Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #142

Από τα πρωτότυπα στα γενόσημα Τα προβλήματα της μετάβασης Κύριο σημείο ενδιαφέροντος για τα γενόση- μα φάρμακα όπως και για τα πρωτότυπα είναι η ασφάλεια της ποιότητάς τους. Αυτή προ- κύπτει από τους ελέγχους βιοϊσοδυναμίας και βιοδιαθεσιμότητας. Με συγκεκριμένες διαδικασίες αναλύσεων και μετρή- σεων στο αίμα, ο ΕΟΦ οφείλει να έχει συμπληρωμένους και διαρκώς ενη- μερωμένους τους φακέλους φαρμάκων που του υποβάλλονται (regulation completed). Επομένως ο πρώτος ρόλος εγγυήσεων ασφάλειας των φαρ- μάκων ανήκει στον ΕΟΦ. Δεύτερο σημείο προσοχής είναι η εφαρμογή γενοσήμων ή η αλλαγή μιας αγωγής με άλλη ίδιας δραστικής ουσίας στις περιπτώσεις χρονίως πασχόντων∙ εκεί δηλαδή που οι οργανισμοί είναι προσαρμοσμένοι και «αναγνωρίζουν» συγκεκριμένα θεραπευτικά σχήματα και όπου οι ελά- χιστες αποκλίσεις δεν μπορούν να τους «ξεγελάσουν». Η όποια αλλαγή θα εκληφθεί από τους οργανισμούς σαν άλλο φάρμακο, οπότε θα αντι- δράσουν. Αυτός ο ρόλος της παρακολούθησης των αντιδράσεων των ασθενών ανήκει καταρχάς στους γιατρούς και κατά δεύτερον στους φαρμακοποιούς. Τρίτος σημαντικός παράγοντας είναι η ψυχολογία των ασθενών απέναντι στα γενόσημα, γεγονός που έχει να κάνει με την ορθή πληροφόρησή τους και την εκπαίδευσή τους στην αποτελεσματικότητα των γενοσήμων. Εδώ ρόλο έχουν ο ΕΟΦ, οι γιατροί και οι φαρμακοποιοί, ιδίως στις περιπτώ- σεις των χρονίως πασχόντων. Τέταρτος —αλλά λόγω αιτιών μνημονίου γίνεται δυστυχώς πρώτος— είναι ο οικονομικός λόγος άμεσης βίαιης διείσδυσης των γενοσήμων στη συ- νταγογραφία, προκειμένου να διατηρηθεί ο —επικίνδυνα χαμηλός— στα- θερός προϋπολογισμός φαρμακευτικής δαπάνης στα 2 δισ. για το 2014. Διείσδυση γενοσήμων στη συνταγογραφία σημαίνει να ανοίξει χώρος δα- πάνης για την ταχεία είσοδο καινοτόμων νέων φαρμάκων, όπου εν πολ- λοίς οι αγωγές είναι προσωποποιημένες και πανάκριβες. Πάλι ο ΕΟΦ έχει κύριο λόγο να αποδεικνύει ότι οι καινοτομίες σε σχέση με τις υπάρχου- σες αγωγές υπερτερούν στη σχέση κόστους - αποτελεσματικότητας. Στο αποτέλεσμα πρέπει να προσμετρούνται και οι παράπλευρες ή αντίθετες ενέργειες, παρενέργειες, αλληλεπιδράσεις. Σ' αυτό το μέρος υπάρχει και η ευθύνη παρακολούθησης των φαρμάκων από γιατρούς και φαρμακο- ποιούς από τους νέους όρους της φαρμακοεπαγρύπνησης. Γεννάται το ερώτημα αν ένας τόσο χαμηλός κλειστός προϋπολογισμός φαρ- μακευτικής δαπάνης θα φθάνει για όλους τους ασφαλισμένους. Μήπως δη- λαδή οι «έχοντες» φθάνουν στις «personalized» θεραπείες και οι «μη έχο- ντες» μένουν στα γενόσημα. Το υποκριτικό μήνυμα του «ορθολογισμού» της χρήσης των φαρμάκων το δίνει το παράδειγμα της Πορτογαλίας, όπου το 2012 αυξήθηκε ο όγκος των κουτιών γενοσήμων κατά 18%, αλλά η δαπάνη έπεσε κατά 33%. Οι πολυεθνικές είτε έχουν τις δι- κές τους εταιρείες γενοσήμων είτε εξαγοράζουν ελληνικές, οπότε ουδείς ψόγος. Ο έλεγχος της φαρ- μακευτικής αγοράς εξισορροπείται από όσα ελληνικά εργαστήρια μέ- νουν ανοιχτά. Γι' αυτά ή εξαιτίας αυτών ενδεχομένως θα επιτρέπε- ται η αναγραφή της εμπορικής τους ονομασίας παρά τις ευρωπαϊκές εντολές συνταγογράφησης φαρμά- κων by INN. Από κοντά πρέπει να δει κανείς και τα biosimilars. Μια αγορά ταχύτατα αναδυόμενη, όπου οι όροι της φαρ- μακοεπαγρύπνησης που καθιστούν συνυπεύθυνους και τους ασθενείς, γίνονται πολύ αυστηροί. Λογικό, αφού το λάθος σημαίνει θάνατο. Οι γενικεύσεις είναι επικίνδυνες. Γι’ αυτό απαιτείται και ο φαρμακο- ποιός να τηρεί records, φαρμακευ- τικό ιστορικό των πελατών του και να συνεργάζεται με το θεράποντα γιατρό. Είναι μια μορφή clinical pharmacy στο ανοιχτό νοσήλιο. Απλά θλίβομαι, γιατί έπρεπε να υπάρξει τέτοια τεράστια έκπτω- ση και απαξίωση των επαγγελ- ματιών υγείας (κυρίως γιατρών- φαρμακοποιών) για να φθάσουν να εφαρμοσθούν — στο όνομα όχι της υγείας των ανθρώπων και της προσβασιμότητάς τους στις υπη- ρεσίες υγείας αλλά στο όνομα της οικονομίας — μέτρα που η ανάλογη παιδεία και επιστημοσύνη έπρεπε να έχουν επιβάλλει. Οι γιατροί γνωρίζουν συνήθως 30- 40 φάρμακα της ειδικότητάς τους, ενώ οι φαρμακοποιοί γνωρίζουν το σύνολο των σκευασμάτων.  Δημήτρης Καραγεωργίου Φαρμακοποιός, Γ.Γ. του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου ρ å πορτάζ 36