Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #161

56 ΥΓΙΩΣ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΙ / ΓΝΩΡΙΣΤΕ & ΠΡΟΩΘΗΣΤΕ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΕΝΟΣΗΜΟ πίεσης. Η παραγωγή νεότερων μειγμάτων βραδείας αποδέσμευσης, ιδιαιτέρως της νιφεδιπίνης, και η ει- σαγωγή λιπόφιλων ανταγωνιστών διαύλων ασβεστίου με βραδεία έναρξη και μεγάλη διάρκεια δράσης, όπως η λασιδιπίνη, η λερκανιδιπίνη, η βαρνιδιπίνη και η μανιδιπίνη, παρακάμπτουν τα συγκεκριμένα μειονε- κτήματα. Οι νεότεροι αυτοί παράγοντες προκαλούν ελάχιστη έως μηδαμινή ταχυκαρδία, ως αποτέλεσμα της αργής έναρξης της δράσης τους, ενώ λόγω της μεγάλης διάρκειάς τους, αρκεί μία ημερήσια δόση για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Οι λιπόφιλοι ανταγωνιστές διαύλων ασβεστίου εμφα- νίζουν επίσης ενός βαθμού αγγειακή εκλεκτικότητα, το οποίο σημαίνει ότι η αγγειοδιασταλτική (θεραπευτική) τους ικανότητα δεν συνδυάζεται με σχετική καρδιο-κατασταλτική δράση. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η μανιδιπίνη που εμφανί- ζει συγκεκριμένου βαθμού εκλεκτικότητα για το αγγειακό δίκτυο των νεφρών. Η αμλοδιπίνη , μια νεότερη διυδροπυριδίνη με τον υψη- λότερο χρόνο ημίσειας ζωής, επιφέρει μικρότερη αντα- νακλαστική ταχυκαρδία και ως εκ τούτου μικρότερες δια- κυμάνσεις της συγκέντρωσης της ουσίας στο πλάσμα. Η νιμοδιπίνη , ως αρκετά λιπόφιλη, διαπερνά τον αιμα- τοεγκεφαλικό φραγμό και εμφανίζει εκλεκτική εγκε- φαλική αγγειοδιασταλτική και αντιισχαιμική δράση. Η αγγειοσύσπαση, που προκαλείται από διάφορες αγγειο- δραστικές ουσίες (π.χ. σεροτονίνη, προσταγλανδίνες, ιστα- μίνη) ή από αίμα ή από προϊόντα διάσπασης του αίματος, μπορούν να προληφθούν ή/και να εξαλειφθούν με τη χορήγηση νιμοδιπίνης που χρησιμοποιείται για την πρόληψη και τη θεραπεία ισχαιμικών νευρολογικών διαταραχών, που εμφανίζονται έπειτα από εγκεφαλικό αγγειόσπασμο (συ- νήθως επακόλουθο μιας υπαραχνοειδούς αιμορραγίας ανευ- ρυσματικής προέλευσης). Οι ανταγωνιστές των διαύλων ασβεστίου, και ιδιαίτερα οι διυδροπυριδινικοί, κατέχουν σημαντική θέση στη μα- κροχρόνια διαχείριση της αρτηριακής υπέρτασης. Για τους περισσότερους υπερτασικούς ασθενείς, οι αποκλειστές διαύλων ασβεστίου είναι από τους πιο ισχυρούς, καλύτερα ανεκτούς και ασφαλέστερους διαθέσιμους αντιυπερτασι- κούς παράγοντες. Συνεχίζουν να αναφέρονται ως φάρμα- κα πρώτης εκλογής στις κατευθυντήριες οδηγίες, μαζί με 4 άλλες κατηγορίες αντιυπερτασικών. Για τη μακροχρόνια θεραπεία της υπέρτασης, κατά κανόνα, χορη- γούνται ανταγωνιστές διαύλων ασβεστίου μακράς δράσης ή σκευάσματα βραδείας αποδέσμευσης. Οι διυδροπυριδίνες βραχείας δράσης δεν θα πρέπει, πλέον, να χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της υπέρ- τασης, αφού η απότομη πτώση της αρτηριακής πίεσης που προκαλούν, πυροδοτεί την αντανακλαστική ενεργοποίηση του συμπαθητικού, που ιδιαίτερα σε περιπτώσεις σοβαρής στεφανιαίας νόσου μπορούν να προκαλέσουν ακόμα και έμφραγμα του μυοκαρδίου, εγκεφαλικό επεισόδιο ή θάνατο. Να σημειωθεί ότι η αντιυπερτασική δράση και ασφάλεια των διαφόρων ανταγωνιστών των διαύλων ασβεστίου ενάντια στις επιπλοκές της αρτηριακής υπέρτασης έχουν αποδειχθεί σε πολυάριθμες κλινικές μελέτες συγκριτικά με συμβατικά φάρμακα (όπως η Syst-Eur, η STONE, η INSIGHT, η NOR- DIL, η ELSA, η ALLHAT, η VALUE, κ.ά.). Για τους περισσότερους υπερτασικούς ασθενείς, οι αποκλειστές διαύλων ασβεστίου είναι από τους πιο ισχυρούς, καλύτερα ανεκτούς και ασφαλέστερους διαθέσιμους αντιυπερτασικούς παράγοντες. Πηγές - Βιβλιογραφία: 1/ Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Υπέρτασης, Πρακτικές κατευθυντήριες οδηγίες για την υπέρταση (2016) 2/ Giuseppe Mancia, Guido Grassi, Sverre E. Kjeldsen, Ευρωπαϊκή Εταιρεία Υπέρτασης, Εγχειρίδιο Υπέρτασης (2016) 3/ Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων, Εθνικό Συνταγολόγιο (2007). / Ο Πέτρος Ν. Σταυράκης είναι φαρμακοποιός, petros.stavrakis@gmail.com