Αποτελεσματικοί συνδυασμοί ουσιών κατά των βακτηριακών λοιμώξεων

Η κατάχρηση των αντιβιοτικών έχει πυροδοτήσει μια αυξανόμενη αντίσταση των βακτηρίων και οι επιστήμονες αναζητούν –εκτός από νέες δραστικές ουσίες– νέους συνδυασμούς υφιστάμενων φαρμάκων, προκειμένου να καταπολεμήσουν τις επικίνδυνες βακτηριακές λοιμώξεις.

Μια νέα μεγάλη ευρωπαϊκή έρευνα, με επικεφαλής έναν Έλληνα επιστήμονα, βρήκε ότι πολλοί συνδυασμοί αντιβιοτικών ή αντιβιοτικών και άλλων φαρμάκων καθιστούν τα αντιβιοτικά λιγότερο αποτελεσματικά, ανακάλυψε όμως επίσης περισσότερους από 500 συνδυασμούς που έχουν βελτιωμένη δράση και τελικά καταπολεμούν την αντίσταση των βακτηρίων απέναντι στις σημερινές θεραπείες.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Αθανάσιο Τύπα του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας (EMBL) στη Χαϊδελβέργη μελέτησαν σχεδόν 3.000 φαρμακευτικούς συνδυασμούς πάνω σε τρία διαφορετικά είδη παθογόνων βακτηρίων.

Πρόκειται για την πρώτη μεγάλη κλίμακας δοκιμή φαρμακευτικών συνδυασμών στο εργαστήριο πάνω σε διαφορετικά μικρόβια.

Ο πιο αποτελεσματικός συνδυασμός

Ο πιο αποτελεσματικός συνδυασμός αποδείχθηκε η ουσία βανιλίνη (δίνει στη βανίλια τη διακριτική γεύση της) με το αντιβιοτικό σπεκτινομυκίνη.

Η σπεκτινομυκίνη είχε ανακαλυφθεί στις αρχές της δεκαετίας του 1960 για τη θεραπεία της γονόροιας, αλλά σήμερα πια χρησιμοποιείται σπάνια, λόγω της αντίστασης που έχουν αναπτύξει τα βακτήρια απέναντί του.

Όμως αποκαλύπτεται τώρα ότι το συγκεκριμένο αντιβιοτικό μαζί με τη βανιλίνη μπορεί να αξιοποιηθεί ξανά εναντίον πολύ περισσότερων μικροβίων. Αξίζει να σημειωθεί ότι, αντίθετα με τη συνέργεια που έχει με τη σπεκτινομυκίνη, η βανιλίνη, όταν συνδυάζεται με άλλα αντιβιοτικά, εξασθενεί τη δράση τους.

Αισιοδοξία για το μέλλον των θεραπειών

Ο Τύπας δήλωσε αισιόδοξος ότι οι κατάλληλοι φαρμακευτικοί συνδυασμοί, ακόμη και αυτοί που μειώνουν την αναποτελεσματικότητα των αντιβιοτικών, μπορούν να έχουν όφελος για την ανθρώπινη υγεία, επειδή αποκτούν μια επιλεκτικότητα στη δράση τους.

«Τα αντιβιοτικά μπορούν να οδηγήσουν σε παράπλευρες απώλειες και παρενέργειες, επειδή στοχεύουν και τα υγιή κύτταρα. Όμως οι επιπτώσεις συγκεκριμένων φαρμακευτικών συνδυασμών είναι άκρως επιλεκτικές και συχνά επιδρούν μόνο πάνω σε λίγα βακτηριακά κύτταρα.

Στο μέλλον, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιούμε τέτοιους συνδυασμούς για να εμποδίζουμε επιλεκτικά τις επιβλαβείς συνέπειες των αντιβιοτικών πάνω στα υγιή βακτήρια. Αυτό θα μειώσει και την ανάπτυξη της βακτηριακής αντίστασης, καθώς πλέον τα υγιή βακτήρια δεν θα υφίστανται πίεση να αναπτύξουν αντίσταση στα αντιβιοτικά, η οποία μετά θα μεταφερθεί στα επικίνδυνα βακτήρια», σχολιάζει ο ίδιος.

Θα απαιτηθούν όμως μελέτες ορισμένων πολλά υποσχόμενων συνδυασμών σε πειραματόζωα και μετά οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, προτού κάποιοι συνδυασμοί αξιοποιηθούν ευρέως σε θεραπείες.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό "Nature".

ΑΠΕ-ΜΠΕ