Τι θα συμβεί αν πέσει η φαρμακευτική δαπάνη στα 2 δισ.;

Δραματικά συμπεράσματα αλλά και σκληρές αλήθειες αναδείχθηκαν κατά την διάρκεια του 12^ου ετήσιου συνεδρίου Healthworld 2013, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα με θέμα "Από το Μνημόνιο στην Ανασυγκρότηση του Υγειονομικού Τομέα".

Σύμφωνα με τους ομιλητές :

Οι επιπτώσεις του Μνημονίου στον τομέα της υγείας δημιουργούν μια ασφυκτική κατάσταση με αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και τις υπηρεσίες υγείας και τα προτεινόμενα μέτρα δεν οδηγούν σε επιθυμητά αποτελέσματα.

Η συμπίεση της δαπάνης για το φάρμακο (>50%) και τα τεχνολογικά και υγειονομικά προϊόντα (>60%) δημιουργεί μείζονα προβλήματα λειτουργίας και προκαλεί μεγάλες στρεβλώσεις.

Η ανάγκη εύρεσης νέας διευρυμένης χρηματοδοτικής βάσης στον ΕΟΠΥΥ είναι επιτακτική, με ειδική φορολογία σε βλαπτικά προϊόντα, εισαγωγή κοινωνικού ΦΠΑ και συμμετοχή ασθενών στο κόστος (ανάλογη του εισοδήματος και αντιστρόφως ανάλογη της ανάγκης), ώστε να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα αποζημίωσης των προμηθευτών, αλλά και κάλυψης των ανασφάλιστων ομάδων του πληθυσμού.

Η ολοκληρωτική στροφή προς την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας με την ενοποίηση των κέντρων υγείας, των πολυϊατρείων και το σύνολο των γιατρών με τη μορφή ολοκληρωμένων δικτύων υγείας, στα οποία συμμετέχουν οι δημόσιες δομές (πολυϊατρεία ΕΟΠΥΥ, Κέντρα Υγείας, ιατρεία τοπικής αυτοδιοίκησης, γιατροί του ιδιωτικού τομέα και διαγνωστικά εργαστήρια).

Η ανάπτυξη και η εφαρμογή κλειστών προϋπολογισμών στα νοσοκομειακά ιδρύματα, στα κέντρα υγείας και στις υγειονομικές περιφέρειες είναι αναγκαία, ώστε ο έλεγχος των τιμών και του όγκου να δίνουν σταθερή δαπάνη και να αποφεύγονται τα ελλείμματα και τα χρέη.

Συνεχής αξιολόγηση και αναπροσαρμογή των κανόνων που διέπουν την εφαρμογή του μοντέλου Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλείων (DRGs) στην τιμολόγηση ιατρικών πράξεων.

Τα μέτρα του Μνημονίου και οι περικοπές στη δαπάνη υγείας έχουν διογκώσει τα προβλήματα και το σύστημα υγείας δοκιμάζεται μαζί με ολόκληρο το ασφαλιστικό σύστημα, ενώ έχει προστεθεί και το μείζον πρόβλημα της αποασφάλισης του πληθυσμού. Η έλλειψη ολοκληρωμένης πολιτικής για την υγεία αποτελεί πλέον μείζον κοινωνικό και οικονομικό θέμα και μια από τις βασικότερες αιτίες της δημοσιονομικής απορρύθμισης (ειδικότερα με το πρόβλημα της χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ και της δαπάνης των νοσοκομείων).

Η εισαγωγή νέων καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών είναι απαραίτητη σε ένα σύγχρονο και βιώσιμο σύστημα υγείας. Η οποιαδήποτε επένδυση σε νέα καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες συμβάλει όχι μόνο στην βελτίωση των υπηρεσιών υγείας προς τους πολίτες αλλά οδηγεί και στην μείωση της συνολικής δαπάνης Υγείας.

Είναι απαραίτητη η ανάγκη εισαγωγής διαδικασιών που να διασφαλίζουν την ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών πέρα από το κόστος προμήθειας τους. Η σωστή σχέση ποιότητας και τιμής διασφαλίζει την αποτελεσματικότερη και ταχύτερη θεραπεία των ασθενών και οδηγεί τελικά σε μείωση του συνολικού κόστους δαπάνης. Συνεπώς η αξιολόγηση και διαμόρφωση των διαδικασιών που υπάρχουν για την εισαγωγή τιμών στο παρατηρητήριο τιμών που υπάρχει στην Επιτροπή Προμηθειών Υγείας είναι απόλυτα απαραίτητη συνθήκη. Μια πρόταση που συζητήθηκε ήταν να μετατραπεί η ΕΠΥ σε Παρατηρητήριο Τιμών και Ποιότητας.

Με το τέλος του Μνημονίου, είναι επιτακτική η ανάγκη για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου για την υγεία με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, στην εκπόνηση του οποίου οφείλουν να συνεισφέρουν όλοι οι λειτουργοί της υγείας της χώρας παρά τις όποιες διαφορές. Στην κατεύθυνση αυτή είναι αναγκαίο να βελτιωθεί η τεκμηρίωση στη λήψη αποφάσεων και τη διατύπωση προτάσεων και να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για την αναζήτηση της μέγιστης δυνατής συναίνεσης. Με άλλα λόγια η τεκμηρίωση και η συναίνεση συνιστούν τα βασικά προαπαιτούμενα για τη συγκρότηση μιας "παραγωγικής" πολιτικής στην υγεία.

Επίσης, σύμφωνα με τους ομιλητές, σημαντικές παράμετροι του Εθνικού Σχεδίου θα πρέπει να είναι η διασφάλιση της ποιότητας και πληρότητας των υπηρεσιών υγείας καθώς και η άμεση πρόσβαση του συνόλου των πολιτών σε αυτές.

Παρά τις περιοριστικές συνθήκες στον τομέα της υγείας τονίστηκε έντονα η ανάγκη υποστήριξης ενός αναπτυξιακού προγράμματος. Επίσης, σημειώθηκε ότι η εθνική φαρμακευτική πολιτική έχει κενά και αντιφάσεις και προτάθηκαν μέτρα για την αλλαγή αυτής της πολιτικής, τα οποία περιλαμβάνουν την διαμόρφωση σχεδίου πολιτικής με συνεργασία των κοινωνικών εταίρων, την αλλαγή του συστήματος τιμολόγησης, την άσκηση ασφαλιστικής φαρμακευτικής πολιτικής, την ολοκλήρωση ηλεκτρονικού συστήματος, την ανάπτυξη έρευνας και την αξιολόγηση της φαρμακευτικής και βιοϊατρικής τεχνολογίας. Ακόμη, η περαιτέρω μείωση της δαπάνης υγείας και ειδικότερα της φαρμακευτικής δαπάνης σε επίπεδα κατώτερα του 1,3% του ΑΕΠ (<2,3 δισ. €) θα προκαλέσει ανισορροπίες στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, με αποτέλεσμα την αύξηση της χρήσης δαπανηρής νοσοκομειακής περίθαλψης.

Επισημάνθηκε, επίσης, ότι είναι απαραίτητη η διασφάλιση της επάρκειας φαρμάκων στην αγορά και απρόσκοπτη πρόσβαση των ασφαλισμένων στις θεραπείες τους και ειδικότερα στην καινοτομία που συμβάλλει στην ιατρική αποτελεσματικότητα και στην εξοικονόμηση πόρων. Παρά τις προσπάθειες, εξακολουθούν να εμφανίζονται οι ανεπάρκειες του συστήματος και χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση, όπως (α) η βελτίωση της διείσδυσης των γενοσήμων στην αγορά, (β) η ορθή τιμολόγηση των γενοσήμων και off patent προϊόντων, (γ) η βελτίωση του ποσοστού συμμετοχής των ασθενών με κριτήρια το εισόδημα και την ανάγκη, και η ορθή εφαρμογή αυτού μέσω ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, (δ) ο εξορθολογισμός των ποσοστών κέρδους φαρμακοποιών και φαρμακεμπόρων, (ε) ο άμεσος προγραμματισμός για την αποκατάσταση των χρεών και την περαιτέρω χρηματοδότηση για ένα βιώσιμο σύστημα υγείας.

Επιπρόσθετα τονίστηκε η ανάγκη για υπέρβαση των μέτρων του Μνημονίου, με ενίσχυση της χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ, αποπληρωμή των συσσωρευμένων χρεών και συστηματική παρακολούθηση της υγειονομικής δαπάνης, ώστε να διασφαλισθεί ένα βιώσιμο σύστημα υγείας, το οποίο θα εγγυάται την επάρκεια υπηρεσιών στην αγορά και την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών. Τα μέτρα αυτά είναι αναγκαία και επείγοντα, ώστε να αρθούν σε κάποιο βαθμό οι αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία (νοσηρότητα, πρώιμη θνησιμότητα) και να ελεγχθούν οι παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι αναδύονται απειλητικοί εξαιτίας της κρίσης.
Στην ουσία μιλάμε για κατάργηση του μνημονίου στο χώρο της υγείας και την έναρξη ενός δομημένου προγράμματος.