Ένας στους τρεις Έλληνες καταναλώνει καθημερινά φάρμακα

Τα στοιχεία της πανελλαδικής έ­ρευνας για τη Διερεύνηση του Επιπέ­δου Υγείας και Αξιολόγηση των Υπη­ρεσιών Υγείας, είναι αποκαλυπτικά και δείχνουν ότι τουλάχιστον 1 στους 3 (36,7%) κάνει καθημερινή, ή σε τακτά χρονικά διαστήματα χρήση φαρμάκων, εξαιτίας κάποιου προβλήματος υγείας. Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία έγινε σε δείγμα 4.000 ατόμων από τον τομέα Οικονο­μικών της Υγείας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (καθηγητής κ. Γιάν­νης Κυριόπουλος), η κατανάλωση φαρμάκων αλλά και η επιβάρυνση της υγείας μας, αποτελεί συνάρτηση διαφόρων παραγόντων, όπως η ηλι­κία, το φύλο, ο τρόπος ζωής, το μορ­φωτικό επίπεδο και το εισόδημα.

Ηλικία
Δεν είναι τυχαίο που μόνο το 9,5% των νέων από 16 έως 25 ετών παίρνει τακτικά φάρμακα, αλλά σχεδόν όλοι οι ηλικιωμένοι ά­νω των 76 ετών (82,7%). γεγονός το οποίο αντανακλά τις αυ­ξημένες ανάγκες υγείας που έχουν. Στις ενδιάμεσες ηλικιακές ομάδες η φαρμακοθεραπεία αυξάνεται στα­διακά. Τακτική ή και καθημερινή χρήση φαρμάκων, κάνει 1 στους 4 στην ηλικία των 35 έως 45 ετών. Επί­σης, το 38,1% του πληθυσμού στις ηλικίες 46 έως 55, το 59,7% μεταξύ 56 και εξήντα 65 και το 78,4% από τα 66 έως τα 75 έτη...

Το φύλο
Οι γυναίκες, για τις οποίες η ίδια έ­ρευνα που ξεκίνησε το 2006 κατέ­γραψε υψηλότερα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης, παίρνουν συχνότε­ρα φάρμακα, καθώς τακτική-καθη­μερινή χρήση κάνει το 40,7% του γυναικείου πληθυσμού, έναντι του 32,4% του ανδρικού πληθυσμού της χώρας.

Οι συχνότερες παθήσεις
Από τα στοιχεία που προέκυψαν αναδεικνύεται επίσης η μεγάλη επίπτωση των καρδιαγγειακών παθήσεων στην Ελλάδα, αφού η πλειοψηφία των ερωτώμενων που κάνει τακτική λήψη φαρμάκων (το 51,4%) αντιμετώπιζε προβλήματα του καρδιολογικού-κυκλοφορικού συστήματος (το 59% των ανδρών και το 45,6% των γυναικών, καθώς η επίπτωση των καρδιαγγειακών παθήσεων είναι μεγαλύτερη στον ανδρικό πληθυσμό).

Αλλά αίτια για καθημερινή-τακτική χρήση φαρμάκων είναι τα μεταβολικά νοσήματα και οιπαθήσεις του ενδοκρινολογικού συστήματος (25,9%) τα ορθοπεδικά προβλήματα (15,9%), τα πνευμονολογικά (9,4%) και τα προβλήματα του γαστρεντερολογικού συστήματος και του ήπατος (5%).

Η κατανάλωση φαρμάκων στην Ελλάδα σε ποσότητες αυξήθηκε εντυπωσιακά την τελευταία δεκαετία, με αποτέλεσμα να αντιστοιχούν περίπου 45 σκευάσματα τον χρόνο σε κάθε Έλληνα.

Καθώς η έρευνα εντατικοποιείται στον τομέα αυτό, φαίνεται ότι το φάρμακο θα καταλαμβάνει όλο και πιο σημαντική θέση στον τομέα της θεραπείας. Στα εργαστήρια των εταιρειών βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης μόνο για τον καρκίνο περί τα 400 ιδιοσκευάσματα, ενώ το 2002 στην ελληνική αγορά εισήχθησαν 327 νέα φάρμακα συνολικής αξίας 66 εκατομμυρίων ευρώ. Η ανακάλυψη νέων φαρμάκων δεν συνδέεται κατ' ανάγκην με εγκατάλειψη του παραδοσιακού μοντέλου θεραπείας, αλλά με συνδυασμό θεραπειών που σε αρκετές περιπτώσεις μειώνουν τον απαιτούμενο χρόνο νοσηλείας. Παρά το γεγονός ότι το φάρμακο παραμένει η πιο φθηνή φροντίδα (σύμφωνα με στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας εξακολουθεί να εμφανίζει τον χαμηλότερο δείκτη τιμών από όλα τα υπόλοιπα προϊόντα του συστήματος υγείας), η φαρμακευτική δαπάνη στην Ευρώπη αυξάνεται με ταχύτερους ρυθμούς από τη συνολική δαπάνη υγείας, λό­γω της αντικατάστασης παλαιών φαρμάκων από νέα ακριβότερα, αλλά και της αύξησης της κατανάλωσης. Όπως επισημαίνεται στην έρευνα «1 στους 3 ερωτώμενους κάνει τακτική λήψη φαρμάκων λό­γω κάποιου προβλήματος υγείας, στοιχείο που χρήζει περαιτέρω διερεύνησης και ανάλυσης, με στόχο τη μείωση του ποσοστού αυτού»...

Το μορφωτικό επίπεδο
Αναμφισβήτητο γεγονός είναι, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, ότι η χρήση των φαρμάκων συνδέεται άμεσα με το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο των πολλών. Όσο υψηλότερο είναι το μορφωτικό επίπεδο και το οικογενειακό εισόδημα, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να μην κάνει κάποιος συχνή λήψη φαρμάκων. Έτσι, ενώ το 62,9% των ερωτώμενων, που η εκπαίδευση τους σταμάτησε στο δημοτικό, δηλώνει ότι κάνει τακτική καθημερινή χρήση φαρμάκων λόγω κάποιου προβλήματος υγείας, το ίδιο δηλώνει μόλις το 21,8% των αποφοίτων των Τεχνολογικών και Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Το ίδιο συμβαίνει και ανά εισοδηματική κατηγορία.

Προβλήματα υγείας και συχνή κατανάλωση φαρμακευτικών ουσιών δηλώνει το 71,6% των ατόμων με μηνιαίο εισόδημα κάτω των 500 ευρώ, το 47,7% όσων έχουν εισόδημα από 500 έως 1.000 ευρώ, και μόλις το 20,6% αυτών που οι αποδοχές τους ξεπερνούν τα 3.000 ευρώ μηνιαίως.

Ο τρόπος ζωής
Η μεγάλη κατανάλωση φαρμάκων συνδέεται επίσης με τις καθημερινές μας συνήθειες.
• Το 40,9% όσων ανέφεραν ότι δεν έχουν καμία φυσική δραστηριότη­τα, έκαναν τακτική-καθημερινή λή­ψη φαρμάκων, λόγω προβλημάτων υγείας.
• Το 52,4% των τέως καπνιστών παίρνουν πολλά φάρμακα, ενδεχο­μένως λόγω των συνεπειών του μα­κροχρόνιου καπνίσματος, το οποίο συνήθως διακόπτουν μετά την εμ­φάνιση της ασθένειας. Τέλος και οι πότες αλκοολούχων ποτών εμφανί­ζουν σύμφωνα με την έρευνα υψη­λή νοσηρότητα που συνδέεται με υ­περκατανάλωση φαρμακευτικών ουσιών...

Το κόστος
Τα φάρμακα φαίνεται ότι αποτελούν την ιατρι­κή τεχνολογία» των φτω­χών, γιατί είναι πιο φθη­νά και προσεγγίσιμα για τον καταναλωτή, ενώ οι σύγχρονες τεχνολογικές ιατρικές παρεμβάσεις έ­χουν υψηλές σχετικές τι­μές για τον χρήστη», υ­πογραμμίζει ο καθηγη­τής Οικονομίας της Υγεί­ας της Εθνικής Σχολής Δημόσιος Υγείας, κ. Γιάν­νης Κυριόπουλος, επι­στημονικά υπεύθυνος της έρευνας.

«Φάρμακα», αναφέρει, «παίρνουν κα­τά κόρον οι φτωχοί, αυτοί οι οποίοι δεν έχουν υψηλή εκπαίδευση, όσοι καπνίζουν, όσοι κάνουν χρήση αλκοόλ και δεν έχουν φυσική άσκηση. Αυτό είναι το μοντέλο του αν­θρώπου που «καταβροχθίζει» φάρμακο και, βε­βαίως, οι ηλικιωμένοι»... «Αντίθετα», προσθέτει «αυτοί που έχουν υψηλό εισόδημα και υψηλή εκ­παίδευση δεν κάνουν χρήση οινοπνεύματος και καπνού, έχουν την α­ναγκαία φυσική άσκηση (τουλάχιστον 30 λε­πτά την ημέρα) και κά­νουν λιγότερη χρήση φαρμάκων. Η κατανάλω­ση τους όσον αφορά την υγεία συνήθως εστιάζεται σε συμβουλευτικές ιατρικές υπηρεσίες, ενώ χρειάζονται λιγότερο τις νοσοκομειακές φροντίδες, δεν ει­σάγονται τόσο συχνά στα νοσηλευτι­κά ιδρύματα όσο οι άλλοι».