Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #154

44 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΥ / AΠΟΨΕΙΣ του Λευτέρη Μαρίνου Προκειμένου όμως να επιτευχθούν τα ίδια θεραπευτικά αποτελέσματα και όχι μόνο τα ίδια θεραπευτικά επίπεδα του δραστικού συστατικού στο πλάσμα, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και τις επιπτώσεις που έχει η υποκατάσταση στο επίπεδο συμμόρφωσης του ασθενούς. Μια σειρά μελετών δείχνει όχι μόνο φτωχότερες θεραπευτικές εκβάσεις από την αλλαγή της θεραπείας για κάποιες ομάδες ασθενών, αλλά προειδοποιεί και για τους δυνητικούς κινδύνους που προκύπτουν από την ελλιπή κατανόηση των ασθενών των χορηγούμενων γενόσημων θεραπειών. Ενδεικτικά, σε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Νορβηγία, το 1/3 των ασθενών θεώρησε την υποκατάσταση απαιτητική διαδικασία. Ανέφερε διάφορες δυσκολίες που δυνητικά οδηγούν σε προβλήματα συμμόρφωσης, όπως την αναγνώριση των χαπιών (τα γενόσημα έχουν συχνά παραπλήσιο σχήμα και χαρακτηριστικά), με αποτέλεσμα να διακρίνονται μεταξύ τους δύσκολα. Υπήρξαν δε περιπτώσεις υπερδοσολογίας που κατέληξαν στο νοσοκομείο, καθώς ο ασθενής λάμβανε το πρωτότυπο ταυτόχρονα με το γενόσημο, αφού θεωρούσε το δεύτερο ως συμπληρωματική θεραπεία, ή λάμβανε 2-3 γενόσημα παράλληλα εξαιτίας της προβληματικής διάκρισης, ελλιπούς κατανόησης ή/και της εδραιωμένης πεποίθησης ότι οι γενόσημες θεραπείες είναι υποδεέστερες των πρωτοτύπων. Τέλος, οι ασθενείς ανέφεραν δυσκολίες στην κατάποση, όταν τα γενόσημα χάπια είχαν μεγαλύτερο μέγεθος ή δεν διέθεταν επικάλυψη, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στην εκούσια διακοπή της θεραπείας. Τα προβλήματα αυτά αποδεικνύουν ότι η υποκατάσταση παρουσιάζει προκλήσεις στο επίπεδο της συμμόρφωσης, περισσότερο απαιτητικές σε σχέση με άλλες αλλαγές θεραπείας. Όμως, όταν υπάρχει προγραμματισμός μαζικής υποκατάστασης, τα προβλήματα είναι αναμενόμενο να πολλαπλασιαστούν. Οι προκλήσεις αυτές σε καμία περίπτωση δεν είναι ανυπέρβλητες, αλλά προϋποθέτουν την ενεργή εμπλοκή των φαρμακοποιών στην αποκάλυψη και επίλυσή τους, ιδίως -όπως δείχνουν και οι μελέτες- όταν αυτή πραγματοποιείται με συστηματικό τρόπο στο πλαίσιο της φαρμακευτικής φροντίδας. Μάλιστα σε αρκε- τές χώρες η συγκεκριμένη υπηρεσία, εντασσόμενη στο πλαίσιο της φαρμακοθεραπευτικής ανασκόπησης, είναι εκτός από αναγνωρισμένη, συχνά επίσης θεσμοθετημένη αλλά και αμειβόμενη. Μοιάζει πως είμαστε ακόμα αρκετά μακριά από ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αλλά αν ένα σύστημα επιθυμεί να δίνει με σύγχρονο τρόπο λύσεις στα προβλήματα των ασθενών, δεν έχει πολλές άλλες επιλογές. Παρά τις παραδοξότητες που έχουν παρατηρηθεί μάλλον σποραδικά ως προς την επίτευξη των εξοικονομήσεων, η ελεύθερη υποκατάσταση των πρωτοτύπων με τα αρκετά φθηνότερα γενόσημα φάρμακα μειώνει σημαντικά τις φαρμακευτικές δαπάνες. Η δε εναλλαγή μεταξύ πρωτοτύπων και γενοσήμων θεωρείται δεδομένη και ικανοποιητικά τεκμηριωμένη. % % 9 ± 4 # Ο Λευτέρης Μαρίνος είναι MSc φαρμακοποιός, μέλος του Φ.Σ. Αττικής, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εθνοφαρμακολογίας, elmarinos@gmail.com Γι α τ ί ο ι υ π η ρ ε σ ί ε ς ΠΡΕΠΕΙ NA ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΘΟΥΝ ; ΣΤΟ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ