Και πάλι η «Καθημερινή» τα βάζει με τα φαρμακεία

Με ένα ακόμη ειρωνικό/παραπλανητικό άρθρο στην Καθημερινή (24/10/2010) εναντίον των φαρμακοποιών, επανέρχεται και αυτή την εβδομάδα ο Πάσχος Μανδραβέλης.

Παράλληλα, απορίες προκαλεί η τοποθέτηση ενός ακόμη δυσφημιστικού άρθρου, στο ίδιο φύλλο της εφημερίδας, που αναφέρεται στην «επιστημονική ανεπάρκεια» των Ελλήνων φαρμακοποιών…

1. “«Ο κοινωνικός ρόλος στη διατίμηση»

Tου Πάσχου Mανδραβέλη

Διαβάσαμε και ακούσαμε πολλά για το επάγγελμα των φαρμακοποιών. Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) τίμησε τον Τύπο με ολοσέλιδες καταχωρήσεις, που είχαν τίτλο «Το φαρμακείο δεν είναι κλειστό επάγγελμα». Διαβάσαμε επιστολές για τον «κοινωνικό ρόλο των φαρμακοποιών». Η αλήθεια είναι ότι αυτός ο ρόλος μάς φάνηκε λίγο αλμυρός, ειδικά για κάποια φάρμακα των 1.500 ευρώ. Κάποιοι, όμως, μάς είπαν ότι αυτά είναι νοσοκομειακά και επομένως δεν πωλούνται από τα φαρμακεία, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν στον επίσημο τιμοκατάλογο λιανικής.

Η αλήθεια όμως είναι άλλη. Την εκστόμισε ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου στο συνέδριο Pharmapoint 2010 (Θεσσαλονίκη 16-17/10/2010). Ο κ. Δημήτρης Βαγιωνάς ζήτησε διάλογο με την κυβέρνηση, αλλιώς θα έχει «κακά ξεμπερδέματα». Έθεσε την κόκκινη γραμμή από την οποία -όπως είπε- «δεν μετακινούμαστε ούτε χιλιοστό». Η κόκκινη γραμμή, φυσικά, είναι η σημερινή κατάσταση.

Η ομιλία του κ. Βαγιωνά μαγνητοσκοπήθηκε και αναρτήθηκε στο YouTube. Σύμφωνα μ’ αυτήν, οι μη διαπραγματεύσιμοι όροι των φαρμακοποιών είναι:

1) «... Ύπαρξη προγραμματισμού για την ίδρυση νέων φαρμακείων με διατήρηση των πληθυσμιακών και χωροταξικών κριτηρίων...».

2) «... Μη αμφισβήτηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του φαρμακείου και της κληρονομικότητας του φαρμακείου...». Κληρονομικό δικαίωμα στο φαρμακείο σε μια χώρα που κατήργησε διά δημοψηφίσματος την κληρονομική βασιλεία; Φυσικά. Στη δευτερολογία του o κ. Βαγιωνάς υπόσχεται στη βάση: «Το επάγγελμα τού φαρμακοποιού είναι ένα. Από αυτό ζήσαμε εμείς, και από αυτό θα ζήσουν τα παιδιά σας...». Και τα παιδιά των αγροτών, των υπαλλήλων που έχουν μεράκι τη φαρμακευτική;

3) «... Λέμε κατηγορηματικά όχι σε κάθε σενάριο συμμετοχής εμπόρων και επιχειρηματιών όπως σούπερ μάρκετ και αλυσίδες στη χορήγηση του φαρμάκου...».

4) «... Σταθερή και ενιαία τιμή στο φάρμακο για προστασία του από την εμπορευματοποίηση...».

5) «... Είμαστε κάθετα αντίθετοι σε κάθε μείωση στο ποσοστό μας κέρδους κατά οιονδήποτε τρόπο, όπως και αν ονομαστεί...».

Πώς εννοεί την προστασία από την εμπορευματοποίηση ο πρόεδρος των φαρμακοποιών; Κάποια στιγμή ένας σύνεδρος θέτει ένα ερώτημα σχετικά με τελευταία απόφαση της κυβέρνησης να μειώσει το ποσοστό κέρδους στο 18% για τα ακριβά νοσοκομειακά φάρμακα. Ο κ. Βαγιωνάς πετάει οργισμένος τα γυαλιά του στο τραπέζι και απαντά: «... Ο Σύλλογος δεν ήρθε καν σε διάλογο με την ελληνική πολιτεία. Δεν δεχθήκαμε την απόφαση, γι’ αυτό καλώ από αυτό το βήμα να μην δεχθεί κανείς να εκτελεί συνταγές για τα νοσοκομειακά φάρμακα με το ποσοστό κέρδους 18%...». Ακούγονται θερμά χειροκροτήματα στην αίθουσα...

Σημείωση: Με δεδομένο ότι νοσοκομειακά φάρμακα τα χρειάζονται οι χρόνιοι και βαριά ασθενείς, πιθανότατα θα πρέπει να το πάρουμε απόφαση. Ο κοινωνικός ρόλος των φαρμακοποιών είναι στη διατίμηση: από 23,8% ποσοστό κέρδους και πάνω λειτουργεί...

Τέλος, κάνοντας τον απολογισμό της 35ετούς του θητείας ο κ. Βαγιωνάς τόνισε: «... Ας μην ξεχνάτε ότι κάποτε είχαμε και 12% και 15% εκπτώσεις. Και τα καταργήσαμε όλα... Μην ξεχνάτε επίσης ότι το 1992 πήραμε μια αύξηση του ποσοστού κέρδους 2,5%...».

Αμ, ξεχνιούνται αυτά κ. πρόεδρε; Ακόμη τα πληρώνουμε...”

2. “«Παρενέργειες από τα φάρμακα»

Της Γαλήνης Φούρα

Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία δεν αναφέρει θανάτους εξαιτίας λήψης φαρμάκων, όταν σε άλλες χώρες όπως π.χ. στη Γερμανία καταγράφονται επισήμως 10.000-20.000 θάνατοι τον χρόνο. Μάλιστα, στα ελληνικά νοσοκομεία δεν υπάρχει ειδικός κωδικός για την περίπτωση αυτή. Είναι ενδεικτικό αυτό που αποκαλύπτει στην «Κ» ο καθηγητής Ιωάννης Παπαδόπουλος: «Καταπίνουμε τα αναλγητικά με τη σέσουλα και κανείς δεν ρωτάει τι συνοδευτικά προβλήματα έχουμε. Σε έρευνα που κάναμε προ πέντε ετών στο Λαϊκό Νοσοκομείο, πήραμε το ιστορικό των ασθενών που είχαν εισαχθεί με γαστρορραγία. Διαπιστώσαμε ότι η πρώτη αιτία εισαγωγής ήταν τα αντιφλεγμονώδη αναλγητικά και ότι περίπου τα μισά φάρμακα τα είχαν δώσει γιατροί. Σχεδόν όλοι οι ασθενείς είχαν αντενδείξεις χορήγησης αυτών των φαρμάκων, λόγω συγκεκριμένων παθήσεων και καταστάσεων, αλλά ο γιατρός δεν είχε πάρει ιστορικό»!

Το μεγάλο κενό ασφαλείας για τον ασθενή-καταναλωτή προκύπτει και από μια άλλη σοβαρή επισήμανση του κ. Παπαδόπουλου, ο οποίος υποστηρίζει ότι πολλοί φαρμακοποιοί, αν και είναι υποχρεωμένοι να ελέγχουν τη δοσολογία όταν υπάρχει συνταγή γιατρού, δεν το κάνουν. «Λειτουργούν ως έμποροι, ανοίγουν συρτάρια και κατεβάζουν κουτάκια. Πριν από μερικά χρόνια είχα δώσει σε τριάντα φοιτητές συνταγές της ουσίας πιροξικάμη, ένα αναλγητικό-αντιφλεγμονώδες ευρύτατης χρήσης με πολλές σοβαρές παρενέργειες, σε τριπλάσια δοσολογία. Εάν ο ασθενής έπαιρνε τέτοια ποσότητα, κινδύνευε ακόμα και με θάνατο. Είχα πει στους φοιτητές να ζητήσουν από το φαρμακοποιό να σημειώσει στο κουτί τη δοσολογία, μήπως “ξυπνούσε” όταν το έγραφε. Από τους τριάντα φαρμακοποιούς μόνο ένας δεν έδωσε το φάρμακο! ’λλοι τρεις δίστασαν λίγο, αλλά το έδωσαν, και 26 έγραψαν λάθος δοσολογία πάνω στο κουτί. Εάν ο γιατρός κάνει λάθος, ο φραγμός-φαρμακοποιός δεν υφίσταται. Και όμως η ευθύνη είναι διπλή και διπλός πρέπει να είναι ο έλεγχος. Μπορεί στον γιατρό του ΙΚΑ, που βλέπει σαράντα ασθενείς την ημέρα, κάτι να ξεφύγει. Δεν πρέπει ο φαρμακοποιός να ρωτήσει τον πελάτη π.χ. εάν οδηγεί, όταν του δίνει φάρμακα που μειώνουν τα αντανακλαστικά; Δεν έχω ακούσει να ρωτούν εάν κάποιος είναι αλλεργικός, εάν μια γυναίκα είναι έγκυος κ.λπ., όταν υπάρχουν αντενδείξεις».

Πάντως, και οι ίδιοι οι ασθενείς πρέπει να επαγρυπνούν για την ασφάλεια των φαρμάκων. Η νέα νομοθεσία που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προβλέπει τη δημιουργία εθνικών ευρωπαϊκών δικτυακών πυλών φαρμάκων, ώστε να υπάρχει διάχυση πληροφοριών για τα φαρμακευτικά προϊόντα και τις αποδεδειγμένες παρενέργειές τους. Έτσι σύντομα και οι Έλληνες θα μπορούν να αναφέρουν τις παρενέργειές τους απευθείας στην ιστοσελίδα του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ).

Σημειώνεται ότι παρά τις προσπάθειες του τομέα φαρμακοεπαγρύπνησης του ΕΟΦ, οι 65.000 γιατροί της χώρας δήλωσαν το 2009 λιγότερες από 2.000 περιπτώσεις παρενεργειών, έναντι 700 το 2001. Οταν όμως στο πρόγραμμα συμμετείχαν και πολίτες όπως στην περίπτωση του εμβολίου κατά της γρίπης Η1Ν1, οι αναφορές μέσα σε λίγους μήνες έφθασαν τις 1.137 από τις οποίες οι 876 από καταναλωτές. «Πάντως, είναι πολύ λίγες οι κίτρινες κάρτες της φαρμακοεπαγρύπνησης που συμπληρώνονται από γιατρούς», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Παπαδόπουλος. «Φοβούνται ότι έχουν ποινική ευθύνη και πρέπει να αποδείξουν αυτό που λένε. Ομως σύμφωνα με τη νομοθεσία, ο γιατρός αναφέρει την ανεπιθύμητη ενέργεια, δεν κρίνει την προέλευσή της. Αυτό είναι ευθύνη των αρμόδιων οργανισμών».

Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΦ οι περισσότερες επισημάνσεις παρενεργειών γίνονται από νοσοκομειακούς γιατρούς. Πρόσφατη έρευνα στο Ιπποκράτειο έδειξε ότι 70 από 548 εισαγωγές ασθενών συνδέονταν με τη λήψη φαρμάκων. Το 37% παρουσίασε σοβαρές γαστρεντερικές διαταραχές και το 10,8% προβλήματα στη νεφρική λειτουργία. Για τα προβλήματα αυτά θεωρήθηκε υπεύθυνη μεγάλη γκάμα φαρμάκων όπως μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, διουρητικά, ασπιρίνη, αντιπηκτικά και υπογλυκαιμικά”.