Ως ακράτεια ούρων ορίζεται η ακούσια απώλεια ούρων. Στις γυναίκες η ακράτεια ούρων χαρακτηρίζεται στην πλειονότητα των περιπτώσεων ως ακράτεια από προσπάθεια ή ακράτεια από επιτακτικότητα.

Ακράτεια ούρων από προσπάθεια

Ορίζεται ως η ακούσια απώλεια ούρων κατόπιν αύξησης της ενδοκοιλιακής πίεσης (σε καταστάσεις π.χ. όπως βήχας, φτάρνισμα, άνοδος σκαλοπατιών). Αφορά συνήθως γυναίκες μέσης ηλικίας και μάλιστα σε ποσοστό 8 στις 10 γυναίκες με ακράτεια ούρων εμφανίζουν ακράτεια από προσπάθεια.

Αιτιολογία

Οφείλεται σε ανεπάρκεια του σφιγκτηριακού μηχανισμού ενώ η λειτουργία της κύστεως δεν έχει διαταραχθεί.
Εμφανίζεται κυρίως :

•  Μετά από φυσιολογικό τοκετό
•  Παχυσαρκία
•  Έλλειψη οιστρογόνου μετά την εμμηνόπαυση
•  Πρόπτωση μήτρας
•  Χαλάρωση των μυών του πυελικού εδάφους

Συμπτώματα

Η ασθενής περιγράφει ακούσια απώλεια ούρων σε σωματική προσπάθεια ή σε αλλαγή θέσης του σώματός της, χωρίς να προηγηθεί προειδοποιητικό σημάδι επιθυμίας (έπειξης) για ούρηση.

Διάγνωση

Η λήψη λεπτομερούς ιστορικού και περιγραφής της μορφής απώλειας ούρων μας κατευθύνει προς τη σωστή διάγνωση. Απαραίτητα επιπλέον βοηθητικά στοιχεία είναι:

•  Η καλλιέργεια ούρων (για έλεγχο πιθανής ουρολοίμωξης)
•  Ο υπερηχογραφικός έλεγχος πλήρωσης και εκκένωσης της ουροδόχου κύστεως

ενώ σημαντικές επιπλέον πληροφορίες παρέχουν

•  Το Πρωτόκολλο ούρησης (για τουλάχιστον 2 ημέρες) και
•  Ο ουροδυναμικός έλεγχος

Θεραπεία

Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την:

• Απώλεια σωματικού βάρους
•  Γυμναστική του πυελικού εδάφους
•  Υποκατάσταση οιστρογόνων (π.χ. κολπικά υπόθετα)
•  Ηλεκτροδιέγερση του πυελικού εδάφους
•  Φαρμακευτική ενίσχυση των λείων μυϊκών ινών του πυελικού εδάφους (Duloxetin)

H χειρουργική αντιμετώπιση περιλαμβάνει κυρίως την χρήση πλεγμάτων. Με μια μικρή τομή υπό νάρκωση στο πρόσθιο κολπικό τοίχωμα τοποθετείται χωρίς τάση ένα πλέγμα κάτω από τη μεσότητα της ουρήθρας με σκοπό της στήριξής της όταν αυξάνονται οι κοιλιακές πιέσεις. Τα ποσοστά επιτυχίας αυτών των τεχνικών (TVT,TOT) κυμαίνονται στο 93% με μικρά μόνο ποσοστά επιπλοκών. Η παραμονή στο νοσοκομείο είναι από μερικές ώρες έως μία ημέρα και τα αποτελέσματα είναι εμφανή ήδη από το πρώτο 24ώρο.

Ακράτεια ουρών από επιτακτικότητα:

Αφορά διαταραχή τόσο του βλεννογόνου όσο και του μυϊκού ιστού της ουροδόχου κύστεως που υπεραντιδρούν κατά την πλήρωσή της. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μία ξαφνική, ακούσια έντονη και μη δυνάμενη να κατασταλεί έπειξη για ούρηση που οδηγεί σε απώλεια ούρων.

Θεραπεία

•  Φαρμακευτική: με χρήσης αντιμουσκαρινικών ή των νεοτέρων β-αγωνιστών
•  Χειρουργική: σε μη ανταποκρινόμενες στα φάρμακα περιπτώσεις, η ενδοκυστική έγχυση Βotulinumtoxin («Botox») υπό νάρκωση, χωρίς την ανάγκη διανυκτέρευσης του ασθενή στο νοσοκομείο.

Τα αποτελέσματα της έγχυσης εμφανίζονται μετά από μερικές ημέρες, διαρκούν έως 9 μήνες και χρήζει τότε επανάληψη της διαδικασίας.

Dr Med FEBU  ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ Β. ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου ESSEN Γερμανίας
Διευθυντής Β? Ουρολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center