Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #152

ΥΓΙΩΣ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΙ / KENTΡΙΚΟ ΘΕΜΑ 40 Πώς εκδηλώνεται; emetoσ / ναυτια Όταν ένα παθογόνο προσληφθεί μαζί με την τροφή ή το νερό, φθάνει αμέσως στο στομάχι. Πολλά παθογόνα καταστρέφονται στο εχθρικό περιβάλλον του στομάχου λόγω της γαστρικής οξύτητας. Ορισμένα όμως καταφέρνουν να επιβιώσουν, είτε γιατί η λοιμογόνος δύναμή τους είναι μεγάλη είτε γιατί είναι μεγάλος ο αριθμός τους. Αυτά μπορούν να προκαλέσουν κλινική λοίμωξη (γαστρεντερίτιδα). Ο έμετος και η ναυτία (που προηγούνται της λοίμωξης) είναι ένας προ- σαρμοστικός μηχανισμός άμυνας με στόχο την αποβολή των παθογόνων. Ο μηχανισμός αυτός ενεργοποιείται συχνά και μπορεί να αποτρέψει την εκδήλωση γαστρεντερίτιδας αλλά, εάν είναι επαναλαμβανόμενος, μπορεί να προκαλέσει και αφυδάτωση. Το χειρότερο σ’ έναν ασθενή με ναυτία ή έμετο είναι ότι δεν μπορούμε να χορηγήσουμε από του στόματος νερό και φάρμακα. Αυτός είναι ο λόγος που η ναυτία και ο έμετος πρέπει συχνά να αντιμετωπίζονται φαρμακευτικά με αντιεμετικά. ΔΙΑΡΡΟΙΑ Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) ορίζει ως διάρροια τρεις (3) ή περισσότερες κενώσεις την ημέρα με υδαρές περιεχόμενο ή μία ασυνήθιστα έντονη δραστηριότητα του εντέρου. Η διάρροια διακρίνεται σε εκκριτική, οσμωτική, αιματηρή, φλεγμονώδη και δυσεντερική. ● Εκκριτική: Υπάρχει αύξηση της κινητικότητας του εντέρου χωρίς ιδιαίτερη ιστική καταστροφή. Συχνότερο αίτιο είναι μια τοξίνη που παράγει ο παθογόνος παράγοντας (π.χ. E. coli, V. cholera). Συνεχίζεται ακόμη και αν δεν υπάρχει πρόσληψη τροφής ή νερού. ● Οσμωτική: Εάν ο ασθενής λαμβάνει υπέρτονα διαλύ- ματα σακχάρων ή αλάτων, προκαλείται εκροή νερού στον αυλό του εντέρου. Παράδειγμα είναι τα υπακτικά φάρμακα, οι υπερβολικές δόσεις μαγνησίου, η βιταμί- νη C. Επιπρόσθετα, η σορβιτόλη (γλυκαντικό), όπως και η κατανάλωση φρούτων, μπορεί να προκαλέσει οσμω- τική διάρροια σε όσους πάσχουν από δυσαπορρόφηση φρουκτόζης, κοιλιοκάκη ή παγκρεατική νόσο. ● Εξιδρωματική: Στα κόπρανα υπάρχουν αίμα και πύον που συνηγορούν υπέρ ιστικής βλάβης του βλεννογόνου του εντέρου. Παράδειγμα εξιδρωματικής διάρροιας είναι οι λοιμώξεις από εντεροπαθογόνο στέλεχος E. coli. ● Φλεγμονώδης: Όταν υπάρχει σοβαρή βλάβη του βλεννογόνου και εκτός από απώλεια υγρών υπάρχει και απώλεια πρωτεϊνών. Μπορεί να προκληθεί από βακτήρια, ιούς και παράσιτα. ● Δυσεντερική: Εάν το αίμα στα κόπρανα είναι αρκετό, η διάρροια ονομάζεται δυσεντερία. Συνήθως συνοδεύεται με πυρετό, τεινεσμό (επιτακτική ανάγκη για αφόδευση) και πόνο κατά την αφόδευση λόγω διηθητικής βλάβης του βλεννογόνου του εντέρου και του ορθού. Προκαλείται συχνά από τη Shigella, τη Sal- monella και την Entamoeba histolytica. ● Διάρροια των ταξιδιωτών: Ένας ξεχωριστός τύπος διάρροιας που είναι συνήθως πολυμικροβιακή και αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά.