Τι είναι η χολολιθίαση και πώς θα προστατευτείτε

Χολολιθίαση είναι η παρουσία, στη χοληδόχο κύστη ή στα εξω-ηπατικά χοληφόρα, λίθων (πέτρας) που αποτελούνται από χοληστερόλη, χολερυθρίνη, ασβέστιο ή βλέννα. Πρόκειται για συχνή πάθηση που προκαλεί οξύ πόνο –κυρίως μετά από βαριά, λιπαρά γεύματα– στο σημείο της χοληδόχου κύστης (κάτω από το δεξί λοβό του ήπατος), εκεί όπου αποθηκεύεται η χολή πριν απελευθερωθεί στο λεπτό έντερο για να βοηθήσει στην πέψη των λιπών.

Εκτός από τον πόνο, η χολολιθίαση μπορεί να προκαλέσει και σοβαρότερα προβλήματα, όπως χολοκυστίτιδα, ίκτερο ή παγκρεατίτιδα (στην περίπτωση διαφυγής των λίθων από την κύστη), οπότε απαιτείται χειρουργικήεπέμβασηγια την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης (χολοκυστεκτομή). Πρόκειται για επέμβαση που πλέον εκτελείται λαπαροσκοπικά, μέσω 3-4 πολύ μικρών τομών. Ο ασθενής επιστρέφει αυθημερόν στο σπίτι του και σε 1-2 εβδομάδες πλήρως στην καθημερινότητά του.

Οι λίθοι δημιουργούνται κυρίως λόγω της παρατεταμένης παραμονής της χολής στη χοληδόχο κύστη. Ωστόσο επιβαρυντικοί παράγοντες μπορεί να είναι η διατροφή, η παχυσαρκία αλλά και η απότομη απώλεια βάρους, η υψηλή χοληστερόλη, η εγκυμοσύνη και η ηλικία.

Σύμφωνα με τον Δρ Αναστάσιο Ξιάρχο, γενικό χειρουργό και πρόεδρο της Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής, για την πρόληψη της χολολιθίασης πρέπει να προσέχουμε τα εξής:

• Σωματικό βάρος: Οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι άνθρωποι έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν πέτρες στη χολή, εξαιτίας τόσο της υψηλότερης χοληστερόλης που έχουν, όσο και της κατανομής του λίπους στο σώμα τους. Μελέτη διαπίστωσε μάλιστα ότι οι άνδρες με περισσότερο λίπος στην κοιλιά έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν προβλήματα χολόλιθων, συγκριτικά με εκείνους με μικρότερη περίμετρο μέσης.
• Υψηλή χοληστερόλη: Οι χολόλιθοι σχηματίζονται από κρυστάλλωση της χοληστερόλης, εξαιτίας της μείωσης της διαλυτότητάς της, που φυσιολογικά γίνεται με τη βοήθεια φωσφολιπιδίων και χολικών αλάτων. Κατά συνέπεια, όσοι ακολουθούν μια χαμηλή σε χοληστερόλη και λιπαρά διατροφή προστατεύουν την υγεία της χοληδόχου κύστεως, μειώνοντας τον κίνδυνο για εμφάνιση χολόλιθων.
• Απότομη απώλεια βάρους: Το γρήγορο αδυνάτισμα είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει πέτρες στη χολή. Καλό είναι λοιπόν να αποφεύγονται οι υποσχόμενες για γρήγορο αδυνάτισμα δίαιτες που είναι επικίνδυνες και να προτιμώνται προγράμματα διατροφής για σταδιακό αδυνάτισμα. Εξαιρούνται φυσικά τα άτομα που χάνουν ταχέως βάρος εξαιτίας είτε κάποιας ασθένειας είτε λόγω υποβολής σε χειρουργική επέμβαση, για τα οποία δεν μπορεί να υπάρξει πρόληψη.
• Εγκυμοσύνη: Οι έγκυες γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν πέτρες στη χολή, γεγονός που σημαίνει ότι απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην κατανάλωση λιπαρών τροφίμων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Η διατροφή είναι το παν

Τελικά η διατροφή αναδεικνύεται καθοριστική για την υγεία του οργανισμού και την πρόληψη ασθενειών, όπως και της χολολιθίασης.

Η ενδεδειγμένη διατροφή περιλαμβάνει υγιή μονοακόρεστα λιπαρά, τα οποία βρίσκονται σε ορισμένους ξηρούς καρπούς, τα αβοκάντο, τις ελιές και το ελαιόλαδο, και πολυακόρεστα λιπαρά, στα οποία ανήκουν τα ωμέγα-3 και ωμέγα-6, καλές πηγές των οποίων είναι τα λιπαρά ψάρια, τα καρύδια και τα αμύγδαλα, καθώς και τα φυτικά έλαια.

Η αποφυγή των κορεσμένων λιπαρών που βρίσκονται κυρίως στα ζωικά λίπη, προστατεύει από την αύξηση της ολικής και της «κακής» (LDL) χοληστερόλης και φυσικά και από τα καρδιαγγειακά νοσήματα.