Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #155

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ / ΟΙ ΝΕΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΣΟΔΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ € 22 Τo Lab on Chip είναι ένα ομολογουμένως φιλόδοξο εγχείρημα που βασί- ζεται σε μικροσκοπικές (<5μl) ποσότητες βιοϋγρών (αίμα, ούρα κλπ) και εξίσου μικρές ποσότητες αντιδραστηρίων, για να παρέχει ταχύτατα αποτελέσματα βιοχημικών και όχι μόνο εξετάσεων εντός μιας αναλώσιμης πλατφόρμας, που συχνά χωράει στην παλάμη του ενός χεριού. Στην απλούστερη μορφή του, το LoC υπάρχει εδώ και χρόνια, περιορισμένο ωστόσο σε πρωτόκολλα ενός βήματος, όπως στο τεστ εγκυμοσύνης ή στα στριπάκια μέτρησης γλυκόζης. Σήμερα, ωστόσο, η πρόοδος στην τεχνο- λογία μικρορροϊκών συστημάτων καθώς και στην τεχνολογία ανίχνευσης αναλυτών έχει επιτρέψει τη δημιουργία αυτοματοποιημένων και σχετικά οικονομικών in vitro διαγνωστικών συστημάτων, ή αλλιώς IVD’s. Πασίγνωστη πλέον η εταιρία Theranos στις ΗΠΑ μπαίνει στα φαρμακεία- αλυσίδες με ένα τεράστιο πάνελ βιοχημικών εξετάσεων. Λιπιδιόγραμμα, τροπονίνη, μέχρι και καρκινικοί δείκτες γίνονται χωρίς παραπεμπτικό και χω- ρίς φλεβοκέντηση, με μια σταγόνα αίμα από το ακροδάχτυλο, διαταράσσο- ντας βίαια τη συνήθη ιατρική πρακτική και εγείροντας τεράστια ηθικά και νομικά ζητήματα. Ταυτόχρονα, η τεχνολογία φυγοκεντρικών μικρορροϊκών συστημάτων (Lab on Disk) επιτρέπει σε εταιρείες όπως η Biosurfit και η Abaxis να διαθέτουν επιτραπέζιες ευέλικτες διαγνωστικές συσκευές με κόστος από 2.000 δολ.-20.000 δολ. με στόχο να παρέχουν τη μεγαλύτερη γκάμα των εξετάσεων ενός βιοχημικού/ανοσολογικού εργαστηρίου στο ιδιωτικό ιατρείο και στο φαρμακείο. Εκατοντάδες τέτοια εγχειρήματα ξεκινούν κάθε μέρα, το καθένα με διαφορετική τεχνολογική προσέγγιση και διαφορετικό διαγνωστικό αντικείμενο. Χωρίς να μπορούμε να δώσουμε αρνητικό ή θετικό πρόσημο στα τεκταινόμενα, παρατηρούμε πως η τεχνολογία σπρώχνει τη διαγνωστική έξω από το εργαστήριο του βιοπαθολόγου και μέσα στα φαρμακεία και τα ιατρεία. Οι προκλήσεις θα είναι πολλές για τον φαρμακοποιό στα χρόνια που έρχονται καθώς σύντομα θα βρεθεί στο επίκεντρο της ιατρικής πρακτικής με ανανεωμένο ρόλο και τεράστια ευθύνη. Βομβαρδιζόμαστε τα τελευταία χρόνια από τα προϊόντα της νανοτεχνολογίας, ενός όρου ομπρέλα που καλύπτει ένα τεράστιο φάσμα εφαρμογών. Λίγα ωστόσο φτάνουν στα αυτιά μας για το μεγαλύτερο ξαδερφάκι της νανοτεχνολογίας που λέγεται μικροτεχνολογία και ακόμα λιγότερα για τη μικρορροϊκή. Θα έπρεπε όμως, διότι η μικρορροϊκή, που όπως λέει το όνομά της ασχολείται με μικροσκοπικές ροές ή απλά μικροσκοπικές ποσό- τητες ρευστών, μπαίνει δυναμικά στα ιατρεία και τα φαρμακεία παγκο- σμίως, όντας η καρδιά των λεγόμενων Lab on Chip ή LoC. / O Γιώργος Κανακάρης είναι Μηχανολόγος Μηχανικός στο Εργαστήριο Συστημικής Βιολογίας και Εμβιομηχανικής, ΕΜΠ, gkanak84@central.ntua.gr . του Γιώργου Κανακάρη Η διαγνωστική του μέλλοντος στο φαρμακείο