Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #161

26 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ / ΓΝΩΡΙΣΤΕ & ΠΡΟΩΘΗΣΤΕ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΕΝΟΣΗΜΟ % % 9 ± 4 # Η φαρμακευτική δαπάνη αυξάνεται παγκοσμίως εξαιτίας πολλών παραγόντων που δρουν συνδυαστικά: Καταρχάς, έχουν βελτιωθεί σημαντικά τα επίπεδα κάλυψης του πληθυσμού, ο οποίος έχει πλέον πολύ καλή πρόσβαση στη φαρμακευτική τεχνολογία. Ταυτόχρονα, έχει αυξηθεί σημαντικά η ζήτηση φαρμά- κων εξαιτίας της αύξησης του προσδόκιμου ζωής και συνεπακόλουθα του αριθμού των ηλικιωμένων και των χρόνιων πασχόντων, οι οποίοι ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος της κατανάλωσης. μακευτικής πολιτικής η ραγδαία αύξηση της χρήσης των γενοσήμων, δηλαδή των αντιγράφων φαρμάκων, στις περιπτώσεις που λήγει η νομική προστασία που παρέχουν τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας στα πρωτότυπα φάρμακα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι επειδή οι εταιρείες δεν υφίστανται στην περίπτωση των γενοσήμων σημαντικές δαπάνες παρά μόνο δαπάνες παραγωγής, δύνανται να προσφέρουν το ίδιο όφελος σε χαμηλότερες τιμές και συνεπώς κόστος. Ωστόσο, η διάθεση γενοσήμων σε μια αγορά δεν επαρκεί από μόνη της για να επιτευχθεί ο στόχος της εξοικονόμησης πόρων, αλλά πρέπει ταυτόχρονα να συντρέχουν και μια σειρά από προϋποθέσεις: ● Αρχικά, θα πρέπει το ρυθμιστικό πλαίσιο να εξασφαλίζει ότι είναι βιοϊσοδύναμα με τα αρχικά πρωτότυπα φάρ- μακα και η παραγωγή τους ακολουθεί υψηλά ποιοτικά πρότυπα, κάτι που ισχύει στην Ευρώπη αλλά όχι πάντοτε σε άλλα μέρη του πλανήτη. ● Είναι επίσης αυτονόητο ότι για να υπάρξει εξοικονόμηση πρέπει να είναι φθηνότερα σε σχέση με τα πρωτότυ- πα φάρμακα. ● Επιπρόσθετα θα πρέπει να υπάρχει όχι μόνο γνώση, αποδοχή και ελευθερία επιλογής τους από τους ασθε- νείς και τους επαγγελματίες υγείας, αλλά επιπρόσθετα και κίνητρα για τη χρήση τους. ● Τέλος, πρέπει να υπάρχει ανταγωνισμός, όπου υπάρχει περιθώριο, ενώ ταυτόχρονα το ρυθμιστικό πλαίσιο πρέπει να προάγει ορθές και τεκμηριωμένες πρακτικές και πρωτόκολλα διαχείρισης ασθενών. Τα πρωτόκολλα αυτά θα εξασφαλίζουν ότι η καινοτομία –που πολλές φορές έχει υψηλότερο κόστος– θα χρησιμοποιείται μόνον στις ενδεδειγμένες περιπτώσεις και ότι για τη μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών –που δεν χρήζουν ιδιαίτερης μεταχείρισης– θα χρησιμοποιούνται τα καταξιωμένα πα- λαιότερα και γενόσημα φάρμακα, τα οποία δύναται να καλύψουν εξίσου αποτελεσματικά με χαμηλότερο κόστος την υγειονομική ανάγκη. Συμπερασματικά, οι ορθές πολιτικές των γενοσήμων πρέπει να συνδυάζονται με ορθές πολιτικές χρήσης των καινοτόμων φαρμάκων, ώστε να υπάρχει βέλτιστη, αποδοτική και αποτελεσματική ισορροπία στη φαρμακευτική αγορά. Επιπλέον, έχουν ανακαλυφθεί πολλά νέα φάρμακα που καλύπτουν νέες παθήσεις ή νέες ενδείξεις. Πολλά από αυτά επιμηκύνουν σημαντικά το προσδόκιμο ζωής, μετατρέποντας θανατηφόρες ασθένειες σε χρόνιες νόσους, συμβάλλοντας έτσι στην περαιτέρω αύξηση του κόστους. Ακόμα, έχει αυξηθεί τόσο το κόστος ανάπτυξης όσο και το κόστος παραγωγής των φαρμάκων και αυτό ασφαλώς αντανακλάται στις τιμολογιακές πολιτικές των επιχειρήσεων που τα διαθέτουν, αυξάνοντας το κόστος για τους χρηματοδότες της κατανάλωσής τους. Τέλος, για να συνεχίζει η βιομηχανία να επενδύει σημαντικούς πόρους και να καλύπτει το κόστος ανακάλυψης και ανάπτυ- ξης νέων φαρμάκων, αυτά προστατεύονται με εικοσαετή διπλώματα ευρεσιτεχνίας, γεγονός που σε πολλές περι- πτώσεις δημιουργεί μονοπωλιακές ή ολιγοπωλιακές κατα- στάσεις, οι οποίες συντηρούν υψηλές τιμές. Στο πλαίσιο αυτό αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της φαρ- / Ο Νικόλαος Μανιαδάκης είναι καθηγητής στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, nmaniadakis@esdy.edu.gr του Νικόλαου Μανιαδάκη