κατανομή πληθυσμού ηλικίας 15 ετών και άνω, 2014 κλειστού χώρου καφέ/μπαρ 67,3 21,8 κλειστού χώρου εστιατόριο/ταβέρνα 21,4 65,6 13,0 10,9 Nαι Όχι Δεν επισκέφθηκα 47 