Τους δέχονται για ακτινοθεραπεία στο ΕΣΥ λίγο πριν πεθάνουν ...

Λίστες αναμονής μέχρι και 4 μήνες για ακτινοθεραπεία αντιμετωπίζουν οι καρκινοπαθείς, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν σε πρόσφατη  συνέντευξη Τύπου με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Μέρα κατά του Καρκίνου. Με βάση τα διεθνή δεδομένα η Ελλάδα θα έπρεπε να έχει περίπου 60 μηχανήματα και όμως έχει 37, από τα οποία μόνο 24 είναι στο δημόσιο τομέα. Απ' αυτό γίνεται σαφές γιατί οι λίστες αναμονής φτάνουν έως και τους τέσσερις μήνες. Ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αιτία θανάτου και ένας στους τρεις θα αναγκαστεί να τον αντιμετωπίσει κάποια στιγμή στη ζωή του. Τα κυριότερα όπλα στη μάχη ενάντια στον καρκίνο είναι η χειρουργική επέμβαση, η ακτινοθεραπεία και η φαρμακευτική αντιμετώπιση. Σχεδόν οι μισοί από τους ογκολογικούς ασθενείς μπορούν να ιαθούν με μία από τις τρεις αυτές μεθόδους ή με συνδυασμό τους, όπως σημειώθηκε. Ειδικότερα για την Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία, το 60% των ογκολογικών ασθενών θα χρειαστεί να λάβει ακτινοθεραπεία κάποια στιγμή στη διάρκεια της νόσου του.

Κάθε χρόνο και χειρότερα για τους καρκινοπαθείς

Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Μέρα κατά του Καρκίνου, παραθέτουμε ορισμένα αποκαλυπτικά στοιχεία, ενδεικτικά της τεράστιας απόστασης που υπάρχει ανάμεσα στις υπηρεσίες που παρέχει το εμπορευματοποιημένο σύστημα της Υγείας και τις οξυμένες λαϊκές ανάγκες: Το κύριο μηχάνημα ακτινοθεραπείας είναι ο Γραμμικός Επιταχυντής (ΓΕ). Στο ΕΣΥ λειτουργούν 24 μηχανήματα ακτινοθεραπείας (ΓΕ). Λιγότεροι από τους μισούς ΓΕ διαθέτουν υψηλή ενέργεια. Ο πενιχρός αυτός εξοπλισμός σαφέστατα δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες των περίπου 11 εκ. Ελλήνων. Η αναλογία ΓΕ ανά εκατομμύριο πληθυσμού στην Αμερική είναι 8,3 και στην Ευρώπη είναι 7,5 ΓΕ. Η αναλογία στην Ελλάδα είναι 2,2 γραμμικοί επιταχυντές ανά ένα εκατομμύριο πληθυσμού.

Αλλά και τα πιο σύγχρονα μηχανήματα (Γραμμικοί Επιταχυντές) αρχίζουν να βγαίνουν εκτός λειτουργίας, καθώς περίπου τα μισά λειτουργούν ασταμάτητα από 10 έως και 26 χρόνια. Σημειώνεται πως ύστερα από 10 χρόνια, η τεχνολογία των γραμμικών επιταχυντών θεωρείται ξεπερασμένη, ενώ στη 15ετία τα μηχανήματα πρέπει να αποσύρονται. Tα μηχανήματα ακτινοθεραπείας (Γραμμικοί Επιταχυντές) που υπάρχουν στο δημόσιο τομέα μπορούν να καλύψουν αξιοπρεπώς το 35% - 40% των ασθενών που χρειάζονται ακτινοθεραπεία. Η αναμονή σε κάποια νοσοκομεία ξεπερνά τους τέσσερις μήνες.

Μία ακόμη προηγμένη μέθοδος, η ΙΜRΤ, φαίνεται να αποτελεί καλύτερη επιλογή σε σχέση με την τεχνολογία του παρελθόντος, καθώς το αποτέλεσμα είναι πολύ πιο στοχευόμενο σε σχέση με την κλασική θεραπεία - η ακτινοβολία εκπέμπεται σε πολλαπλά πεδία, στοχεύει όμως με μεγαλύτερη ακρίβεια (2 χιλιοστά), ενώ ο χρόνος χρήσης ακτινοβολίας περιορίζεται μόλις στα 5-10 λεπτά κάθε φορά. Στη χώρα μας όμως, η ΙΜRΤ ακτινοθεραπεία συναντάται μόνον σε ιδιωτικά θεραπευτικά κέντρα.

Ο ΕΟΠΥΥ καλύπτει τη θεραπεία τού ασθενούς σε ιδιωτικό θεραπευτήριο, εκτός από την αμοιβή του γιατρού, με αποτέλεσμα το κόστος να κυμαίνεται από 300 έως 2.000 ευρώ. Παράλληλα, ο «υγιής» επιχειρηματικός όμιλος ζητά ένα έξτρα ποσόν, επικαλούμενος τις καθυστερήσεις του Οργανισμού για την εξόφληση των θεραπειών και τις συνέπειες των rebate (κλιμακούμενη επιστροφή ανάλογα με τον τζίρο) και claw back (μηχανισμός αυτόματων επιστροφών σε περίπτωση υπέρβασης).

Ενώ έχουμε αύξηση του πληθυσμού που νοσεί, ταυτόχρονα γίνεται υποβάθμιση των δημόσιων δομών και περικοπές στις παροχές. Ολο και περισσότεροι αποκλείονται από τις υπηρεσίες Υγείας και όλα αυτά για να δοθεί ζεστό χρήμα και πελατεία σε κλινικές, ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα και φαρμακοβιομήχανους. Ενα μεγάλο κομμάτι των ασθενών δεν εξετάζεται σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστημονική γνώση, για να μπορέσει να διαγνωστεί με ακρίβεια η νόσος από την οποία πάσχει και άρα να του δοθεί η κατάλληλη θεραπεία. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ελλιπή διάγνωση, άρα και ελλιπή θεραπευτικό χειρισμό.

Σε ό,τι αφορά την πρόληψη, ούτε κουβέντα να γίνεται. Γιατί η πρόληψη βασίζεται καθαρά σε εξετάσεις που πρέπει να είναι ακριβείς, να γίνονται στην ώρα τους και σε τακτά χρονικά διαστήματα. Η αναμονή των καρκινοπαθών ασθενών για εξέταση και θεραπεία είναι απαράδεκτα μεγάλη. Αναφέρουμε μόνο ότι ο χρόνος αναμονής για ραντεβού στα εξωτερικά ιατρεία, που πλασματικά παρουσιάζεται στους δύο μήνες, στην πραγματικότητα είναι πάνω από 3 - 6 μήνες. Αντίστοιχα, ο χρόνος αναμονής για ακτινοθεραπείες φτάνει τους 2 - 3 μήνες. Η έλλειψη φαρμάκων και υλικών συμπληρώνει την καθημερινή αναμονή των ασθενών για χημειοθεραπεία στην Κλινική Ημέρας που ξεπερνάει τις 6 - 7 ώρες. Έρχονται λίγο πριν πεθάνουν.

Τα ακριβά φάρμακα, όπως είναι τα αντικαρκινικά, έχουν πατέντα και επιτρέπεται μόνο σε μια εταιρεία να τα παράξει. Κοστίζουν εκατοντάδες ή και χιλιάδες ευρώ το σκεύασμα. Αν η εταιρεία ζητήσει αμέσως τα χρήματα και το νοσοκομείο δεν έχει να τα δώσει, επειδή δεν δίνει το κράτος, τότε απλά δε φέρνει το φάρμακο. Ο ασθενής θα πρέπει να τα βάλει από την τσέπη του. Οι ταξικές δυνάμεις είναι σε ετοιμότητα, χωρίς καμιά ανοχή και αναμονή απέναντι στην εμπορευματοποίηση της Υγείας και τα κέρδη των «υγιών» επιχειρηματιών, που λέει ότι θα υπηρετήσει και η νέα κυβέρνηση. Δίνουμε τη μάχη με κριτήριο ότι οι υπηρεσίες Υγείας πρέπει να αποτελούν κατοχυρωμένο λαϊκό δικαίωμα, με αποκλειστικά κρατική ευθύνη και όχι εμπόρευμα ή φιλανθρωπία. 

Νίκος Μπουντούρογλου
Ογκολόγος - Ακτινοθεραπευτής στο Νοσοκομείο Μεταξά. Μέλος του ΠΑΜΕ Υγείας - Πρόνοιας