Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #142

áðüøåéò 20 λευτέρης μαρίνος Ο Λευτέρης Μαρίνος είναι M.Sc. φαρμακοποιός, μέλος του Φ.Σ. Αττικής, elmarinos@gmail.com Η μαζική στροφή στα γενόσημα δεν θα είναι ανέξοδη… Στην Ελλάδα της βαριάς οικονο- μικής κακοχειμωνιάς, ο τρόπος μείωσης της φαρμακευτικής δαπά- νης μέσω της υποκατάστασης με γενόσημα δεν ακούγεται καθόλου παράλογος, όσο ακούγεται ο πολύ υψηλός στόχος διείσδυσής τους στο 60%. Η υπερβολή του στόχου γίνεται περισσότερο φανερή, αν αναλογιστεί κανείς ότι στη Νορ- βηγία από το 2001 —που εφαρμό- στηκε η υποκατάσταση— έως το 2008, οι ημερήσιες δόσεις των γενοσήμων άγγιξαν το ποσοστό του 40% 1 . Τώρα, συνδυάζοντας τη φωνή της λογικής που υπαγο- ρεύει τη στήριξη κάθε παραγωγι- κής δραστηριότητας στη χώρα, με τη θέση του ΕΟΦ ότι παρά τις ελ- λείψεις του είναι σε θέση να εξα- σφαλίσει ότι τα ελληνικά γενόση- μα είναι ισάξια των πρωτοτύπων, τότε ο ζυγός της επιλογής μεταξύ εγχώριων ή εξωχώριων σκευα- σμάτων κλείνει σαφώς προς τα πρώτα. Είναι όμως η υποκατάσταση με γε- νόσημα μια αυτόματη διαδικασία με μόνη προϋπόθεση την εκπλή- ρωση της βιοϊσοδυναμίας; Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς παρουσιάζονται δύ- σπιστοι, όταν υποκαθίσταται το Στο πρόσφατο σχετικά παρελθόν, την περασμένη δεκαετία, πολλά μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δοκίμασαν να αναχαιτίσουν την καλπάζουσα φαρμακευτική δαπάνη, αξιοποιώντας μεταξύ άλλων και την οικονομικότερη λύση της υποκατάστασης των πρωτότυπων φαρμά- κων από γενόσημα. Δεν αναρωτήθηκαν τόσο —τουλάχιστον φανερά— για την προέλευση αυτών των σκευασμάτων, όσο αναρωτήθηκαν για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότη- τά τους. Και τα χρόνια που ακολούθησαν ήρθαν να δικαιώσουν τους οικονομικούς στόχους τους για τη φαρμακευτική δαπάνη. πρωτότυπο φάρμακο που γνωρίζουν από ένα γενόσημο και πολλοί από αυτούς θεωρούν το τελευταίο ως υποδεέστερο 2 . Το γεγονός αυτό από μόνο του μπορεί να οδηγήσει σε εκούσια μη συμμόρφωση με τη φαρμα- κοθεραπευτική αγωγή. Σύμφωνα με μια νορβηγική μελέτη 3 , ένας στους τρεις ασθενείς ανέφερε ότι η υποκατάσταση των πρωτοτύπων από γε- νόσημα έκανε την τήρηση της θεραπείας του πιο απαιτητική. Ορισμένοι ανέφεραν ότι ήταν ευκολότερο να αναγνωρίσουν τα πρωτότυπα φάρμα- κα, καθώς τα γενόσημα παρουσιάζουν μεταξύ τους πολλές ομοιότητες ως προς τη μορφή αλλά και τη συσκευασία. Άλλοι ανέφεραν ότι τα γενόσημα παρουσίαζαν δυσκολία στην κατάποσή τους, εξαιτίας της απουσίας επικά- λυψης ή του μεγέθους. Το 5% των ερωτηθέντων χρησιμοποιούσε περισ- σότερα από ένα φάρμακο με την ίδια δραστική ουσία ταυτόχρονα, π.χ. ένα πρωτότυπο και ένα ή δύο ή και τρία γενόσημα ταυτόχρονα (τα θεωρούσε συμπληρωματικές θεραπείες), με αποτέλεσμα κάποιοι από τους ασθενείς να νοσηλευτούν εξαιτίας της υπερδοσολογίας. Είναι προφανές ότι αν και η βιοϊσοδυναμία είναι θεμελιώδης, δεν είναι η μόνη προϋπόθεση προκειμένου να επιτευχθούν τα ίδια θεραπευτικά αποτελέσματα. Η διαδικασία της υποκατάστασης δεν είναι μια αυτόματη παθητική διαδικασία και χωρίς την ενεργητική εμπλοκή των επαγγελμα- τιών της υγείας, των γιατρών και ιδίως των φαρμακοποιών, μένει ανολο- κλήρωτη. Επιπλέον αυτή η υπηρεσία από την πλευρά των φαρμακοποιών μπορεί να θεωρείται αυτονόητη από το σύστημα υγείας, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι είναι ανεξάντλητη και ανέξοδη σε πόρους. Και όταν προ- βλέπεται να πραγματοποιηθεί μαζική αλλαγή θεραπειών, αυτή η παράμε- τρος δεν είναι σοφό να μένει στο περιθώριο των υπολογισμών.  1 The Norwegian Association of Pharmaceutical Manufacturers. Facts and Figures 2009. 2 Ganther JM, Kreling DH. Consumer perceptions of risk and required cost savings for generic prescription drugs. J Am Pharm Assoc 2000;40:378-83. 3 Generic substitution: an additional challenge for adherence in hypertensive patients? Current Medical Research & Opinion Volume 25, Number 10 October 2009.